Baljuw

Van Wikipedia

Den baljuw van Den Haag oentvangt d'officiern van de schuttery op de Sint Sebastiaansdoeln, 1618. schilderye van Jan Antonisz. van Ravesteyn

Den baljuw (Frans bailli, Iengels bailiff) was een ambtenoare die van de 12ste toet d'18ste eêuwe 't keunienklik gezag verteegnwoordigde in steedn en landelike gebiêdn, surtout in Vloandern, Holland, Zeêland, Henegouwn en Noôrd-Frankryk.

In Vloandern woarn d'eêste baljuws in Gent (1169), Veurne (1170), Yper (1172) en Sint-Omoars (1178). Teegn 't ende van de 13e eêuwe woarn der twoalve die den titel van groôtbaljuw of hoogbaljuw mochtn droagn: Brugge, Gent, Yper, Rysel, Dowoai (Douai), Veurne, Aalst, Oudenoarde, Kortryk, Kassel, Sint-Winoksbergn en Broekburg (Bourbourg).

De meêste baljuws woarn van kleêne landoadel. Ze woarn de verteegnwoordigers van de groaf en de verdedigers van zyn rechtn. Ze mostn zorgn vo d'openboare orde in hunder ambtsgebied en ze kostn overtreders van de wet vo de vierschoare trekkn.

Ze woarn zelve gin rechters, moa ze controleerdn d'objectiviteit van de rechtbankn, z'incasseerdn de gerechtelike boêtes vo rekenienge van de groaf en ze zorgdn vo de correcte uutvoerienge van de vonnissn.

't Rechtsgebiêd van den baljuw kwam overeên met de kasselrye. Den baljuw stoend oender toezicht van de groaf. Je wierd deur hem benoemd, ofgedankt of verplatst en je kreêg van hem ook e vaste wedde.