België

Van Wikipedia
  Koninkrijk België
Royaume de Belgique
Königreich Belgien

Liggienge van België in Europa
50° 32' N, 4° 46' O
Officiële toale Nederlands
Frans
Duuts
Hoofdstad Brussel (Brussel/Bruxelles/Brüssel)
Stoatsvorm Constitutionele parlementaire
monarchie
Stoatshoofd Keunienk Filip
Êerste minister Alexander De Croo
Ippervlak 30.689,17 [1] km²
Inweuners

Bevolkiengsdichtheid

11.697.557 (1 januoari 2023) [2]
381 inw./km²
Munte Euro
(vo 2002: Belgische frang)
Tydzone UTC+1
(zomertyd: UTC+2)
Landcode BE, BEL
Telefongcode (+32)
Internet-TLD .be
Nationale fêestdag 21 juli (1831)
(Eedofleggienge 1e keunienk)

België (Nederlands: België, Frans: Belgique, Duuts: Belgien, officieel: Keunienkryk België, Koninkrijk België, Royaume de Belgique, Königreich Belgien) is e parlementaire, constitutionele monarchie an de Nôordzêe. 't Grênst ten zuudn an Vrankryk, ten ôostn an Duutsland en Luxemburg en ten noordn an Holland. In 't westn is er nie echt e gebeur, mo wel de Nôordzêe. Achter 't woater ligt Iengeland. 'n Hoofdstad è Brussel. Andere grôte steedn zyn Antwerpn, Luuk, Gent, Leuven, Brugge, Charleroi en Noamn.

Bevolkienge[bewerkn | brontekst bewerken]

D'r weunn om en by de 11,7 miljoen inweuners in België. 6,8 miljoen doavan zyn Vloamiengn, der zyn 1,2 miljoen Brusseloars en de reste - 3,7 miljoen - zyn Woaln en Duutsers in de Ôostkantongs.

Bevolkiengsontwikkelienge
België [3] Holland [4]
Joar Inweuners Inweuners Joar
1846 4.337.000 3.084.000 1850
1900 6.694.000 5.107.000 1900
1947 8.512.000 10.027.000 1950
2001 10.296.000 15.864.000 2000
2023 11.698.000 17.811.000 2023

Toaln[bewerkn | brontekst bewerken]

D'r zyn drie officiële toaln: Nederlands, Frans en Duuts. Nederlands wordt geklapt in Vloandern, Frans in Wallonië en Duuts ok in Wallonië an de grenze me Duutsland. In 't Brussels Gewest wordt vôoral Frans geklapt moar ook wat Nederlands. Da betekent dat d'r in België 7 miljoen Nederlandstoaligen, 4,6 miljoen Franstoaligen en e klêne 0,1 miljoen Duutstoaligen zyn.

Toaln in België (groen=Nederlands, blauw=Frans, blauw-groen=Brusselse, oranje=Duuts)
Koarte van België

Geografie[bewerkn | brontekst bewerken]

Belgie is over 't olgemeen styf plat - voerol in Vloandern. In 't zuudn, in de Woalen, è je e bitje 'bergen'. Den hôogstn is de Signal de Botrange (694 meters) in de Hoge Veenn. D'n hogstn top in Vloandern is Remersdoal (287,5 meters) in de Voerstreke. Ip de twidde plekke komt de Kemmelberg (156 meters) in 't Heuvelland.

België et e ippervlak et van 30.689,17 km², woarvan 30.494,22 km² land (99,365%) en 194,95 km² woater (0,635%).[1] Vergelykt me Holland, dat e ippervlak et van 41.543 km², woarvan 33.647 km² land (81,59%) en 7.896 km² woater (18,41%).

Geschiedenisse[bewerkn | brontekst bewerken]

De geschreven geschiedenisse begunt round 52 v.Chr. op 't moment da Julius Caesar (in z'n De Bello Gallico) over de Belgen schryft ("De Dapperste Oller Galliërs"). Loater is gebleken dat die stammn nie overêenkomn mè de Belgen van nu, moa da doet er nie toe.

Bestuur[bewerkn | brontekst bewerken]

Gewestn en gemêenschappn

België is e stoat die bestoat uut drie gemêenschappn en drie gewestn. De gemêenschappn en e toal-culturele oorsproung, de gewestn en ruumtelik-economischn:

Ierby e je ton ook nog eki de federoale regerienge die ol de reiste doet.

Zie ook et artikel over de stoatservormienge.

Verder is België ounderverdêeld in provinsjes, arroundissementn en gemêentn.

Zie ook et artikel over Belgische provinsjes.


Belgische gewestn
Gewest Liggienge Inweuners 2023 [2] Ippervlak [5] Dichtheid
inw/km²
Hoofdstad Prov. Arr. Gem.
Oantal % Km² %
Vlams Gewest
(Vloandern)
6.774.807 58% 13.625,54 44% 497 Brussel 5 22 300
Woals Gewest
(Wallonië)
3.681.575 31% 16.901,22 55% 218 Noamn 5 20 262
Brussels Gewest 1.241.175 11% 162,42 0,5% 7.642 Brussel / 1 19
Totoal 11.697.557 30.689,17 381 10 43 581


Belgische gemêenschappn
Gemêenschap Liggienge Inweuners 2023 Ippervlak Dichtheid
inw/km²
Hoofdstad Prov. Arr. Gem.
Oantal % Km² %
Vlamsche Gemêenschap ¹ 7.011.885 60% 13.787,96 45% 509 Brussel 5 23 319
Fransche Gemêenschap ¹ 4.606.289 39% 16.210,00 53% 284 Brussel 5 21 272
Duutstoalige Gemêenschap 79.383 0,7% 853,64 2,8% 93 Eupn / / 9
Totoal 11.697.557 30.689,17 381 10 43 581

¹ Vlamsche en Fransche Gemêenschap hèn 't Brussels Gewest gemêenschappelijk (ippervlak, hoofdstad, arroundissement en gemêentn).

Polletiek[bewerkn | brontekst bewerken]

Koamer van Volksvertegenwoordigers[bewerkn | brontekst bewerken]

De zetelverdêlienge van de Koamer van Volksvertegenwoordigers ziet er ezô uut:[6][7]

Party F/N 2019 2014 2010 2007 2003
N-VA N 25 33 27 6 1
PS F 20 23 26 20 25
Vlaams Belang N 18 3 12 17 18
MR F 14 20 15 20 21
Ecolo F 13 6 8 8 4
CD&V N 12 18 17 24 21
PVDA-PTB F/N 12 2 0 0 0
VLD / Open Vld N 12 14 13 18 25
sp.a(-Spirit) ¹ / Vooruit N 9 13 13 14 23
Groen! / Groen N 8 6 5 4 0
cdH / LE F 5 9 9 10 8
FDF / DéFI F 2 2 3 3 3
PP F 0 1 1
LDD ² N (1) 0 1 5
FN F 0 1 1
Totoal 150 150 150 150 150
Nederlandstoaligen 88 87 88 88 88
Franstoaligen 62 63 62 62 62

¹ sp.a-Spirit in 2003 en 2007

² In 2019 as onafhankelike vo N-VA

Êerste ministers[bewerkn | brontekst bewerken]

Êeste ministers sins 1896:

Ēerste minister Termyn Joarn Party
Paul de Smet de Naeyer 1896 - 1899 3 Katholieke Party
Jules Vandenpeereboom 1899 - 1899 0 Katholieke Party
Paul de Smet de Naeyer 1899 - 1907 8 Katholieke Party
Jules de Trooz 1907 - 1907 0 Katholieke Party
Frans Schollaert 1908 - 1911 3 Katholieke Party
Charles de Broqueville 1911 - 1918 7 Katholieke Party
Gerard Cooreman 1918 - 1918 0 Katholieke Party
Léon Delacroix 1918 - 1920 2 Katholieke Party
Henri Carton de Wiart 1920 - 1921 1 Katholieke Party
Georges Theunis 1921 - 1925 4 Katholieke Unie
Aloys Van de Vyvere 1925 - 1925 0 Katholieke Unie
Prosper Poullet 1925 - 1926 1 Katholieke Unie
Henri Jaspar 1926 - 1931 5 Katholieke Unie
Jules Renkin 1931 - 1932 1 Katholieke Unie
Charles de Broqueville 1932 - 1934 2 Katholieke Unie
Georges Theunis 1934 - 1935 1 Katholieke Unie
Paul van Zeeland 1935 - 1937 2 Katholiek Blok
Paul-Emile Janson 1937 - 1938 1 Liberoale Party
Paul-Henri Spaak 1938 - 1939 1 POB-BWP
Hubert Pierlot 1939 - 1945 6 Katholiek Blok
Achille Van Acker 1945 - 1945 0 PSB-BSP
Paul-Henri Spaak 1945 - 1946 1 PSB-BSP
Achille Van Acker 1946 - 1946 0 PSB-BSP
Camille Huysmans 1946 - 1947 1 PSB-BSP
Paul-Henri Spaak 1947 - 1949 2 PSB-BSP
Gaston Eyskens 1949 - 1950 1 PSC-CVP
Jean Duvieusart 1950 - 1950 0 PSC-CVP
Joseph Pholien 1950 - 1952 2 PSC-CVP
Jean Van Houtte 1952 - 1954 2 PSC-CVP
Achille Van Acker 1954 - 1958 4 PSB-BSP
Gaston Eyskens 1958 - 1961 3 PSC-CVP
Théo Lefèvre 1961 - 1965 4 PSC-CVP
Pierre Harmel 1965 - 1966 1 PSC-CVP
Paul Vanden Boeynants 1966 - 1968 2 PSC-CVP
Gaston Eyskens 1968 - 1973 5 PSC-CVP
Edmond Leburton 1973 - 1974 1 PSB-BSP
Leo Tindemans 1974 - 1978 4 CVP
Paul Vanden Boeynants 1978 - 1979 1 PSC
Wilfried Martens 1979 - 1981 2 CVP
Mark Eyskens 1981 - 1981 0 CVP
Wilfried Martens 1981 - 1992 11 CVP
Jean-Luc Dehaene 1992 - 1999 7 CVP
Guy Verhofstadt 1999 - 2008 9 Open Vld
Yves Leterme 2008 - 2008 0 CD&V
Herman Van Rompuy 2008 - 2009 1 CD&V
Yves Leterme 2009 - 2011 2 CD&V
Elio Di Rupo 2011 - 2014 3 PS
Charles Michel 2014 - 2019 5 MR
Sophie Wilmès 2019 - 2020 1 MR
Alexander De Croo 2020 - nu 3 Open Vld

Weirelderfgoed[bewerkn | brontekst bewerken]

Kyk noa UNESCO-weirelderfgoed in België

Beroemde Belgn[bewerkn | brontekst bewerken]

Andere betêkenissn[bewerkn | brontekst bewerken]

Behalve 't welbekende land woa da West-Vloandern ligt, zyn d' er nog andere betêkenissn van 't woord Belgium / Belgique in andere toaln.

  • Vier steedn in de Verênigde Stoatn (in Illinois, West Virginië, Wisconsin en Minnesota)
  • Een liedje van den Amerikoansen punkgroep "Bowling for Soup"
  • Een andere noame vôr een Brabants trekpeird
  • Een Amerikoans cargoschip (SS Belgique)
  • De name van twê Belgische ounderzoeksscheepn (Belgica)
  • Een imaginair vloekwoord in "The Hitchhiker's Guide to the Galaxy" ("zô grof da 't in de hêle melkweg verboon is, buutn in e pleksje woa dan ze nie weetn wa da 't betêeknt")
  • Een onconventionele êenheid van uppervlakte (A Web Site the Size of Belgium (gearchivêerd))

Referensjes[bewerkn | brontekst bewerken]

  1. 1,0 1,1 Statbel
  2. 2,0 2,1 Statbel
  3. De volkstellingen in België sinds 1830, Statbel
  4. Bevolkingsatlas van Nederland, p. 29
  5. Statbel
  6. DE KAMER.BE
  7. ibz

Externe koppeliengn[bewerkn | brontekst bewerken]

Wikimedia Commons
 
Belgische landsdêlen

Vlams Gewest:
Antwerpn | Limburg | Ôost-Vloandern | Vlams-Broabant | West-Vloandern

Woals Gewest:
Enegouwn | Luuk | Luxemburg | Noamn | Woals-Broabant

Brussels Oofdstedelik Gewest

Vlamsche Gemêenschap | Fransche Gemêenschap | Duutstoalige Gemêenschap


België | Gewestn | Gemêenschappn | Provinsjes


{{{ofb_links}}} Europese Unie (EU) Vlag van de Europese Unie {{{ofb_groot}}}
{{{ofb_links}}} Landn in Europa {{{ofb_rechts}}} {{{ofb_groot}}}

AlbaniëAndorraArmeniëAzerbeidzjanBelgiëBosnië-HerzegovinaBulgareyeCyprusDenemarknDuutslandEstlandFinlandGeorgiëGrieknlandHollandHongareyeIerlandItoaliëKazachstanKosovoKroatiëLetlandLiechtnsteinLitouwnLuxemburgMaltaMoldoaviëMonacoMontenegroNoord-MacedoniëNôorweegnOekraïneÔostnrykPoolnPortugalRoemeniëRuslandSan MarinoServiëSlovakeyeSloveniëSpanjeTsjechiëTurkeyeVaticoanstadVerênigd KeunienkrykVrankrykWit-RuslandYslandZweednZwitserland