Rooien appel van Beneixama

Van Wikipedia

De Roon appel van Beneixama is een appelsôorte die van verre uut Beneixama, een dorptje in 't land Valencia, een zelstandig stik va Spanje komt.

't Is een kleenen roenden rooien appel, die gemakkelik een joar kan bewoaren. J'heed een stieve sterke reuke en e goeie zoet-zeure smake. Je wierd vroeger ook vele gebruukt vo't parfumeren van kleerkassen.[1] 't Grotste stik van de produksche wordt no Astuurje uut'evoerd, oemdat dien appel veel suker heet en da s'em kun'n 'ebruuk'n vo cider van te maak'n.

Aloewel dat'n stief goen appel is, etje vil concurrensje 'ekreeg'n van modirnere sôort'n die gemakkeliker te kweek'n zien en die sterker zien tegen olle soort'n van fruutziekt'n, die 't fruut in gin tied no den ols briengen.[2] Een microbe, met de sjchoone name van Candidatus Phytoplasma mali stikt zien stam an. Zoender tusschenkomste van'n mensch kunnen de boom'n stief zere doodgoan, mô met genoeg zuuste mest kunn'n z'oewverleven..[3] Die sjchoon'n appel ed ook nog last van 'n ander virus, dasse MLO-virus noemen, mor in vergliekinge met de cultivars, ka t' j'em vil sterker do teeg'n besjcherm'n.[4]

Riferensjes[bewerkn | brontekst bewerken]

  1. “La manzana "Roja" de Beneixama protagoniza la Entrada de Moros y Cristianos”, Informacion.es, 7 september 2011, (in 't Vlams vertold: De roon appel van Beneixama stoend up d'eeste reie bie de vierienge van den orloge tusschen de Moren en de Katoliek'n in Beneixama)
  2. Una manzana en vías de extinción. La deliciosa manzana roja de Benejama está a punto de desaparecer., Industria alimenticia, Para los procesadores de Alimentos Latinoamericanas, 19 d’octubre de 2011, (in 't Vlams: Een bedreigde appelsôorte. De goen Rooien appel van Beneixama wor biekans niemè 'ekwikt.)
  3. Candidatus Phytoplasma mali, Cooperative Agricultural Pest Survey (CAPS), West Lafayette, Purdue University, biegewerkt ip den 5 van juli 2011, bladziede. 5 en 8 (en)
  4. Apple proliferation MLO, Hojas de datos sobre organismos cuarentenarios para los paisos miembres del cosave