Romaansche toaln
De Romaansche toalfamilie is e verzoamelienge van toaln die up makoar trekkn en ollemoale ountstoan zyn uut Latynsche dialectn.
Ounderverdêlienge
[bewerkn | brontekst bewerken]Traditioneel peizn de mêeste menschn dat er 5 Romaansche toaln zyn (Frans, Spaans, Portugees, Italioans en Roemeens), mor eigentlik zyn der vele mêer, olhoewel dan ze nie ollemoale officieel erkend zyn.
De ounderverdêlienge van die vuve zoudt ezo zyn:
- Castilioans (Spoans): 329 meljoen êeste toale
- kerngebied: Spanje, Mexico, Zuud-Amerika, VSA (Latino's)
- Frans: 110 meljoen êeste toale
- Italioans: 70 meljoen êeste toale
- kerngebied: Itoalië ('t vasteland me de grôte eilandn Sardinië en Sicilië)
- Portugees: 200 meljoen êeste toale
- Roemeens: 24 meljoen êeste toale
- kerngebied: Roemenië, Moldoavië
't Is e masse discuusje over wuk dat er e toale is en wuk e dialect, mor hierounder volgt er egliek en overzichtje, ebaseerd up de lyste van ethnologue.
Ôostelikke toaln
[bewerkn | brontekst bewerken]- Roemeens (24 meljoen êeste toale)
- kerngebied: Roemenië, Moldoavië, hier en doa in de reste van Balkan
- Aroemeens (425 000)
- kerngebied: Grieknland, Albanië, Macedonië, Bulgareye
- Megleno-Roemeens (5 000)
- kerngebied: Grieknland, Macedonië, Roemenië, Turkeye
- Istro-Roemeens (200)
- kerngebied: Kroatië (Istrië)
Zudelikke toaln
[bewerkn | brontekst bewerken]- Sardyns (130 000)
- kerngebied: Itoalië (Sardinië)
- Corsicoans (100 000, gin zekerheid over)
- kerngebied: Vrankryk (Corsica)
Italo-Westelikke toaln, Italo-Dalmatische tak
[bewerkn | brontekst bewerken]- Istriotisch (1 000 - 2 000)
- kerngebied: Kroatië (Istrië)
- Italioans (70 meljoen êeste toale)
- kerngebied: Itoalië
- Napolitoans (7,5 meljoen)
- kerngebied: Itoalië ('t zuudn)
- Sicilioans (6 meljoen)
- kerngebied: Itoalië (te zuudn van 't Napolitoans, Sicilië)
Italo-Westelikke toaln, West-Romaansche tak
[bewerkn | brontekst bewerken]- Pyrenees-Mozarabisch
- Aragonees (10 000 - 30 000)
- kerngebied: Spanje (Aragon)
- Mozarabisch (dôod)
- Gallo-Iberisch
- Gallo-Romaans
- Gallo-Itoalisch
- Emiliano-Romagnolo (2 meljoen in Nôord-Itoalië)
- Ligurisch (2 meljoen in Nôord-Itoalie, Zuud-Vrankryk, Argentinië)
- Lombardisch (3,5 meljoen in Nôord-Itoalië, Zwitserland, Argentinië)
- Piëmontisch (2 meljoen in Nôord-Itoalië)
- Venetisch (2 meljoen in de streke van Venetië)
- Gallo-Rhetisch
- Oïl (110 meljoen êeste toale (van de mêeste Frans))
- Rhetisch (850 000 in Zwitserland, Nôord-Itoalië)
- Occitaans (1 - 4 meljoen in 't zuudn van Vrankryk en 't nôordn van Spanje)
- Ibero-Romaans
- West-Iberisch
- Asturisch-Leonees (400 000 in Spanje en Portugal)
- Galicisch-Portugees
- Galicisch (4 meljoen in Spanje en Portugal)
- Portugees (200 meljoen êeste toale in Portugal, Brazilië, Mozambique, Angola, Ôost-Timor,...)
- Castiljoans (Spoans) (329 meljoen êeste toale in Spanje, Mexico, Zuud-Amerika, VSA (Latino's), Guinee Equatorial,...)
- Ôost-Iberisch
- Cataloans (8 meljoen in Spanje (Catalonië), Zuud-Vrankryk (Perpignan), Andorra, Sardinië)
Aar toaln
[bewerkn | brontekst bewerken]'t Zyn oek nog e masse creoolsche toaln die ebaseerd zyn up Spoans, Portugees of Frans.