Pandreitje
‘t Pandreitje in Brugge ligt tusschn de Rozenhoedkoaie an ‘t Hudevetterspling en ’t pôortgebouw van 't vroeger gevang an ‘t Astridpark, deur de Bruggeliengn de Botaniekn hof genoemd.
‘t Is e gedemptn oarm van de Reie, de riviere die in den tyd deur de stad stroomde. Vroeger kost je d’r olle doagn groensels en fruut koopn.
Van ’t gevang, die ofgebrookn is in 1989, bluuft ter ollêne mor ‘n 18e eeuws pôortgebouw over. ’t Gevang, êest 't tuchthuus, kwam in de plekke van ’t Stadspand. ’t Stadsbesteur liet ’t pand ip ’t ende van de 15e eeuwe iprichtn. 't Was e sôorte overdekte markt, woa dan d’r stalletjes verheurd wierdn an schilders, edelsmeedn, juweliers en tapytwevers. Ze kostn under werkn doa verkoopn binst de joarmarktn en de meimarkt wierd doa g’houdn.
D’r neffest stound ‘t Minderbroedersklôoster. De Minderbroeders of Recollettn, gesticht deur Franciscus van Assisi (†1226), kwoamn under nog binst zyn leevn in Brugge vestign. Êest verblêevn ze dichte by de Sint-Gilliskerke, mor in 1245 krêegn ze 't dêel van de Broamberg woa da nu ’t Astridpark is van ’t stadsbesteur, vo d’r e klôoster ip te zettn. Tout vo den Êestn Weireldoorloge sproakn veel oudere Bruggeliengn nog van de Recollettnhof. De Minderbroeders wierdn de Frères genoemd. Round ’t klôoster stound er ’n hoge meur en de stroate d’r voorn wierd Frèremeur genoemd, te zien ip de koarte van Marcus Gerards (1562).
O ’t Stadspand z’n rolle verloorn had, wierd er doar in 1671 e stedelik tuchthuus ipgericht, woa dan d’r landlopers en bepoalde veroordeeldn ipgeslootn wierdn. ’t Eigenlik gevang was ’t Stêen ip de Burg. In 1689 was ter doar e brand en de gevangenn wierdn van ’t Steen no ’t tuchthuus an ’t Pandreitje overgebrocht. ’t Tuchthuus pakte loater dêeln van ’t Minderbroedersklôoster over en kost azo uutbreidn.
In 1768 wierd 't reitje gedempt. In de beddienge wierd er e riole gemetst en de drie bruggn wierdn ofgebrookn. De Vlasbrugge of Cocquytbrugge verbound de Rozenhoedkoaie met de Braambergstroate. D’r wierd an ’t werkvolk gevroagd van ol ’t bouwofvol in de beddienge te smytn tout da ’t hêlegans ipgevuld was. ’t Deurde nog tout 1791 dat d’ipgevulde beddienge kost geplaveid wordn. Nu herinnert ollêne de noame d’r nog an dat ’t e reitje was.
In 1828 wierd ’t tuchthuus deur ’t stad overgedreegn an de stoat vo d’r e stoatsgevang van te moakn, en de stroate d’r vôorn krêeg de noame Gevangstroate.
In 1989 is ’t Gevang ofgebrookn en d’r is nu e weunproject in de plekke gekommn me 75 moderne stadsweuniengn. ’t Poortgebouw is g’integreerd in ’t project. D’r zyn appartementn met ’n hof en met of zounder terras by, en huuzn met ’n hof en/of dakterras. D’r ounder is ter ’n oundergroundse parking gekommn.