Geleedpôtign: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

Volgende veranderienge →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 23 jan 2015 10:47

Geleedpôtign

Arthropoda collage: Kolihapeltis, Stylonurus, schorpioen, krabbe, duusdpôot, vlinder

Taxonomische indêlienge

Ryk:	Animalia (Bêestn)
Ounderryk:	Eumetazoa (Orgoanbêestn)
Superstamme:	Ecdysozoa (Vervellers)

Stamme

Arthropoda
Latreille, 1829

Geleedpôtign (Arthropoda) zyn koudbloedige, oungewervelde bêestn met een uutwendig skelet (exoskelet), e gesegmenteerd lyf en gelede anhangsels. Z' omvattn d' insectn, de kobbn, de duusdpôotn en de kreeftachtign. 't Woord Arthropoda komt van ’t Grieks ἄρθρον árthron, "gewricht" of "geledienge", en πούς pous (gen. podos), "voet" of "pôot".

Indêlienge

Geleedpôtign wordn in vuuf ounderstammn ingedêeld, woavan dat er êen uutgestorvn is:

Chelicerata: de kobbeachtign (Arachnida) met de schorpioenn, hooiwoagns, veugelkobbn, teekn, mytn; de deegnkrabbn (Merostomata) en de zêekobbn (Pycnogonida). Ze wordn gekenmerkt deur chelicerae (mounddêeln), anhangsels zjuuste boovn under mound, en z' hen mêestal acht pôotn.
Crustacea: de kreeftachtign met ounder andere kreeftn, krabbn, geirnoars, pissebeddn en zêepokkn. Ze wordn gekenmerkt deur vuuf poar uutsteeksels ip under kop. D' êeste twei poar zyn antennes en de latste drie poar vormn de mounddêeln.
Hexapoda: de zespôtign met ounder andere d' insectn en de spriengsteirtn.
Myriapoda: de duusdpôotachtign. Under lyf bestoat uut vele segmentn, elk met êen of twei poar pôotn.
Trilobietn: zêebêestjes die uutgestorvn zyn in 't geologisch tydperk Perm.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Arthropoda van Wikimedia Commons.

@@ Regel 10: / Regel 10: @@
 |datum=1829
 }}
-'''Geleedpôtign''' (Arthropoda) zyn koudbloedige, oungewervelde [[bêestn]] met een uutwendig skelet (exoskelet), e gesegmenteerd lyf en gelede anhangsels. Z' omvattn d' [[insectn]], de [[kobbn]], de duusdpôotn en de kreeftachtign.
+'''Geleedpôtign''' (Arthropoda) zyn koudbloedige, oungewervelde [[bêestn]] met een uutwendig skelet (exoskelet), e gesegmenteerd lyf en gelede anhangsels. Z' omvattn d' [[insectn]], de [[kobbn]], de duusdpôotn en de kreeftachtign. 't Woord ''Arthropoda'' komt van ’t Grieks ἄρθρον ''árthron'', "gewricht" of "geledienge", en πούς ''pous'' (gen. ''podos''), "voet" of "pôot".
 == Indêlienge ==
 Geleedpôtign wordn in vuuf ounderstammn ingedêeld, woavan dat er êen uutgestorvn is:
 * Chelicerata: de kobbeachtign (Arachnida) met de schorpioenn, h[[ooiwoagn]]s, veugelkobbn, teekn, mytn; de deegnkrabbn (Merostomata) en de zêekobbn (Pycnogonida). Ze wordn gekenmerkt  deur ''chelicerae'' (mounddêeln), anhangsels zjuuste boovn under mound, en z' hen mêestal acht pôotn.
 * Crustacea: de kreeftachtign met ounder andere kreeftn, [[krabbn]], [[geirnoars]], [[pissebeddn]] en zêepokkn. Ze wordn gekenmerkt deur vuuf poar uutsteeksels ip under kop. D' êeste twei poar zyn antennes en de latste drie poar vormn de mounddêeln.
-* Hexapoda: de zespôtign met ounder andere d' [[insectn]] en de spriengsteirtn.
+* Hexapoda: de zespôtign met ounder andere d' insectn en de spriengsteirtn.
 * Myriapoda: de duusdpôotachtign. Under lyf bestoat uut vele segmentn, elk met êen of twei poar pôotn.
 * Trilobietn: zêebêestjes die uutgestorvn zyn in 't geologisch tydperk Perm.