Saturnus (planete): verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Van Wikipedia
Interactief door geschiedenis bladeren
← Vorige veranderiengeVolgende veranderienge →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
[[Ofbeeldienge:Hubble infrared of Saturn.jpg|thumb|E kleurenofbeeldienge van Saturnus gemakt van drie fotoos getrokken dur den 'Hubble' tiliskôop. De versschillnde kleurn toogn de d'oogten en saamnstelliengen van de wolkelaagn.]]
[[Ofbeeldienge:Hubble infrared of Saturn.jpg|thumb|E kleurenofbeeldienge van Saturnus gemakt van drie foto 's getrokken dur den 'Hubble' telescoop. De verschillnde kleurn toogn d'oogten en saamnstelliengen van de wolklaagn.]]
[[Ofbeeldienge:Aarde Saturnus.png|thumb|Grootteveroedienge Eirde en Saturnus]]
[[Ofbeeldienge:Aarde Saturnus.png|thumb|Grootteveroudienge Eirde en Saturnus]]


'''Saturnus''' is van de [[zunne]] of gereknd de zesde [[planete]] in ons [[zunnestelsel]] en achter [[Jupiter (planete)|Jupiter]] de grôotste. Olletwêe de [[gasreus|gasreuzen]] zyn zogezeide '[[buutenplaneten]]'. Saturnus is vernoemd no de [[Romeinse Rijk|Romeins]]e [[god]] van de landbouw, [[Saturnus (god)|Saturnus]].
'''Saturnus''' is van de [[zunne]] of gereeknd de zesde planete in ons [[zunnestelsel]] en achter [[Jupiter (planete)|Jupiter]] de grôotste. Olletwêe de gasreuzn zyn zogezeide 'buutnplaneetn'. Saturnus is vernoemd no de [[Romeins Ryk|Romeins]]e [[god]] van de landbouw, [[Saturnus (god)|Saturnus]].
Saturnus is ol sins de [[preistorie]] bekend.
Saturnus is ol sins de [[prehistorie]] bekend.


==Saturnus in cyfers==
==Saturnus in cyfers==
* Gemiddelde boanesnelhyd : 9,7 km/s
* Gemiddelde boanesnelheid : 9,7 km/s
* Hellienge van het boaneivlak tegenover't boanvlak van d'eirde : 2,49°
* Hellienge van het boanvlak tegenover 't boanvlak van d'eirde : 2,49°
* Soortelikke massa (Dichthied) : 0,69 g/cm<sup>3</sup>
* Soortelikke massa (Dichtheid) : 0,69 g/cm<sup>3</sup>
* Oentsnappingssnelied : 35,5 km/s
* Oentsnappiengssnelheid : 35,5 km/s
* Diameter: 120.536 kilometer
* Ofstand van de zunne: 1.429 miljoen kilometer


== Samenstellienge ==
== Samenstellienge ==
De samenstellienge van Saturnus gelykt vele ip de diê van [[Jupiter (planete)|Jupiter]]. In't middn is't er een rotsachtige kern, met doroend ê mantel van vloeiboar metallieke woaterstoffe, gevolgd deur ê laage van moleculaire [[Woaterstoffe (element)|woaterstofffe]]. De temperateur in de kern bedraagt 12&nbsp;000 [[Kelvin (êenhied)|K]]. Deur 't [[Kelvin-Helmholtz mechanisme]] stroalt Saturnus mêer energiêe uut dan dattie van de zunne krygt. Die energie-uitstroalienge wordt versterkt deur de wryvingswarmte die vrykomt ost'helium in de mantel tegen waterstoffe bokst.
De samenstellienge van Saturnus gelykt vele ip de die van Jupiter. In 't middn is't er een rotsachtige kern, met doarroend e mantel van vloeiboar metallieke woaterstoffe, gevolgd deur e laage van moleculaire woaterstoffe. De temperateure in de kern bedraagt 12&nbsp;000 [[Kelvin (êenheid)|K]]. Deur 't Kelvin-Helmholtz mechanisme stroalt Saturnus mêer energie uut of dat ie van de zunne krygt. Die energie-uutstroalienge wordt versterkt deur de wryviengswarmte die vrykomt os helium in de mantel tegen waterstoffe bokst.


Deur zyn rappe [[rotoasje]] (10h 14m an den evenoare, 10h 41m ip ogere brêedtegroa'n) is Saturnus no de pooln toe redelik afgeplat.
Deur zyn rappe rotoasje (10h 14m an den evenoare, 10h 41m ip ogere brêedtegroad'n) is Saturnus no de pooln toe redelik ofgeplat.


== Atmosfeere ==
== Atmosfeere ==
{| class="toccolours" style="float:right; margin-left: 1em; margin-bottem: 1em; font-size: 85%;"
{| class="toccolours" style="float:right; margin-left: 1em; margin-bottem: 1em; font-size: 85%;"
! colspan=2 | Samenstelling atmosfeer
! colspan=2 | Samenstellienge atmosfeer
|-
|-
| [[Diwaterstof|Waterstofgas]] (H<sub>2</sub>)
| Woaterstofgaze (H<sub>2</sub>)
| 96 (±2) %
| 96 (±2) %
|-
|-
Regel 26: Regel 28:
| 3 (±2) %
| 3 (±2) %
|-
|-
| [[Methaân]] (CH<sub>4</sub>)
| Methoan (CH<sub>4</sub>)
| 0,4 (±0,2) %
| 0,4 (±0,2) %
|-
|-
| [[Water|Waterdamp]] (H<sub>2</sub>O)
| [[Woater|Woaterdamp]] (H<sub>2</sub>O)
| 0,1%
| 0,1%
|-
|-
| [[Ammoniak]] (NH<sub>3</sub>)
| Ammoniak (NH<sub>3</sub>)
| 0,012 (±0,008) %
| 0,012 (±0,008) %
|-
|-
| [[Ethaan]] (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>)
| Ethoan (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>)
| 0,0007 (±0,0002) %
| 0,0007 (±0,0002) %
|-
|-
| [[Fosfine]] (PH<sub>3</sub>)
| Fosfine (PH<sub>3</sub>)
| 0,0001%
| 0,0001%
|-
|-
| [[Propaan]] (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>)
| Propoan (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>)
| sporen
| sporen
|-
|-
| [[Ethyn]] (C<sub>2</sub>H<sub>2</sub>)
| Ethyn (C<sub>2</sub>H<sub>2</sub>)
| sporen
| sporen
|}
|}


D'[[atmosfere]] van Saturnus bestoat voe mêer dan 93% uut [[Diwaterstof|woaterstofgaze]] en voer e bitje mêer dan 5% uut élium. De reste wordt ingenomn deur [[methoan]], [[woater|woaterdamp]], [[ammôniak]], [[ethoan]], [[propoan]], [[ethyn]] en [[fosfine]], die soms'ekki vôornrkommn.
D'[[Atmosfeer (Planeetn)|atmosfeer]] van Saturnus bestoat voe mêer of 93% uut woaterstofgaze en voer e bitje mêer of 5% uut [[helium]]. De reste wordt ingenoomn deur methoan, [[woater|woaterdamp]], ammoniak, ethoan, propoan, ethyn en fosfine, die soms e ki vôornkommn.


==Riengels==
==Riengels==
Regel 54: Regel 56:


==Moanen==
==Moanen==
Saturnus êt 62 [[moane]]n, de grotsten is [[Titoan (moane)|Titoan]]
Saturnus et 62 [[moane]]n, de grotsten is Titan.


{{commonscat|Saturn (planet)}}
{{commonscat|Saturn (planet)}}

[[Categorie:Planete]]
[[Categorie:zunnestelsel]]
[[Categorie:zunnestelsel]]

Versie van 3 nov 2013 19:26

E kleurenofbeeldienge van Saturnus gemakt van drie foto 's getrokken dur den 'Hubble' telescoop. De verschillnde kleurn toogn d'oogten en saamnstelliengen van de wolklaagn.
Ofbeeldienge:Aarde Saturnus.png
Grootteveroudienge Eirde en Saturnus

Saturnus is van de zunne of gereeknd de zesde planete in ons zunnestelsel en achter Jupiter de grôotste. Olletwêe de gasreuzn zyn zogezeide 'buutnplaneetn'. Saturnus is vernoemd no de Romeinse god van de landbouw, Saturnus. Saturnus is ol sins de prehistorie bekend.

Saturnus in cyfers

  • Gemiddelde boanesnelheid : 9,7 km/s
  • Hellienge van het boanvlak tegenover 't boanvlak van d'eirde : 2,49°
  • Soortelikke massa (Dichtheid) : 0,69 g/cm3
  • Oentsnappiengssnelheid : 35,5 km/s
  • Diameter: 120.536 kilometer
  • Ofstand van de zunne: 1.429 miljoen kilometer

Samenstellienge

De samenstellienge van Saturnus gelykt vele ip de die van Jupiter. In 't middn is't er een rotsachtige kern, met doarroend e mantel van vloeiboar metallieke woaterstoffe, gevolgd deur e laage van moleculaire woaterstoffe. De temperateure in de kern bedraagt 12 000 K. Deur 't Kelvin-Helmholtz mechanisme stroalt Saturnus mêer energie uut of dat ie van de zunne krygt. Die energie-uutstroalienge wordt versterkt deur de wryviengswarmte die vrykomt os helium in de mantel tegen waterstoffe bokst.

Deur zyn rappe rotoasje (10h 14m an den evenoare, 10h 41m ip ogere brêedtegroad'n) is Saturnus no de pooln toe redelik ofgeplat.

Atmosfeere

Samenstellienge atmosfeer
Woaterstofgaze (H2) 96 (±2) %
Helium (He) 3 (±2) %
Methoan (CH4) 0,4 (±0,2) %
Woaterdamp (H2O) 0,1%
Ammoniak (NH3) 0,012 (±0,008) %
Ethoan (C2H6) 0,0007 (±0,0002) %
Fosfine (PH3) 0,0001%
Propoan (C3H8) sporen
Ethyn (C2H2) sporen

D'atmosfeer van Saturnus bestoat voe mêer of 93% uut woaterstofgaze en voer e bitje mêer of 5% uut helium. De reste wordt ingenoomn deur methoan, woaterdamp, ammoniak, ethoan, propoan, ethyn en fosfine, die soms e ki vôornkommn.

Riengels

Saturnus is vorol gekend deur ze riengels.

Moanen

Saturnus et 62 moanen, de grotsten is Titan.

Wikimedia Commons
Overgenomen van "https://vls.wikipedia.org/w/index.php?title=Saturnus_(planete)&oldid=269160"