Stamme (biologie): verschil tussen versies
k Bot: Migrating 79 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q38348 (translate me) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 16: | Regel 16: | ||
== Microbiologie == |
== Microbiologie == |
||
Microbiologen gebruken ''stamme'' ook vo e rank die leger ligt of ''species'' ([[soort]]) an te duden. E stamme is in da geval e bacteriële kolonie die ountstoan is uut één bacterie op e voediengsbodem, en morfologisch/genetisch te ounderscheidn is van andere stammn. |
Microbiologen gebruken ''stamme'' ook vo e rank die leger ligt of ''species'' ([[soort]]) an te duden. E stamme is in da geval e bacteriële kolonie die ountstoan is uut één bacterie op e voediengsbodem, en morfologisch/genetisch te ounderscheidn is van andere stammn. |
||
== Stammn == |
|||
=== Bêestnryk === |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|- |
|||
|'''Stamme''' |
|||
|'''Geweune noame''' |
|||
|'''Kenmerkn''' |
|||
|'''Beschreevn sôortn''' |
|||
|- |
|||
|Acanthocephala |
|||
|Hoakworms |
|||
|Hoakn hunder vaste an de darmwand |
|||
|1150 |
|||
|- |
|||
|Acoelomorpha |
|||
| |
|||
|Klêne platte wormtjes zounder mound of derms |
|||
| |
|||
|- |
|||
|Annelida |
|||
|Riengworms |
|||
|Gesegmenteerde worms |
|||
|15.000 |
|||
|- |
|||
|[[Arthropoda]] |
|||
|Geleedpôtigen |
|||
|Gesegmenteerd lyf: kobbn, insectn, kriftachtign, duusdpôtigen… |
|||
|1.134.000 |
|||
|- |
|||
|[[Brachiopoda]] |
|||
|Oarmpôtigen |
|||
|Zêebêestn met e twikleppige schelpe. De twi kleppn zyn verschillig van grotte en vorm. |
|||
|300 |
|||
|- |
|||
|Bryozoa of Ectoprocta |
|||
|Mosbêestjes |
|||
|Woaterbêestjes, 1 mm grôot. Tentoakels mè trilhartjes |
|||
|5.000 |
|||
|- |
|||
|Chaetognatha |
|||
|Pylworms |
|||
|Klêne oungewervelde mariene worms |
|||
|100 |
|||
|- |
|||
|[[Chordata]] |
|||
|Chordabêestn |
|||
|Bêestn met e chorda, e sôorte van elastische kôorde, die over hêel de rik van de bêeste lopt |
|||
|100.000 |
|||
|- |
|||
|[[Cnidaria]] |
|||
|Nittelbêestn |
|||
|Bêestn mè nittelcelln (kwalln, poliepn, blombêestn) |
|||
|11.000 |
|||
|- |
|||
|[[Ctenophora]] |
|||
|Rebbekwalln |
|||
|Kwalln zounder nittelcelln, die beweegn deur trilhartjes |
|||
|100 |
|||
|- |
|||
|Cycliophora |
|||
|Kransbêestjes |
|||
|Microscopisch klêne oungewervelde, veelcellige organismn met e zakachtig lyf |
|||
|3 |
|||
|- |
|||
|[[Echinodermata]] |
|||
|Stekkervelbêestn |
|||
|Symmetrische zêebêestn (zêesterrn, zêe-egels, zêekomkommers) |
|||
|7000 |
|||
|- |
|||
|Entoprocta |
|||
|Kelkworms |
|||
|Klêne zêeworms. Mound en anus liggen binn e tentoakelkrans |
|||
|150 |
|||
|- |
|||
|Gastrotricha |
|||
|Buukhoarigen |
|||
|Microscopisch klêne oungewervelde bêestn. |
|||
|690 |
|||
|- |
|||
|Gnathostomulida |
|||
|Koakplatworms |
|||
|Microscopisch klêne twislachtige worms |
|||
|100 |
|||
|- |
|||
|Hemichordata |
|||
|Kroagdroagers |
|||
|Worms met e driedêlig lyf bestoande uut e lange romp, e kroage en e slurf |
|||
|100 |
|||
|- |
|||
|Kinorhyncha |
|||
|Stekkerworms |
|||
|Klêne oungewervelde worms met 11 segmentn |
|||
|150 |
|||
|- |
|||
|Loricifera |
|||
|Corsetbêestjes |
|||
|Klêne oungewervelde zêebêestjes met uutwendig skelet |
|||
|122 |
|||
|- |
|||
|Micrognathozoa |
|||
| |
|||
|Styf klêne, platwormachtige bêestjes. Accordeong-achtig borststik |
|||
|1 |
|||
|- |
|||
|[[Mollusca]] |
|||
|Wêekbêestn of molluuskn |
|||
|Oungewervelde bêestn met e wêek lyf en een uutwendig kalkskelet (schelpe). |
|||
|112.000 |
|||
|- |
|||
|Nematoda |
|||
|Roundworms |
|||
|Oungesegmenteerde worms met e compleet verteiriengsstelsel |
|||
|Mêer of 25.000 |
|||
|- |
|||
|Nematomorpha |
|||
|Peirdhoarworms |
|||
|Oermoundigen |
|||
|320 |
|||
|- |
|||
|Nemertea |
|||
|Snoerworms |
|||
|Zochte, gleddige, slymerige worms |
|||
|1.200 |
|||
|- |
|||
|Onychophora |
|||
|Poaneworms |
|||
|Lyf trekt ip e kruuschienge tusschn e worm en een insect |
|||
|200 |
|||
|- |
|||
|Orthonectida |
|||
| |
|||
|Simpele mêercellige bêestn |
|||
|20 |
|||
|- |
|||
|Phoronida |
|||
|Hoefyzerworms |
|||
|U-vormige derm |
|||
|11 |
|||
|- |
|||
|Placozoa |
|||
|Plakbêestjes |
|||
|Simpelste bouw van al de mêercellige nie-parasitaire bêestn |
|||
|1 |
|||
|- |
|||
|Platyhelminthes |
|||
|Platworms |
|||
|Langwerpig en plat lyf |
|||
|25.000 |
|||
|- |
|||
|Porifera |
|||
|Spoenschn |
|||
|Primitieve mêercellige bêestn die in 't woater leevn |
|||
|5.000 |
|||
|- |
|||
|Priapulida |
|||
|Penisworms |
|||
|Cilindrisch lyf met uutwendige riengn |
|||
|16 |
|||
|- |
|||
|Rhombozoa |
|||
| |
|||
|Klêne parasietn |
|||
|75 |
|||
|- |
|||
|Rotifera |
|||
|Roaderbêestn |
|||
|Klêne mêercellige organismn. Trompetvormig deurzichtig lyf |
|||
|2.000 |
|||
|- |
|||
|Sipuncula |
|||
|Pindaworms |
|||
|Tentoakels round de mound |
|||
|144 |
|||
|- |
|||
|Tardigrada |
|||
|Beirbêestjes |
|||
|Vuuf segmentn mè vier poar pôotn. |
|||
|1.000 |
|||
|- |
|||
|Xenoturbellida |
|||
| |
|||
|Wormachtige mariene organismn |
|||
|2 |
|||
|- |
|||
|'''Totoal: 35''' |
|||
| |
|||
| |
|||
|'''2.000.000+''' |
|||
|} |
|||
== Externe koppelinge == |
|||
* [http://www.abdn.ac.uk/~nhi708/classify/animalia/index.html De stammn in 't bêestnryk (Ingels)] |
|||
[[Categorie:Taxonomie]] |
[[Categorie:Taxonomie]] |
Versie van 8 mei 2014 20:20
De stamme (phylum) is e rank in de hiërarchie van de biologische taxonomie. De stamme komt ounder 't ryk en boven de klasse. E stamme wordt soms ook nog ounderverdêeld in een ounderstamme (subphylum) en in sommigte gevalln wordn verschillige stammn oundergebrocht in e superstamme (superphylum).
In totoal zyn der by de bêestn een 35-tal verschillige stammn.
By plantn en schimmels wordt de noame divisie en subdivisie gebruukt in plekke van stamme en ounderstamme.
Ounderstamme
Nie al de stammn zyn ounderverdêeld in ounderstammn. Stammn met ounderstammn zyn:
- Arthropoda (geleedpôtigen) met ounderstamme Trilobitomorpha, Chelicerata, Myriapoda, Hexapoda en Crustacea.
- Brachiopoda (oarmpôtigen), met ounderstamme Linguliformea, Craniformea en Rhychonelliformea.
- Chordata (chordabêestn) met ounderstamme Urochordata, Cephalochordata en Craniata.
Carolus Linnaeus
In de taxonomie van Carolus Linnaeus wast er nog gin sproake van stammn. Linnaeus verdêelde de bêestn in 6 klassn, de Pisces (vissn), Amphibia (amfibien), Aves (veugels), Mammalia (zoogbêestn), Insecta (insectn) en de Vermes (de reste).
Microbiologie
Microbiologen gebruken stamme ook vo e rank die leger ligt of species (soort) an te duden. E stamme is in da geval e bacteriële kolonie die ountstoan is uut één bacterie op e voediengsbodem, en morfologisch/genetisch te ounderscheidn is van andere stammn.
Stammn
Bêestnryk
Stamme | Geweune noame | Kenmerkn | Beschreevn sôortn |
Acanthocephala | Hoakworms | Hoakn hunder vaste an de darmwand | 1150 |
Acoelomorpha | Klêne platte wormtjes zounder mound of derms | ||
Annelida | Riengworms | Gesegmenteerde worms | 15.000 |
Arthropoda | Geleedpôtigen | Gesegmenteerd lyf: kobbn, insectn, kriftachtign, duusdpôtigen… | 1.134.000 |
Brachiopoda | Oarmpôtigen | Zêebêestn met e twikleppige schelpe. De twi kleppn zyn verschillig van grotte en vorm. | 300 |
Bryozoa of Ectoprocta | Mosbêestjes | Woaterbêestjes, 1 mm grôot. Tentoakels mè trilhartjes | 5.000 |
Chaetognatha | Pylworms | Klêne oungewervelde mariene worms | 100 |
Chordata | Chordabêestn | Bêestn met e chorda, e sôorte van elastische kôorde, die over hêel de rik van de bêeste lopt | 100.000 |
Cnidaria | Nittelbêestn | Bêestn mè nittelcelln (kwalln, poliepn, blombêestn) | 11.000 |
Ctenophora | Rebbekwalln | Kwalln zounder nittelcelln, die beweegn deur trilhartjes | 100 |
Cycliophora | Kransbêestjes | Microscopisch klêne oungewervelde, veelcellige organismn met e zakachtig lyf | 3 |
Echinodermata | Stekkervelbêestn | Symmetrische zêebêestn (zêesterrn, zêe-egels, zêekomkommers) | 7000 |
Entoprocta | Kelkworms | Klêne zêeworms. Mound en anus liggen binn e tentoakelkrans | 150 |
Gastrotricha | Buukhoarigen | Microscopisch klêne oungewervelde bêestn. | 690 |
Gnathostomulida | Koakplatworms | Microscopisch klêne twislachtige worms | 100 |
Hemichordata | Kroagdroagers | Worms met e driedêlig lyf bestoande uut e lange romp, e kroage en e slurf | 100 |
Kinorhyncha | Stekkerworms | Klêne oungewervelde worms met 11 segmentn | 150 |
Loricifera | Corsetbêestjes | Klêne oungewervelde zêebêestjes met uutwendig skelet | 122 |
Micrognathozoa | Styf klêne, platwormachtige bêestjes. Accordeong-achtig borststik | 1 | |
Mollusca | Wêekbêestn of molluuskn | Oungewervelde bêestn met e wêek lyf en een uutwendig kalkskelet (schelpe). | 112.000 |
Nematoda | Roundworms | Oungesegmenteerde worms met e compleet verteiriengsstelsel | Mêer of 25.000 |
Nematomorpha | Peirdhoarworms | Oermoundigen | 320 |
Nemertea | Snoerworms | Zochte, gleddige, slymerige worms | 1.200 |
Onychophora | Poaneworms | Lyf trekt ip e kruuschienge tusschn e worm en een insect | 200 |
Orthonectida | Simpele mêercellige bêestn | 20 | |
Phoronida | Hoefyzerworms | U-vormige derm | 11 |
Placozoa | Plakbêestjes | Simpelste bouw van al de mêercellige nie-parasitaire bêestn | 1 |
Platyhelminthes | Platworms | Langwerpig en plat lyf | 25.000 |
Porifera | Spoenschn | Primitieve mêercellige bêestn die in 't woater leevn | 5.000 |
Priapulida | Penisworms | Cilindrisch lyf met uutwendige riengn | 16 |
Rhombozoa | Klêne parasietn | 75 | |
Rotifera | Roaderbêestn | Klêne mêercellige organismn. Trompetvormig deurzichtig lyf | 2.000 |
Sipuncula | Pindaworms | Tentoakels round de mound | 144 |
Tardigrada | Beirbêestjes | Vuuf segmentn mè vier poar pôotn. | 1.000 |
Xenoturbellida | Wormachtige mariene organismn | 2 | |
Totoal: 35 | 2.000.000+ |