Dôornik en 't Dôornikse
Dôornik en 't Dôornikse (Frans : Tournai et le Tournaisis) vormdn in de middelêeuwn e klêen zelfstandig gebied, die bestoend uut de stad Dôornik en 't omligg'nde gebied 't Dôornikse. 't Is te vergelykn mè Brugge en 't Brugse Vrye.
Geschiedenisse[bewerkn | brontekst bewerken]
't Doornikse was in de Gallo-Romeynse periode en loater in de Frankischn tyd e gouwe, de pagus Tornacensis. 't Gebied wierd begrensd deur de riviere d' Espierre en de Schelde an de nôordkant, in 't zuudn deur de beke d' Elnon en 't gebied van Pevelen (Pévèle) en in 't ôostn deur 't Medeland (Mélantois) en 't Kortrykse (Pagus Curtracensis).
De Meroviengers vestigdn under in Dôornik vanof 431 deur e verdrag (foedus) tusschn Chlodio van de Salische Frankn en de Romeyn'n. De stad blêef den hoofdstad van 't Meroviengisch ryk toet in 486. Clovis brocht ton zyn hoofdplekke over, êest noa Soissons en loater Parys. Achter da Clovis vertrokk'n was, wierd 't Bisdom Dôornik gesticht, den êeste bisschop was Eleutherius.
De Vlamsche groaf Boudewyn V van Vloandern makte van 't Dôornikse e Kasselry oender 't gezag van e burggroaf. 't Dôornikse blêef e Vlamsche kasselry toet an 't begun van de 14e êeuwe os 't g'annexeerd wierd lyk Frans krôondomeyn.
Oender Gwyde van Dampierre was Dôornik were in hand'n van de Groaf van Vloandern gekomm'n, moa by d' anhechtienge van Romoans-Vloandern an 't Frans krôondomeyn deur Philippe IV van Vrankryk, kwam de stad en 't Dôornikse were in handn van de Fransche krône.
Keyzer Karel V voegde in 1521 Dôornik en 't Dôornikse toe an zyn Bourgondische erflandn. Achter de vrede van Münster blêevn Dôornik en 't Dôornikse by de Spoansche Nederlandn. By de Vrede van Utrecht wierd 't gebied roend Sint-Amands an de Skarpe an Vrankryk overgedreegn, moa de reste van 't Dôornikse blêef in 't bezit van de Habsburgers.
Binst de Broabantsche Revoluusje kwam 't gebied in 1790 vor ênigte moandn terechte in de nieuw ipgerichte Verênigde Nederlandsche Stoatn, e confederoasje van de Zuudelyke Nederlandn. Doarachter was 't in 1792 an de Fransche revolutionairn vo België van nu te bezett'n en wierd 't Dôornikse toegevoegd an 't departement van Jemappes. Achter de val van Napoleong in 1815 kwoamn de Zuudelyke Nederlandn en 't Dôornikse terechte in 't Verênigd Keunienkryk der Nederlandn. Achter de Belgische Revoluusje van 1830 kwam België oenofhankelyk en sedertdien makt 't Dôornikse dêel uut van de provinsje Henegouwn.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Tournaisis van Wikimedia Commons. |