Grôte Markt (Brugge): verschil tussen versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Le Fou (discuusjeblad | bydroagn)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 12: Regel 12:
In de kerstperiode stoat er e kerstmarkt en ‘n yspiste.
In de kerstperiode stoat er e kerstmarkt en ‘n yspiste.
[[Ofbeeldienge:PanoBrug - IMG 6015 - IMG 6019 - 7525x1974 - CLIN 1.jpg|800px|thumb|left|De Markt]]
[[Ofbeeldienge:PanoBrug - IMG 6015 - IMG 6019 - 7525x1974 - CLIN 1.jpg|800px|thumb|left|De Markt]]
<br clear="left" />

==Geschiedenisse==
==Geschiedenisse==
De Brugsche markt trok van in de 10e eeuwe ol vele volk en round 1200 wierd d’eeste internationale joarmarkt g’oudn.
De Brugsche markt trok van in de 10e eeuwe ol vele volk en round 1200 wierd d’eeste internationale joarmarkt g’oudn.

Versie van 3 okt 2008 22:37

De Grôte Markt van Brugge, of geweune de Mart, is e pling in ‘t erte van de binnstad met ‘n ippervlakte van 1 ha. An de zuudkant stoat ‘t belangrykste monument van Brugge, d’olletorre (halletorre).

An de voet van ‘t gebouw, neffest de twi groene frietkootn, stoat er e maquette van ‘t belfort vo blendn, met e tekst in braille in vier toaln.

Van ip ‘t binnpling, woarround da d’olle gebouwd wierd, ku j'ip de 83 m hoge torre me 366 treedn klemmn tout an de klokkn, wa da zeker de moeite weird is vo ‘t panorama over d’oude stad te zien en verre d’r buutn.

In d’ollezoaln oudn ze nu beurzn en byeenkomstn.

Sedert 1996 meugn d’r gin auto ‘s me stoan ip de markt en z’en schôon werk gemakt vo ‘t pling were êen van d’antrekkelikste plekkn van Brugge te moakn. Van de markt vertrekkn d’r peirdekoetsn vo de toeristn.

De woensdagnuchtnd wordt er markt g’oudn en ‘t pling wordt ook gebruukt vo speciale evenementn lik ieder joar de start van de Rounde van Vloandern. In de kerstperiode stoat er e kerstmarkt en ‘n yspiste.

De Markt


Geschiedenisse

De Brugsche markt trok van in de 10e eeuwe ol vele volk en round 1200 wierd d’eeste internationale joarmarkt g’oudn.

D’eeste olle ountstound round 1220 ols verkoopplatse van de marchandise van de commercantn. ‘t Woarn klêne gebouwn in hout an de zuudkant van de markt en round 1240 kwamt er ‘n uutgebreider gebouw met ‘n houtn torre. Mor in 1280 wierd ‘t vernield deur e brand en z’erbouwdn ‘t in stêen round 1291. D’r wierd ook beslist van dichte by, an den ôostkant van de markt, e Woaterolle te bouwn over de reie, die ton nog deure liep langs de markt. De Woaterolle was ‘n overdekte los- en ipslagplekke woa dan de bôotn die van Damme kwoamn, under productn kostn uutloadn.

Vo da de Woaterolle d’r stound wierd er an de reiekoaie ip de markt in oopn lucht gelost en geloadn. De vis wierd doa verkocht en ‘t ambachtshuus van de visverkopers, nu La civiere d'Or, stound an de nôordkant van ‘t pling, dichte by de Sint-Christoffelkerke, die nu nie me bestoat.

Ip de markt wierdn d’r in den tyd grôte evenementn, steekspeeln en toernooin g’oudn mor ook wierdn d’r terechtstelliengn uutgevoerd, die e grôot publiek trokkn.

In 1745 veruusde de vismarkt van de markt no de Broamberg en kwamt de Koornmarkt no de markt.

D’olletorre van Brugge

D’olletorre

D’olle me belfort (klokketorre) is e burgerlik gebouw in bakstêen in vroeggotischn styl, die gedomineerd wordt deur de 83 meter oge torre.

E belfort was etwa typisch vo Vlamsche steedn in de Middeleeuwn. ‘t Was e symbool van vryheid, rykdom en stedelikke macht. De privileges en de stadskasse wierdn d’r in bewoard.

D’r woarn verschillige bouwperiodes.

  • ‘t Eeste verdiep, tout an de platte hoektorretjes, wierd gebouwd in de 13e eeuwe.
  • ‘t Twidde verdiep, tout an de spitse hoektorretjes, wierd loater in de 14e eeuwe an ‘t belfort bygebouwd.
  • ‘t Boovnste achthoekig verdiep me den beioard binst de 15e eeuwe. Vroeger was d’r nog e spits vanboovn, die ofbrandde in 1741.

De nôordkant

Lienks Le Panier d'Or, de brune gevel reks La Civiere d'Or, in 't middn Jan Breydel en Pieter de Coninck

De nôordkant is speciaal deur de typische huuzn me trapgevels.

Woa da de blok café-restaurangs an de lienkerkant van ’t Geernaartstratje stoan, stound vroeger de Sint-Christoffelkerke, die in 1786 ofgebrookn wierd.

‘t Is dudelik te zien woa da de kerke stound, want d’huuzn links van ‘t Geernaartstratje stoan mêer voruut of de café-restaurangs reks van ‘t stratje, me Le Panier d'Or, 't derde puntdak, ‘t ambachtshuus van de ticheldekkers en La Civiere d'Or, ’t derde latste huus en ’t ênigste zounder puntdak, ’t ambachtshuus van de visschers en visverkopers.

Jan Breydel en Pieter de Coninck

In ’t middn van ’t pling stoat ’t standbeeld van Jan Breydel en Pieter de Coninck, de twi lokoale volksheldn die in 1302 e grôte rolle speeldn in ’t Vlams verzet teegn de Fransche keunink, me de Guldnspoornslag ip de Groeninghekouter in Kortryk tout gevolg. ’t Standbeeld wierd ipgericht in 1887, den tyd van ’t historisch romantisme en achter de publicoatie van de Leeuw van Vloandern van Hendrik Concience stoundn d’heldn were vulip in de belangstellienge. Deur de wryvienge tusschn ’t Vlamsgezind Breydelcomité en ’t Franstoalig stadsbesteur is ’t standbeeld twi kêers ing’uldigd gewist: den 11stn juli 1877 deur ’t comité en tusschn 14 en 22 ogustus 1877 deur ’t stadsbesteur.

Den ôostkant

Den ôostkant van de markt wordt nu gedomineerd deur ’t Provinciaal Hof.

Omda de Woaterolle eur oorsprounkelikke functie verloorn aad en in slichte stoat was, besliste de centroale overeid van Brussel in 1787 vo ‘t gebouw of te breekn. De reie wierd overwelfd en d’r kwam e blok classicistische huuzn, woavan da d’r e dêel ols Provinciaal Hof gebruukt wierd.

Den ôostkant

In 1878 wierd ‘t middngedêelte vernield deur e brand en in 1887 begostn ze me de nieuwn bouw van 't Provinciaal Hof en de Post in neogotischn styl.

’t Provinciaal Hof in witte stêen (1887-1890) is de zetel van de provincieroad van West-Vloandern me surtout ‘n officiële en representatieve functie en ‘t wordt soms gebruukt vor exposities.

Reks d’r neffest stoat de Post (gerêed in 1891). ’t Gebouw is soberder mo ’t gift e warmn indruk deur de rooie bakstêen.

’t Grys gebouw lienks van ’t Provinciaal Hof wierd loater gebouwd met e vôorgevel in arduun en e traptorre die doe peizn an de torre van de Poortersloge. Vanounder reks van de torre is d'r e galerye me bankn, die ip ‘t eeste verdiep overgoat in e loggia.

’t Was bedoeld ols residentie vo de gouverneur, mo ’t is nôoit vo die functie gebruukt gewist. D’r zyn nu verschillige openboare besteurn in oundergebrocht.

By de groafwerkn round 1910 vo dien bouw, ip den hoek van de markt en de Philipstockstroate, en ze piloarn van de Woaterolle gevoundn, woavan dan d’r nu twêe in den Arentshof stoan.

De westkant

Ier zyn de gevelversieriengn interessant: de slecke, de blomme, de katte... verwyzn no de noame van ‘t huus of de vroegere functie. Belangryk zyn de twi huuzn an weerskantn van de Sint-Amandstroate. ‘t Huus Bouchoute lienks, met e schermgevel uut de 15e eeuwe, is ‘t oudste huus ip de markt. Vanboovn stoat er e kopern bolle en den ipvollendn achthoekign wiendwyzer wierd in 1682 deur ‘t stadsbesteur an de gevel geplatst vo de commercantn en de zêemann. In ‘t huus Craenenburg ip den andern hoek, nu e café, zat Maximiliaan van Oostnryk in 1488 gevangn deur de Bruggeliengn. ‘t Huus a vroeger ‘n houtn gevel mo krêeg in 1955 e nieuwn neogotischn gevel.

De typische trapgeveltjes
Wikimedia Commons