België
Koninkrijk België Royaume de Belgique Königreich Belgien | |
---|---|
![]() |
![]() |
![]() Liggienge van België in Europa ![]() | |
Officiële toale | Nederlands Frans Duuts |
Hoofdstad | Brussel (Brussel/Bruxelles/Brüssel) |
Stoatsvorm | Constitutionele parlementaire monarchie |
Stoatshoofd | Keunienk Filip |
Êerste minister | Alexander De Croo |
Ippervlak | 30.689,17 [1] km² |
Inweuners | 11.584.008 (1 januoari 2022) [2] 377 inw./km² |
Munte | Euro (vo 2002: Belgische frang) |
Tydzone | UTC+1 (zomertyd: UTC+2) |
Landcode | BE, BEL |
Telefongcode | (+32) |
Internet-TLD | .be |
Nationale fêestdag | 21 juli (1831) (Eedofleggienge 1e keunienk) |
België (Nederlands: België, Frans: Belgique, Duuts: Belgien, officieel: Koninkrijk België, Royaume de Belgique, Königreich Belgien) is e parlementaire, constitutionele monarchie an de Nôordzêe. 't Grênst ten zuudn an Vrankryk, ten ôostn an Duutsland en Luxemburg en ten noordn an Holland. In 't westn is er nie echt e gebeur, mo wel de Nôordzêe. Achter 't woater ligt Iengeland. 'n Hoofdstad è Brussel. Andere grôte steedn zyn Antwerpn, Luuk, Gent, Brugge en Charleroi.
Bevolkienge[bewerkn | brontekst bewerken]
D'r weunn om en by de 11,6 miljoen inweuners in België. 6,7 miljoen doavan zyn Vloamiengn, der zyn 1,2 miljoen Brusseloars en de reste - 3,7 miljoen - zyn Woaln en Duutsers in de Ôostkantongs.
Toaln[bewerkn | brontekst bewerken]
D'r zyn drie officiële toaln: Nederlands, Frans en Duuts.

Geografie[bewerkn | brontekst bewerken]
Belgie is over 't olgemeen styf plat - voerol in Vloandern. In 't zuudn, in de Woalen, è je e bitje 'bergen'. Den hôogstn is de Signal de Botrange (694 meters) in de Hoge Veenn. D'n hogstn top in Vloandern is Remersdoal (287,5 meters) in de Voerstreke. Ip de twidde plekke komt de Kemmelberg (156 meters) in 't Heuvelland.
194,95 km² of 0,635% van België is woater.[1]
Geschiedenisse[bewerkn | brontekst bewerken]
De geschreven geschiedenisse begunt round 52 v.Chr. op 't moment da Julius Caesar (in z'n De Bello Gallico) over de Belgen schryft ("De Dapperste Oller Galliërs"). Loater is gebleken dat die stammn nie overêenkomn mè de Belgen van nu, moa da doet er nie toe.
Bestuur[bewerkn | brontekst bewerken]

België is e stoat die bestoat uut drie gemêenschappn en drie gewestn. De gemêenschappn en e toal-culturele oorsproung, de gewestn en ruumtelik-economischn:
- de Vlamsche Gemêenschap, de Fransche Gemêenschap en de Duutstoalige Gemêenschap.
- Vlams Gewest, Woals Gewest en Brussels Hoofdstedelik Gewest.
Ierby e je ton ook nog eki de federoale regerienge die ol de reiste doet.
Zie ook et artikel over de stoatservormienge.
Verder is België ounderverdêeld in provinsjes, arroundissementn en gemêentn.
Zie ook et artikel over Belgische provinsjes.
Belgische gewestn | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gewest | Liggienge | Inweuners 2022 [2] | Ippervlak [3] | Dichtheid inw/km² |
Hoofdstad | Prov. | Arr. | Gem. | ||
Oantal | % | Km² | % | |||||||
Vlams Gewest (Vloandern) |
![]() |
6.698.876 | 58% | 13.625,54 | 44% | 492 | Brussel | 5 | 22 | 300 |
Woals Gewest (Wallonië) |
![]() |
3.662.495 | 32% | 16.901,22 | 55% | 217 | Noamn | 5 | 20 | 262 |
Brussels Gewest | ![]() |
1.222.637 | 11% | 162,42 | 0,5% | 7.528 | Brussel | / | 1 | 19 |
Totoal | 11.584.008 | 30.689,18 | 377 | 10 | 43 | 581 |
Polletiek[bewerkn | brontekst bewerken]
Koamer van Volksvertegenwoordigers[bewerkn | brontekst bewerken]
De zetelverdêlienge van de Koamer van Volksvertegenwoordigers ziet er ezô uut:[4][5]
Party | F/N | 2019 | 2014 | 2010 | 2007 | 2003 |
---|---|---|---|---|---|---|
N-VA | N | 25 | 33 | 27 | 6 | 1 |
PS | F | 20 | 23 | 26 | 20 | 25 |
Vlaams Belang | N | 18 | 3 | 12 | 17 | 18 |
MR | F | 14 | 20 | 15 | 20 | 21 |
Ecolo | F | 13 | 6 | 8 | 8 | 4 |
CD&V | N | 12 | 18 | 17 | 24 | 21 |
PVDA-PTB | F/N | 12 | 2 | 0 | 0 | 0 |
VLD / Open Vld | N | 12 | 14 | 13 | 18 | 25 |
sp.a(-Spirit) ¹ / Vooruit | N | 9 | 13 | 13 | 14 | 23 |
Groen! / Groen | N | 8 | 6 | 5 | 4 | 0 |
cdH | F | 5 | 9 | 9 | 10 | 8 |
FDF / DéFI | F | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 |
PP | F | 0 | 1 | 1 | ||
LDD ² | N | (1) | 0 | 1 | 5 | |
FN | F | 0 | 1 | 1 | ||
Totoal | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
Nederlandstoaligen | 88 | 87 | 88 | 88 | 88 | |
Franstoaligen | 62 | 63 | 62 | 62 | 62 |
¹ sp.a-Spirit in 2003 en 2007
² In 2019 as onafhankelike vo N-VA
Êerste ministers (vanoaf 1974)[bewerkn | brontekst bewerken]
Ēerste minister | Van | Tot | Joaren | Party |
---|---|---|---|---|
Leo Tindemans | 1974 | 1978 | 4 | CVP |
Paul Vanden Boeynants | 1978 | 1979 | 1 | PSC |
Wilfried Martens | 1979 | 1981 | 2 | CVP |
Mark Eyskens | 1981 | 1981 | 0 | CVP |
Wilfried Martens | 1981 | 1992 | 11 | CVP |
Jean-Luc Dehaene | 1992 | 1999 | 7 | CVP |
Guy Verhofstadt | 1999 | 2008 | 9 | Open Vld |
Yves Leterme | 2008 | 2008 | 0 | CD&V |
Herman Van Rompuy | 2008 | 2009 | 1 | CD&V |
Yves Leterme | 2009 | 2011 | 2 | CD&V |
Elio Di Rupo | 2011 | 2014 | 3 | PS |
Charles Michel | 2014 | 2019 | 5 | MR |
Sophie Wilmès | 2019 | 2020 | 1 | MR |
Alexander De Croo | 2020 | nu | 2 | Open Vld |
Weirelderfgoed[bewerkn | brontekst bewerken]
- Kyk noa UNESCO-weirelderfgoed in België
-
Historisch center van Brugge -
Grôte Markt van Brussel -
Plantin-Moretusmuseum in Antwerpn -
Onze-Lieve-Vrouwekathedroale in Doornik
Beroemde Belgn[bewerkn | brontekst bewerken]
- René Magritte, surrealistische schilderoare
- Ambiorix, en Oudn Belg die teegn de Romeinn vocht
- Leo Baekeland, uutvinder van bakeliet
- Peter Benoit, componist
- Raymond Ceulemans, biljarter
- Jacques Brel, zanger
- Pieter Breugel, schilderoare
- Hendrik Conscience, schryver van De Leeuw van Vlaanderen
- Poater Damioan, e froaie mens die zorgde voe de melaatsn en hillig verkloard is
- James Ensor, kunstschilder
- Zénobe Gramme, uutviender van den dynamo
- Hergé, de voader van Kuifje
- Jacky Ickx, ottocoureur
- Paul Janssen, uutviender va medicamentn
- Mercator, têkenoare van koartn, uutviender van 'n atlas
- Eddy Merckx, volgens vele den beste coureur oller tydn
- Georges Nagelmackers, bankier en bouwer van den Orient Express en de slapwagongs Wagons-Lits
- Peter Paul Rubens, barokschilderoare
- Adolphe Sax, uutviender van de saxofong
- Georges Simenon, schryver van Maigret
- Simon Stevin, wiskundign
- Toots Thielemans, jazz-muzikant
- Godfried van Bouillon, e vèchtersboasje die mèjdeed an den eerstn kruustocht
- Jean-Claude Vandamme, acteur
- Karel Van Depoele, uutviender van den elektriekn tram (trolley)
- Andreas Vesalius, weetnschapper in den anatomie
Andere betêkenissn[bewerkn | brontekst bewerken]
Behalve 't welbekende land woa da West-Vloandern ligt, zyn d' er nog andere betêkenissn van 't woord Belgium / Belgique in andere toaln.
- Vier steedn in de Verênigde Stoatn (in Illinois, West Virginië, Wisconsin en Minnesota)
- Een liedje van den Amerikoansen punkgroep "Bowling for Soup"
- Een andere noame vôr een Brabants trekpeird
- Een Amerikoans cargoschip (SS Belgique)
- De name van twê Belgische ounderzoeksscheepn (Belgica)
- Een imaginair vloekwoord in "The Hitchhiker's Guide to the Galaxy" ("zô grof da 't in de hêle melkweg verboon is, buutn in e pleksje woa dan ze nie weetn wa da 't betêeknt")
- Een onconventionele êenheid van uppervlakte (A Web Site the Size of Belgium (gearchivêerd))
Referensjes[bewerkn | brontekst bewerken]
Externe koppeliengn[bewerkn | brontekst bewerken]
![]() |
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie België van Wikimedia Commons. |
{{{ofb_links}}} | Europese Unie (EU) | ![]() |
{{{ofb_groot}}} |
---|---|---|---|
{{{ofb_links}}} | Landn in Europa | {{{ofb_rechts}}} | {{{ofb_groot}}} |
---|---|---|---|
Albanië • Andorra • Armenië • Azerbeidzjan • België • Bosnië-Herzegovina • Bulgareye • Cyprus • Denemarkn • Duutsland • Estland • Finland • Georgië • Grieknland • Holland • Hongareye • Ierland • Itoalië • Kazachstan • Kosovo • Kroatië • Letland • Liechtnstein • Litouwn • Luxemburg • Malta • Moldoavië • Monaco • Montenegro • Noord-Macedonië • Nôorweegn • Oekraïne • Ôostnryk • Pooln • Portugal • Roemenië • Rusland • San Marino • Servië • Slovakeye • Slovenië • Spanje • Tsjechië • Turkeye • Vaticoanstad • Verênigd Keunienkryk • Vrankryk • Wit-Rusland • Ysland • Zweedn • Zwitserland |