Verhandeling op d'onacht der moederlyke tael in de Nederlanden
De Verhandeling op d'onacht der moederlyke tael in de Nederlanden is e manifest geschreevn in 1788 deur de Vlamschn advokoat en polletieker Jan-Baptist Verlooy (geboorn in 1746). Verlooy publiceerde de verhandelienge ounder e vals adres in Maastricht.
In 't manifest verdedigt ie de Nederlandsche toale. Ie beschryft den toestand van 't Vlams in de Zudelikke Nederlandn en ie doe zyn beklag over de dominansje van 't Frans. In beschoafde kriengn, by den oadel en de burgerye, hen ze 't Vlams moa lêeg ip. Der zyn hoast gin publikoasjes in 't Nederlands en ze zyn ton nog van slichte kwaliteit ook.
Verlooy stelt doarom vôorn van 't ounderwys en 't tonêel in de moedertoale te stimuleern, de spellienge vaste te leggn, en schoolboekn te loatn drukkn.
Stik uut den tekst:
- Nooit is onze tael eenig aendagt verleent van 't hooggezag. Nog hoogschool van Loven nog onze Brusselsche Academi' hebben haer ooit meer gedaen, als niet verworpen, onze schyfwys' is nog niet gevestigt [...]. Laet ons gezamentlyke Nederlanders, schoon wy van staet geschyden zyn, ons ten minsten in de Nederlandsche konsten aenzien als gevaderlanders en gebroeders. [...] Begin-maer, doe-maer iet, hoe wynig het ook zy, doe-maer zien dat Gy verlangt, ook onze tael geëert te zien: en zy zal 't wezen.
't Document is bewoard in 't AMVC-Letterenhuis (Archief en Museum vo 't Vlams Cultuurleevn) in Antwerpn.
De volledign tekst is te viendn ip de website van dbnl (Digitale bibliotheke vo de Nederlandsche lettern) en ier ip Hoohle Boekn.