West-Vlamsche klankverschuviengn

't West-Vlams verschilt up veel vlakk'n van 't Nederlands en van andere streektoal'n. Ier es en overzicht van de verschilln up 't vlak van:

• klankverschuviengn
• uutsproake

De pylkes in de tabelln willn ollene moa zeggn dat er e verschil es in uutsproake. 'n Ene kee es't Nederlands geëvolueerd tegenover 't West-Vlams, of zyn ze olletwee veranderd.

Klankverschuviengn

Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
a -> e
vb. NL: hart naar VLS: erte
Gras	ges, gas	gras	gas	ges	ges	ges	ges	ges
Hart	erte	erte	erte	erte	erte	erte	erte	érte
a -> o
vb. NL: zacht naar VLS: zochte
Af	of	of	of	of	of	of	of	of
Gebracht	gebrocht	gebrocht	gebrocht	gebrocht	ebrocht, gebrocht	gebrocht	gebrocht	gebrocht
Zacht	zochte	zochte	zochte	zochte	zochte	zochte	zochte	zochte
Zwart	?	zwart	?	zwort	zwort	zwort	zwart	?
au -> ow
vb. NL: blauw naar VLS: blow
Blauw	blow	blow	blow	blow	blow	blow	blow	blow
Grauw	grow	grow	grow	grow	grow	grow	grow	grow
Klauwen	klown	klown, kloen	klown	klown	klown	klow'n	klow'n	klow'n
Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
e -> i
vb. NL: vechten naar VLS: vicht'n
Slecht	slicht	slicht	?	slicht	slicht	slicht	slicht	?
Vechten	vecht'n	vecht'n	vicht'n	vicht'n	vicht'n	vicht'n	vecht'n	vicht'n, vechtn
Vent	vint, vent	vint	vint	vint	vent, vint	vint	vint	vin(t), vent
ein -> ing
vb. NL: trein naar VLS: tring
Plein	pling	pling	pling	pling	pling	pling	plin	pling
Trein	tring	tring	tring	tring	tring	tring	trin	tring
i -> u
vb. NL: licht naar VLS: lucht
Beginnen	beginn'n	beginn'n, begunn'n	?	beginn'n, begunn'n	begunn'n	begunn'n	beginn'n	?
Licht	lucht	lucht	lucht	lucht	luch(t)	lucht	lucht	luch(t)
Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
ij -> ie
vb. NL: rijk naar VLS: rieke
Bij (voorzetsel)	bie	bie	bie	bie	bie	bie	bie	bie
Kijken	kiekn, kyk'n, kyken	kyk'n	kiekn	kiek'n	kikk'n	kiek'n	kiekn	kikk'n
Pijl	pyl	piel(e)	piele	pielle	pille	pielle	pille	pille
ij -> uu
vb. NL: vijf naar VLS: vuve
Blijven	bluuvn	bluuvn	bluuvn	bleuvn	bluuvn, bleuvn	bluuvn	bluvn	bluvn, blaivn
Pijp	pupe	pupe	pupe	pupe	peupe	pupe	pupe	pùpe
Vijf	vuve	vuve	vuve	vúvve, veuve	veuve	vuve	vuve	veuve, vaaive
Wijf	wuuf	wuuf	wuuf	wuuf	wuf, weuf,	wuuf	wuf	wuf, weuf, wijf
ing -> ienk/ink
vb. NL: koning naar VLS: keunienk
Koning	keunienk	keunienk	keunienk	keunienk	keunienk	keunink	keunink	keunink
Ring	?	rienk	?	rienk	rienk	rienk	rink	?
Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
o -> u (-> i)
vb. NL: zon naar VLS: zunne
Bos	bus	bus, bos	bus	bus	bus	bus	bos	bos
Mossel	mussel	mussel	mussel	mussel	mussel	mossel	mussel	mossel
Op	ip	up, ip	ip, up	up	op, up	ip, up	ip	ip, up
Pop	puppe	puppe	puppe	puppe	puppe	puppe	puppe	puppe
Vol	vul	vul	vul	vul	vul	vul	vul	vul
Zon	zunne	zunne	zunne	zunne	zunne	zunne	zunne	zunne, zonne
oo -> eu
vb. NL: zoon naar VLS: zeune
Konijn	keun	keun	keun	keun	keun	keun	keun, kenin	konin, keun, kenin, kenijn
Noot	neute	neute	neute	neute	neute, note	note	note	note
Vogel	veugel	veugel	veugel	veugel	(n)e veugel	veugle	veugle	veugle
Zoon	zeune	zeune	zeune	zeune	zeune	zeune	zeune	zeune
Door	?	?	?	deur	deure	deure	deure	?
Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
oo -> u of eu
vb. NL: schotel naar scheutel naar VLS: schuttel
Boter	beuter	butter	beutre	butter	butter, beuter	beutre	beutre	beuter, butter, bootre
(Keutel)	?	knuttel	kuttel	?	keutel, kruttel	keutle	keutle	keutel
Schotel (vaatdoek)	sjchutteldoek	sjhutteldoek	sjchutteldoek	sjhutteldoek	sjchutteldoek	schutteldoek, skutteldoek	skeuteldoek, schutteldoek	skeuteldoek, skeuteldouk
oo -> o
vb. NL: toren naar VLS: torre(n)
Toren	toorn, torre	torre	toérn	tôorn	torre, torn	torre	toorn	torre, toorn
Voor (groef)	veure	veure	veure	vôre, veure	vorre, veure	veure, vworre, veure	vore, vorre	vwore
u -> i
vb. NL: rug naar VLS: rik
Dun	dinne	dunne, dinne	dinne	dinne	dinne	dinne	dunne	dunne
Put	pit	pit	pit	pit	pit	pit	put	put
Rug	rik, rugge	rik	rik	rik	rik, rugge	rugge, rik	rugge	rugge
Stuk	stik	stik	stik	stik	stik	stik	stik	stik
Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
ui -> uu
vb. NL: muis naar VLS: muus
Huis	uus	uus	uus	uus	uus, eus	uus	eus	eus
Luid	?	luud, lude	Luud	lude	luje, lude	luwe	luje	luwe
Muis	muus	muus, muze	muus	muus	muus, muzze	muze	muzze	muzze, moize
ui/uu -> ie
vb. NL: vuur naar VLS: vier
Duur	diere	diere	diere	diere	diere	diere	diere	diere
Kuiken	kieken	kiek'n	kieken	kiek'n	kiek'n	kiekne	kiek'n	kiek'n
Vuur	vier	vier	vier	vier	vier	vier	vier	vier
uu -> eu
vb. NL: muur naar VLS: meur
Muur	meur	meur	meur	meur	meur	meur	meur	meur, muur
Uur	eure	eure	eure	eure	eure	eure	eure	eure
Zuur	?	zeur	?	zeur	zeur	zeur	zeur	?

Uutsproake

Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
a of e
Fles	flasjche	flasjche, bottel	flasche	flesjche	flesje, flosjke, flosje	flosse, floschke, flosche	flasse	flaske, flasse
Uit de weg gaan	--	--	gart'n	gart'n	gert'n, goertn	gert'n	gert'n	gert'n
Gras	ges, gas	gras, gas	gas	ges	ges	ges	ges	ges
Verse	?	vasjche	?	?	vesche, vesjke	ves, veske	ves	veske
Wesp	waspe, wespe	waspe, wespe	wespe	wespe	wespe (frutnier)	wespe	wespe	wespe
oe of o (AN o)
Hond	oend, ond	oend	oend	ond	oend, ond	oend	ond	ond
Onder	oender, onder	oender	oender	oender	onder	oender	onder	onder
oe of oo (AN ou)
Oude	oede	oede	oede	oede	oede, ode	oede	oude, ode	odde, oede, oude
Stout, moedig	stoet	stoet	stoet	stoet	stoet, stoot	stoet	stoot	stoot, stout
oe (eenklank) of oeë (tweeklank)
Moe	moeë	moeë	moeë	?	moe, moeë	moeë	moe	moe
Nederlands	Brugge	Ostende	Diksmude	Veurn	Yper	Roeseloare	Tielt	Kortryk
sj/sjch/sjk/sk
Franse	Fransjche, Franse	Fransjche	Fransche	Fransjche	Fransche, Fransjke	Fransche, Franske	Franse, Franske	Franske, Franse
School	schole	schole	schole	?	sjkole, schole	skole	skole	skole
Schouders	sjchoern	schoers, schoern	sjchoern, schoers	sjchoeder	sjchoers, sjkoers	skoern, sjchoern	schoern, skoern	skoern
Heldere aa (Oostends) <-> oa
hamer	amer	amer [1]	oamer	?	oamer	oamer	oamer	oamer
vandaag	vandaahe	vandaahe	vandaohe	?	va(n)doahe	vandoahe	vandoahe	vandoahe
Diftongering ee
Meer	meeër, meir	mèèr, mi	mjir	mjeer	mjeer, mei	mjeer	mjir	mji(r)
Zee	zeeë, zeie	zèitje, zèi [2]	zjee	zêejè, zjee	ziè, zee	zjé, zjee	zjee	ziè
Zeer	zeeër zeir	zere, zèèr	zjir	zjeer	zeer, zjeer	zjeer	zjeer	zièr
Diftongering oo
Morsen	moosn	mooschn	(sturt'n)	(sturt'n)	moosjn (sturtn, swanseln)	mwoos'n, mwoosj'n	moisn, mwoosn	mwosn, mwoosken, moeisn
andere
Mensen	mensjchen	mensjhen	menschen	mensjchn	meschn, miesjn	minsn, mènsjn	minsn	minskn, minsn