Stamme (biologie): verschil tussen versies

← Vorige veranderienge Volgende veranderienge →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 29 jan 2015 20:35

De stamme (phylum) is e rank in de hiërarchie van de biologische taxonomie. De stamme komt ounder 't ryk en boven de klasse. E stamme wordt soms ook nog ounderverdêeld in een ounderstamme (subphylum) en in sommigte gevalln wordn verschillige stammn oundergebrocht in e superstamme (superphylum).

In totoal zyn der by de bêestn een 35-tal verschillige stammn.

By plantn en schimmels wordt de noame divisie en subdivisie gebruukt in plekke van stamme en ounderstamme.

Ounderstamme

Nie al de stammn zyn ounderverdêeld in ounderstammn. Stammn met ounderstammn zyn:

Arthropoda (geleedpôtigen) met ounderstamme Trilobitomorpha, Chelicerata, Myriapoda, Hexapoda en Crustacea.
Brachiopoda (oarmpôtigen), met ounderstamme Linguliformea, Craniformea en Rhychonelliformea.
Chordata (chordabêestn) met ounderstamme Urochordata, Cephalochordata en Craniata.

Carolus Linnaeus

In de taxonomie van Carolus Linnaeus wast er nog gin sproake van stammn. Linnaeus verdêelde de bêestn in 6 klassn, de Pisces (vissn), Amphibia (amfibien), Aves (veugels), Mammalia (zoogbêestn), Insecta (insectn) en de Vermes (de reste).

Microbiologie

Microbiologen gebruken stamme ook vo e rank die leger ligt of species (soort) an te duden. E stamme is in da geval e bacteriële kolonie die ountstoan is uut één bacterie op e voediengsbodem, en morfologisch/genetisch te ounderscheidn is van andere stammn.

Stammn

Bêestnryk

Stamme	Geweune noame	Kenmerkn	Beschreevn sôortn
Acanthocephala	Hoakworms	Hoakn hunder vaste an de dermwand	1150
Acoelomorpha		Klêne platte wormtjes zounder mound of derms
Annelida	Riengworms	Gesegmenteerde worms	15.000
Arthropoda	Geleedpôtigen	Gesegmenteerd lyf: kobbn, insectn, kriftachtign, duusdpôtigen…	1.134.000
Brachiopoda	Oarmpôtigen	Zêebêestn met e twikleppige schelpe. De twi kleppn zyn verschillig van grotte en vorm.	300
Bryozoa of Ectoprocta	Mosbêestjes	Woaterbêestjes, 1 mm grôot. Tentoakels mè trilhartjes	5.000
Chaetognatha	Pylworms	Klêne oungewervelde mariene worms	100
Chordata	Chordabêestn	Bêestn met e chorda, e sôorte van elastische kôorde, die over hêel de rik van de bêeste lopt	100.000
Cnidaria	Netelbêestn	Bêestn mè netelcelln (kwalln, poliepn, blombêestn)	11.000
Ctenophora	Rebbekwalln	Bêestn zounder netelcelln, die beweegn deur trilhartjes	100
Cycliophora	Kransbêestjes	Microscopisch klêne oungewervelde, veelcellige organismn met e zakachtig lyf	3
Echinodermata	Stekkervelbêestn	Symmetrische zêebêestn (zêesterrn, zêe-egels, zêekomkommers)	7000
Entoprocta	Kelkworms	Klêne zêeworms. Mound en anus liggen binn e tentoakelkrans	150
Gastrotricha	Buukhoarigen	Microscopisch klêne oungewervelde bêestn.	690
Gnathostomulida	Koakplatworms	Microscopisch klêne twislachtige worms	100
Hemichordata	Kroagdroagers	Worms met e driedêlig lyf bestoande uut e lange romp, e kroage en e slurf	100
Kinorhyncha	Stekkerworms	Klêne oungewervelde worms met 11 segmentn	150
Loricifera	Corsetbêestjes	Klêne oungewervelde zêebêestjes met uutwendig skelet	122
Micrognathozoa		Styf klêne, platwormachtige bêestjes. Accordeong-achtig boststik	1
Mollusca	Wêekbêestn of molluuskn	Oungewervelde bêestn met e wêek lyf en een uutwendig kalkskelet (schelpe).	112.000
Nematoda	Roundworms	Oungesegmenteerde worms met e compleet verteiriengsstelsel	Mêer of 25.000
Nematomorpha	Peirdhoarworms	Oermoundigen	320
Nemertea	Snoerworms	Zochte, gleddige, slymerige worms	1.200
Onychophora	Poaneworms	Lyf trekt ip e kruuschienge tusschn e worm en een insect	200
Orthonectida		Simpele mêercellige bêestn	20
Phoronida	Hoefyzerworms	U-vormige derm	11
Placozoa	Plakbêestjes	Simpelste bouw van al de mêercellige nie-parasitaire bêestn	1
Platyhelminthes	Platworms	Langwerpig en plat lyf	25.000
Porifera	Spoenschn	Primitieve mêercellige bêestn die in 't woater leevn	5.000
Priapulida	Penisworms	Cilindrisch lyf met uutwendige riengn	16
Rhombozoa		Klêne parasietn	75
Rotifera	Roaderbêestn	Klêne mêercellige organismn. Trompetvormig deurzichtig lyf	2.000
Sipuncula	Pindaworms	Tentoakels round de mound	144
Tardigrada	Beirbêestjes	Vuuf segmentn mè vier poar pôotn.	1.000
Xenoturbellida		Wormachtige mariene organismn	2
Totoal: 35			2.000.000+

@@ Regel 27: / Regel 27: @@
 |Acanthocephala
 |Hoakworms
-|Hoakn hunder vaste an de darmwand
+|Hoakn hunder vaste an de dermwand
 |1150
 |-
@@ Regel 42: / Regel 42: @@
 |[[Arthropoda]]
 |Geleedpôtigen
-|Gesegmenteerd lyf: kobbn, insectn, kriftachtign, duusdpôtigen…
+|Gesegmenteerd lyf: [[kobbn]], insectn, kriftachtign, duusdpôtigen…
 |1.134.000
 |-
 |[[Brachiopoda]]
 |Oarmpôtigen
-|Zêebêestn met e twikleppige schelpe. De twi kleppn zyn verschillig van grotte en vorm.
+|Zêebêestn met e twikleppige [[schelpe]]. De twi kleppn zyn verschillig van grotte en vorm.
 |300
 |-
@@ Regel 62: / Regel 62: @@
 |[[Chordata]]
 |Chordabêestn
-|Bêestn met e chorda, e sôorte van elastische kôorde, die over hêel de rik van de bêeste lopt
+|Bêestn met e chorda, e sôorte van elastische kôorde, die over hêel de [[rik]] van de bêeste lopt
 |100.000
 |-
 |[[Cnidaria]]
 |Netelbêestn
-|Bêestn mè netelcelln (kwalln, poliepn, blombêestn)
+|Bêestn mè netelcelln ([[kwalln]], poliepn, blombêestn)
 |11.000
 |-
@@ Regel 77: / Regel 77: @@
 |Cycliophora
 |Kransbêestjes
-|Microscopisch klêne oungewervelde, veelcellige organismn met e zakachtig lyf
+|Microscopisch klêne oungewervelde, veelcellige [[organismn]] met e zakachtig lyf
 |3
 |-
 |[[Echinodermata]]
 |Stekkervelbêestn
-|Symmetrische zêebêestn (zêesterrn, zêe-egels, zêekomkommers)
+|Symmetrische zêebêestn ([[zêesterrn]], zêe-egels, zêekomkommers)
 |7000
 |-
@@ Regel 117: / Regel 117: @@
 |Micrognathozoa
 |
-|Styf klêne, platwormachtige bêestjes. Accordeong-achtig borststik
+|Styf klêne, platwormachtige bêestjes. Accordeong-achtig boststik
 |1
 |-