Ruanda-Urundi

Van Wikipedia
Postzegel van Belgisch Congo met overdruk van de Belgische bezettienge van Duuts Ôost-Afrika, 1916.

Ruanda-Urundi was een dêel van de Duutse kolonie Duuts Ôost-Afrika in Centroal-Afrika da vanof 1924 een Belgisch mandoatgebied wierd. In 1962 wierd 't gebied ounafhankelik as twê landn, Rwanda en Burundi.

An 't ende van de 19e êeuwe wierd het gebied woatoe da Ruanda-Urundi behôorde g'annexèrd deur Duutsland, en makte dêel uut van Duuts Ôost-Afrika, olhoewel dan de Duutsers der moar een klêne anwezigheid haan.

Gedeurende den Êestn Weireldoorloge wierd het gebied overgenoomn deur troepen van Belgisch Congo in 1916. 't Verdrag van Versailles in 1919 verdêeldigde Duuts Ôost-Afrika in verschillende dêeln. In 1924 kreeg België definitief een mandoat over Ruanda-Urundi van de Volkenbound.

De Belgn woaren veel actiever in 't gebied dan de Duutsers, vôorol in Rwanda. De Belgn begostn 't gebied deftig t' ountginn'n, met een goeie winste van de koffieplantages die goed rendeerdign in de ryke vulkanische bodems. Ze gebruukten de machtsstructeure gelik dan z' hem voundn, met een regerende Tutsiklasse en een bevolkienge die vôorol uut Hutu's bestound. Die verdêliengn zoun in de joarn achter d' ounafhankelikheid een grôte rolle speeln in de platselike polletiek en zoud uutendelik uutmoundn in de volkerenmôord van 1994.

Achter d' uprichtienge van de Verênigde Noaties wierd Ruanda-Urundi een trustgebied in 1946. Da betêkende officiêel dan de Belgn 't gebied moestn gerêed maakn vô d' ounafhankelikheid, moa de plann'n wierdn wel up de lange boane geschoovn.

Uutendelik wierd d' ounafhankelikheid ofgedwoungn deur gebeurtenissn van butenof. In de joarn 1950 ountstound er een sterke ounafhankelikheidsbewegienge in Belgisch Congo, woardeure dan de Belgn under grepe up 't gebied begostn te verliezn. Achter dat de Congo in 1960 ounafhankelik wierd zyn der in Ruanda-Urundi rap vôorbereidiengn gemakt, en up 1 juli 1962 wierdn Rwanda en Burundi ounafhankelik as twê aparte stoatn.