Carme Riera i Guilera

In Parys in 2013

Carme Riera i Guilera is een sjchryfster en hoogleraresse uut Majorca. Ze scjhryft zy in 't Catalaloans, da's de tolle van Catalonië. Ze gif lesse Spoansjche tolle en letterkunde an de zelstandige Universiteit van Barcelona. Van in 2012 isse ook lid van de Spoansjche Academie.

Z'is geboor'n den 12 januoari van 't joar 1948 in Palma ip 't eiland Majorca. Ze weunt zie nu en wrocht, dasse wrocht in Barcelona. In 't joar 1975 esse euren eesten boek mê korte vertellieng'n gesjcheev'n: Te deix, amor, la mar com a penyora (in 't Westvlams zoe je zegg'n: Myn keppe, 'k geev'n je de zee in harantie) en 't was van den eeste kî een sjchot in de roze, dat een sjchot in de roze was, zo vil boek'n dasse verkocht êd.

Ze sjchrieft ook nog sirieuze studies over de dichters van de sjchoole van Barcelona, die do stief bekend zyn, dasse do styf bekend zien, gelik Carlos Barral, Zaime Gil de Biedma en Zosé Agustin Goytisolo, en doneffest ook dienges vo den televisie, vor een gazette, en ton ook nog boek'n vo kienders en joenge mensjchen. En 't is nog nie ol, ze vertolt heur eigen werk ton ook nog een kî in 't Spoansch.

Leev'n

Toe asse begost te studeer'n in Barcelona, esse oltied in Palma geweund. Z'is zie styf joenk begunn'n sjchryv'n: ze was nog gin acht joar oekd, dasse ol de vertelliengsjes van heur grootmoedere achtervertelde ip heur eigen maniere en ze ton nog ipsjchreef. Osse een bitje oekder was, isse as ipgroeiend meissejoenk no de groote stad Barcelona gegoan vo te studeer'n. Teeg'n 't ende van de joar'n 1968 was 't er do veele te doen, want de mensjchen woaren de dictateure van zennerol Francisco Franco met de censeure van de tons in Spanje stief oekderwetse Kerke meer of moe. 't Was bykans ol verboôn, wa da geestig was. Z'hêd zy vele betoogd, ook nog teeg'n den orloewge in Viëtnam. Met ol dadde esse vele geleerd hoe dat leev'n goat, en dat er nog andere manier'n van peiz'n zien, dan den zogezeiden goên oekden tied o de mensjchen deên en peisd'n wat dat de pasters en de boazen zeiden, zoender tegenpruttel'n.

Ip 't ende van dien kuusjchen tied sjcheef ze zy, je moet mo durven da'je mo moet durven, otter achter ieder'n hoek een zandarm stoend te kyk'n of datter gin vule boek'n verspreid wierden, vertellementen over mensjchen die malkander geiren zaag'n en totjes gaav'n en nog vil meer, mo nie van vintje, wuuvetje die eest trouwden en ton brave kiendjes makten. Meneer Vissers, een Ollander hê dorover gesjchreev'n: "Het gekruide proza dat daaruit resulteert is vanwege de humor eerder speels dan losbandig." Achter feertig joar dictateure wild'n de mensjch'n ook een kï wad'anders, dan ol die brave, stichtelike boeksjes. 't Is nie omdasse d'n oekden tyd bekritikeirde, dasse ook nie zaag wa datter in heuren eigen tyd en oemgevienge mis liep. In 1980 hêsse ton heuren eesten romang gesjchreev'n. Una primavera per a Domenico Guarini (e Lente vô Domenico Garini). Ze sjchryf zie ip heur eig'n maniere, en ze miengelt dienges da je meer in een poliesjeromang zoed verwacht'n met sirieuze stikk'n en dieng'n vo te lach'n, ol in 't zelste boek. Dat was in dien tyd styf modern.

Dorachter esse twee historiesjche romangs gesjchreven Dins el darrer blau over de jodenvervolgienge deur d'inquisisjie ip Majorka en ton de gesjchiedenisse van under achterkommers die no Cuba uutgeweek'n woaren.

Boek'n

in 't Nederlands vertold

• Balkons met trieste dromen, vertold van Marga Demmers, 1988, ISBN 9789060127575
• Tintelingen, vertold van Elly de Vries, 1991, ISBN 9789071035371

in het Cataloans

In 't artikel van de colleha's van de Cataloansjche Wikipedia stoat er een gele lyste met ol heur boek'n.

Pryzen en medollies

• 2014 de prys vo heel heur werk, gekreeg'n van d'uutgevers en boek'nverkopers van Barcelona.
• De 9sten van april in 't joar 2012 is ze benoemd als geweun lid van de Keuninklike Spoansche Academie, da's in Spanje een stief grote ere.
• 2005 Goekd'n medollie van de Raad van Majorca
• 2003 Sint Jorisprys vor heuren boek La meitat de l'ànima
• 2002 Premi Ramon Llull
• 2001 Premi Nacional de Literatura en Premi Crítica Serra d'Or vor heuren romang Cap al cel obert
• 2000 't Kruusse van Sint Joris, bykans de grotste eere in Catalonië
• 1994 Prys Josep Pla de narrativa, de Goekden Letter, de Premi Joan Crexells de narrativa en de Premi Nacional de narrativa de les Lletres Espanyoles met heuren boek Dins el darrer blau
• 1989 Premi Ramon Llull de novel·la met fr romang Joc de Miralls
• 1980 Premi Prudenci Bertrana de novel·la met de romang 'Una primavera per a Domenico Guarini