Maria van Bourgondië

D'ipdelienge van de Bourgondische bezittiengn binst 't bewind van Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Oostnryk

Woapnschild van Maria van Bourgondië

Maria van Bourgondië (13 februoari 1457, Brussel - 27 moarte 1482, Brugge) was hertoginne van Bourgondië, Brabant, Gelre, Limburg, Lothier en Luxemburg, markgravinne van Namen, gravinne van Vloandern, Artesië, Franche-Comté, Charolais, Henegouwn, Holland, Zêeland en Zutphen.

Eur byname was Maria de Ryke omda ze hêel ‘t Bourgondisch Ryk, toun ol êen van de rykste gewestn van West-Europa, geërfd ad. Ze was de (lievelings)dochter van hertog Karel den Stoutn. Heur moeder wos Isabil van Boerbon, die é lange een vree skoan proalgraf hed in de groate Sint Michiels abdie van Antwerpen, moa dedie es ollange ofgebroken door Napoleon die do zin oorlogs skeepswerve gamoakt had. De sanskulotten en ton zovele kapot gemakt en gestolen moa van da graf keun je neu nog iets zien in de katedraole in Antwerpen en in Amsterdam in het riksmuseum.(de pleuraors of beskrièmers, da zin beeldekes rond tgraf)

Huwelik

Ze trouwde in Gent in 1477 me Maximiliaan I van Habsburg (1459-1519), beter bekend lik Maximiliaan van Oostnryk, en ze kreegn drie kienders woarvan er moar twee de kanse addn om de volwassen leeftyd t'oaln:

• Filips I van Kastilië (1478 - 1506), bygenaamd Filips den Schoonn, vader van keizer Karel V
• Margaretha van Oostnryk (1480 - 1530)

Maria's Regerienge

Wanneer da eur voader doatging in 1477 moest ze zy em totoal ounvoorbereid upvolgn. Gelukkig was zuzzie wel vree goe mé Margareta van York, da wos eur stiefmoedre, en da wos un vree gelièrde en rappe vrouwe, sé mèria van boergonje wook flams gelièrd en ze et heur vele holpen mé euren trouw mé maksimilaon en wook tegen den altijd moa ipdringerige politik van de Fransken keuningk Lowie XI. Dien zei dat volgens 't Frans opvolgings- en erfrecht een wuf gèn recht ot ip Frans bezit en dus da Boergonje wére noa Frankrik moestte goan. Dus hat ie, al vano heur voader doad was, Artesië, in wa ta nu Frans-Vlaanderen es, ingepakt. Moa twas vree moeilik vo Mèria omda een vrouwe bivoorbeeld militèr nie zo vele kostte doen gelik nen vint die oltid an de kop van un leger kostte stoan.

Naturlik ad da dramoatische gevolgen. Direct eistn sommigste steedn, voorol Brugge en Yper en sommigste streekn (lik Broabant en Olland) under verloorn privileges were up. En me succes want deur de toekennienge van het Groot Privilege (11 februari 1477) verkreeg Maria financiële en militaire steun van de Staten-Generaal der Nederlandn.

Eur Titels

• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: ertoginne van Bourgondië (eigentlik ad den Franschn keunienk Lodewyk XI da gebied ol veroverd by 'n dood van Karel den Stoutn)
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: ertoginne van Broabant
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: ertoginne van Gelre
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: ertoginne van Limburg
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: ertoginne van Lothier
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: ertoginne van Luxemburg
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: markgravinne van Noamn
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: Groafschap Bourgondië|gravinne van vry Bourgondië (Franche-comté)]]
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Artesië
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Charolais
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Vloandern
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Enegouwen
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Olland
• 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Zeeland
• Ofbeeldienge:Flag - Low Countries - XVth Century.svg 5 januoari 1477 - 27 moarte 1482: gravinne van Zutphen

Dood

Eur proalgraf in Brugge

't Ryk van eur was van korte deure. Up den desastreuzn dag van zes moarte 1482, binst ne volknjacht in de busschn van Wyndoale by Toeroet, miste eur peird ne sproung en viel. Maria vloog over eur peird en die beeste kwam up eur terechte. Mè lik resultoat en bekknbreuke en en inwendige bloedienge. Z'èn Maria noa 't Prinsenhof in Brugge gebroch, moa 't mochte nie mè elpn, den 27sten moarte es ze an eur verwoundiengn bezweekn.

Z'èt e proalgraf gekreegn in d'Onze-Lieve-Vrouwekerke van Brugge, nevers da van eur voader Karel den Stoutn. Je kut ze doar nog osan goan bekykn.

By upgroaviengn round 1980 èn ze 't graf van Maria weregevoundn, moa nie van da van Karel.

Ton ister wook een otopsie of forensies onderzoek gewist van heur geromte en men es ton tot de bevindinge gekoom da ze verzekers nen pneumotoraks gekregen ed. Da des een gat in de longe verzekers door een gebroken rebbe, sé nog een ende geleefd en ze moe vree ofgezien en. Sommeste van de orgoannen gelik therte werden in een loaden kistte elders begroaven da wost ton gebrukkelik. Heuren vint Maksimiliaon van oestenrik is begroaven in insbroek.

Externe koppeliengn

• Portret in Digitaal Vrouwenlexicon

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Maria van Bourgondië van Wikimedia Commons.