Marcus Gerards

Van Wikipedia
Zyn koarte van Brugge in veugelperspectief
Detail me de Burg en de Markt. Lienks de Sint-Donaaskathedroale en in ’t middn de Woaterhalle.
Detail me vanboovn: Visch Marckt en lienksounder: Spinola Reye
Ets uut de De warachtighe fabulen der dieren

Marcus Gerards (of Marcus Gheeraerts den Oudn), (Brugge ca. 1520 - Londn 1590) was e Vlamschn graveur en schilder. Zyn styl doe peizn an ’t werk van Pieter Bruegel den Oudn en je was styf gekend vo zyn têkeniengn van veugels en bêestn. In Brugge miekt ie surtout noame me zyn stadsplan uut 1562, in ipdracht van ’t stadsbesteur.

De koarte is e mêesterwerk en gift e zicht in veugelperspectief over de stroatn, platsn, Reien, historische gebouwn en geweune huuzn van Brugge. De koarte zou zelfs nu nog kunn dienn ols gids vor e stadswandelienge en toogt hoe da Brugge d’r uut zag in de 16ste êeuwe, me verschillige Reien dien d’r ton nog woarn en nu weg zyn. En me krygn ook e dudelik inzicht hoe da sommigte historische gebouwn, die nu nie me bestoan, d’r ton uutzoagn.

Marcus Gerards graveerde zyn werk ip tien koopern ploatn en de koarte was 100 cm hoge en 185 cm brêed. D’ofbeeldiengn wordn nog styf vele gebruukt in boekn over Brugge en veel Bruggeliengn hen de reproducties thuus.

Ip die ofbeeldiengn stoan d'r wel noamn woavan dat er in 1562 nog gin sproake was. De Koornmarkt stoat ol ip de markt en de Vismarkt ip de Broamberg, binst da die verhuus mor in 1745 gebeurde. En de noame Spinola Reye, die d’r ip stoat, bestound nog nie, want Ambrosio Spinola is mo geboorn in 1569 (1569-1630).

Da komt deurdan d’ofbeeldiengn nie ofkomstig zyn van d’oorsprounkelikke koperploatn, mo wel van e lithogroafische kopie uut 1900. De stêenn, te zien in 't stadhuus van Brugge, zyn gegraveerd deur Gustaaf Roels.

In 1567 financierde Marcus Gerards ‘t boek De warachtighe fabulen der dieren. Je brocht ‘t boek uut in Brugge, by den drukker Pieter de Clerck. De fabelbundel was zowel e lees- of e kykboek met 106 fabels over bêestn. By iedere fabel stound er e koperets van Marcus Gerards en vo de tekst had ‘n zyn moat en ook e Bruggelink Eduard de Dene gekoozn, die in dien tyd êen van de belangrykste rederykers van Vloandern was.

In 1568 most Marcus Gerards lik veel calvinistn vluchtn vo de Bloedroad van den hertog van Alva. Zyn katholieke vrouwe Jannekin Struve, woamee dat ‘n in 1558 getrouwd was en drie jounges had, blêef in Brugge en probeerde hunder bezittiengn die angesleegn woarn, were te krygn.

Marcus vluchtte no Londn, woa dat ’n werkte an ’t hof van de Tudor- dynastie. Je trouwde doa me zyn twidde vrouwe Susannah de Critz. Je blêeft doa tout dat ‘n in 1577 verzekers weregekêerd is no Vloandern vor hem te vestign in Antwerpn. J’hield wel e nauw contact met Ingeland, woa da zyn zeune lid was van de schildersgilde en noame gemakt had ols portretschilder, ounder de noame Marcus Gheeraerts de Joungn. En zyn dochter Sara was doa getrouwd me de Frans-Ingelsche kunstschilder Isaac Oliver.

Wikimedia Commons