Historie van West-Vloandern
West-Vloandern, da was overtyd e dêeltje van het Groafschap Vloandern. Da ountstoun in de 9de êeuw achter Christus achter de dôod van Karel de Grote en 't Verdrag van Verdun (843).
't Groafschap wier machtiger oewel dat et afienk van de Fransche krôon. In de 12de en 13de êeuw wier Vloandern ôok ip economisch vlak machtig ounder Diederik en Filips van den Elzas. Surtout dankzy de loaknandel wierden steedn gelik Brugge, Gent en Yper grôot en belangryk.
Vanaf den 13de eeuw wier de Fransche keunink meer è meer jaloes. Je wild' ie em machtiger werden over Vloandern. Toe' was wullehandel vree belangryk. Vloandern oalde wulle vanuut Iengeland vo laken va' te maken. Dus zochten zynder beschermienk by d'Iengelschen. De Iengelschgezinde politiek van Gwijde van Dampierre bracht j'em i' boelle me zyn leenheer Filips den Schoonn. Oundertusschen werden d'oude geslachten en elites binnen de grôte steden ôok machtiger. Da bracht spannienk me de lagere klassen gelik d'ambachters en d'armen. En de steden wildigen ôok meer autonomie van ulder groaf.
Tusschen 1297 en 1305 wier er de Fransch-Vloamsche oorlog tusschen Vrankryk e Vloandern gevoerd. In 1302 was 't er de Guldnspoornslag. Tusschendoor wier d'er gevochten tusschen sociale klassen in de steedn. Moa in 1305 wor die oorlog gedoan en wier alles relatief rustig.
Vanaf ton wier er af en toe ipstanden gelik me Jacob van Artevelde ounder Lodewijk van Nevers. 't Es moa ounder Lodewijk van Male en Filips den Stoutn da Vloandern 'ne dêeltje wier van Bourgondië. Mè de vrede van Madrid (1526) en Kamerrike (1529) gaven de Franschen ulder leenrechterlikke band mè Vloandern ip.
Achter de Bourgondiërs kwamen d'Habsburgers (1482 - 1555) e de Spoanschen (1555 - 1713). Mè de Tachtigjoarige Oorlog (1568 - 1648) wier Vloandern e dêel van Spanje, mo da wor mo tydelik. Vloandern wier in 1648 e dêeltje van de Verenigde Nederlanden. Mo loater verloor Vloandern Frans-Vloandern mè Rysel e Duunkerke an de Fransche. Vanaf 1713 wier Vloandern e dêeltje va Ôostnryk e van 1797 toe 1815 wier Vloandern in twêe departement van Vrankryk gedoan. In 1815 wieren die twee stikken Ôost- e West-Vloandern gegeven oan et Keuninkriek voa de Verenigde Nederlanden. Achter 1830 zyn wyder ton a stiksje van België gekommen.
Va 1914 toet 1918 wor er die Grôte Oorlog 'i West-Vloanderen me loopgrachten en al. Da wor round den Yzer e Bachten de Kupe. 't Wor nie te doen schynd'et.
Externe koppelienge[bewerkn | brontekst bewerken]
Bibliografie[bewerkn | brontekst bewerken]
- Algemene geschiedenis der Nederlanden. O.r.v. J.A. van Houtte e.a. 12 dln. Utrecht enz., 1949-1958.
- Algemene geschiedenis der Nederlanden. O.r.v. D.P. Blok e.a. 15 dln. Haarlem, 1978-....