Embryophyta

Embryophyta
Mos
Taxonomische indêlienge
Ryk: Plantae (Plantn)
Stamme
Embryophyta

Embryophyta of landplantn zyn de mêest gekende groep by de plantn. Boomn, blommn, voarens, mossn, en nog verschillige andere groene landplantn moakn dêel uut van die groep. ‘t Zyn allemolle mêercellige eukaryootn. De mêeste krygn under energie deur fotosynthese.

Evolutie

D’êerste groene plantn woarn de groenwiern (Chlorophyta) en de kranswiern (Charophyta). Ze varieerdn van êencellig tout mêercellig en ze leefdn surtout in woater.

De twêede grôte stap in d’evolutie van plantn was den overgank van woater noa land. Da gebeurde in ‘t geologisch tydperk of Paleozoïcum. D’êerste landplantn (Embryophyta) ountstoundn uut één van de mêercellige takkn van de kranswiern. Vo den overgank van woater noa land mostn d’r wel e poar anpassiengn gebeurn. Vor ip ’t land nie uut te droogn ountwikkeldn de landplantn e cuticula, e wasloagsje tusschn de plante en de buutnlucht. Moa deur da loagsje kostn de plantn gêen gassn mêer uutwisseln met de buutnlucht, en doarom krêegn de mêeste landplantn ook stomata (velmoundjes). Een derde veranderienge was dan z’under giengn vôortplantn via embryo's. Mossn zyn d’oudste nu nog levende landplantn.

Uut d’êerste landplantn ountwikkeldn de voatplanten (Tracheophyta). De volgende belangryke stap was d'evolutie van zoadplanten (Spermatophyta) en loater ‘t ofsplitsn van de bedektzoadigen of blommeplantn (Angiospermen of Magnoliophyta).