Nôordzêegeirnoare: verschil tussen versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Zeisterre heeft pagina Nôordzêegeirnoar hernoemd naar Nôordzêegeirnoare
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2: Regel 2:
|type=dier
|type=dier
|afbeelding=Crangon crangon (dorsal).jpg
|afbeelding=Crangon crangon (dorsal).jpg
|afbeeldingtekst=Grysde geirnoar
|afbeeldingtekst=Grysde geirnoare
|rijk=[[Animalia]] (Bêestn)
|rijk=[[Animalia]] (Bêestn)
|stam=[[Arthropoda]] (Geleedpôtigen)
|stam=[[Arthropoda]] (Geleedpôtigen)
|onderstam=[[Crustacea]] (Kreeftachtigen)
|onderstam=[[Crustacea]] (Kriftachtign)
|klasse=[[Malacostraca]] (Hoggere kreeftn)
|klasse=[[Malacostraca]] (Superieure kriftn)
|orde=[[Decapoda]] (Tienpôtigen)
|orde=[[Decapoda]] (Tienpôotigen)
|infraorde=[[Caridea]] (Geirnoars)
|infraorde=[[Caridea]] (Geirnoars)
|familie=[[Crangonidae]] (Zandgeirnoars)
|familie=[[Crangonidae]] (Zandgeirnoars)
Regel 15: Regel 15:
|auteur=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]
|auteur=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]
|datum=1758}}
|datum=1758}}
De '''Nôordzêegeirnoar(d)''' of '''grysde geirnoar''', ook geirnoare, gernoar(e) of ger(re)noaze (''Crangon crangon''), is e [[kriftachtign]] van de orde van de tienpôtigen en de gekendste sôorte van [[geirnoars]] in uze streke.
De '''Nôordzêegeirnoare''' of '''grysde geirnoare''', ook gernoar(e) of ger(re)noaze (''Crangon crangon''), is e [[kriftachtign]] van de orde van de tienpôotigen en de gekendste sôorte van [[geirnoars]] in uze streke.
== Uutzicht ==
== Uutzicht ==
Nôordzêegeirnoars zyn 5 tout 9 cm lank en ze zyn grysde deurschynend van kleur me brune en zwarte vleksjes. Kenmerkend vo de sôorte is dat de langste antennes bykan even lank zyn of hêel hunder lyf.
Nôordzêegeirnoars zyn 5 tout 9 cm lank en ze zyn grysde deurschynend van kleur me bruune en zwarte vleksjes. Kenmerkend vo de sôorte is dat de langste antennes bykan even lank zyn of hêel hunder lyf.
== Voedinge ==
== Voedienge ==
E geirnoar is een alleseter die plantoardige voedinge it, moar ook prôoibêestn lik worms en sleksjes. Je goat 's nachts ip zoek achter eetn en je groaft hem overdag in zodat allêne zyn ogen en voelsprietn uutsteekn. E geirnoar kan van kleur verandern vor hem an te passn an den ounderground en j' is ton styf moeilik te zien.
E geirnoare is een alleseter die plantoardige voedienge it, moar ook prôoibêestn lik worms en sleksjes. Je goat 's nachts ip zoek achter eetn en je groaft hem overdag in zodat allêene zyn oogn en voelsprietn uutsteekn. E geirnoare kan van kleur verandern vor hem an te passn an den ounderground en j' is ton styf moeilik te zien.
== Vôortplantinge ==
== Vôortplantienge ==
Lik vele sôortn, kunn geirnoars binst hunder leevn verandern van geslacht. Soms zie je wuvetjes met e klomptje eiers ounder hunder [[buuk]]. Die eiers zyn oranje tout bruungrysde as ze gekokt zyn. De wuvetjes leggn drie kêers per joar eiers. Z' houdn ze vaste tusschn hunder vôorste zwempôotn. Achter e moand kommn de larvn uut.
Lik vele sôortn, kunn geirnoars binst hunder leevn verandern van geslacht. Soms zie je wuuvetjes met e klomptje eiers ounder hunder [[buuk]]. Die eiers zyn oranje tout bruungrysde os ze gekokt zyn. De wuuvetjes leggn drie kêers per joar eiers. Z' houdn ze vaste tusschn hunder vôorste zwempôotn. Achter e moand kommn de larvn uut.


== Leefgebied ==
== Leefgebied ==
De Nôordzêegeirnoar zie je vele in kustwoater met e zanderigen tout slibberigen ounderground, surtout in West-Europa en de [[Middellandsche Zêe]].
De Nôordzêegeirnoare zie je vele in kustwoater met e zanderigen tout slibberigen ounderground, surtout in West-Europa en de [[Middellandsche Zêe]].
[[Ofbeeldienge:Nordseegarnelen (Crangon crangon).jpg|thumb|left|<center>Gekokte Nôordzêegeirnoars]]
[[Ofbeeldienge:Nordseegarnelen (Crangon crangon).jpg|thumb|left|<center>Gekokte Nôordzêegeirnoars]]
== Culinaire delicatesse ==
== Culinaire delicatesse ==

Versie van 11 apr 2017 20:06

De Nôordzêegeirnoare of grysde geirnoare, ook gernoar(e) of ger(re)noaze (Crangon crangon), is e kriftachtign van de orde van de tienpôotigen en de gekendste sôorte van geirnoars in uze streke.

Uutzicht

Nôordzêegeirnoars zyn 5 tout 9 cm lank en ze zyn grysde deurschynend van kleur me bruune en zwarte vleksjes. Kenmerkend vo de sôorte is dat de langste antennes bykan even lank zyn of hêel hunder lyf.

Voedienge

E geirnoare is een alleseter die plantoardige voedienge it, moar ook prôoibêestn lik worms en sleksjes. Je goat 's nachts ip zoek achter eetn en je groaft hem overdag in zodat allêene zyn oogn en voelsprietn uutsteekn. E geirnoare kan van kleur verandern vor hem an te passn an den ounderground en j' is ton styf moeilik te zien.

Vôortplantienge

Lik vele sôortn, kunn geirnoars binst hunder leevn verandern van geslacht. Soms zie je wuuvetjes met e klomptje eiers ounder hunder buuk. Die eiers zyn oranje tout bruungrysde os ze gekokt zyn. De wuuvetjes leggn drie kêers per joar eiers. Z' houdn ze vaste tusschn hunder vôorste zwempôotn. Achter e moand kommn de larvn uut.

Leefgebied

De Nôordzêegeirnoare zie je vele in kustwoater met e zanderigen tout slibberigen ounderground, surtout in West-Europa en de Middellandsche Zêe.

Gekokte Nôordzêegeirnoars

Culinaire delicatesse

Nôordzêegeirnoars zyn gekend voor hunder goe smoake. Vele gerechtn ein grysde gepelde geirnoars lik ingrediënt (gelik tomate-crevette). Even gekend lik hunder smoake, is hunder ne prys. Mêer of 30 euro's vo ne kilo gepelde geirnoars is gin uutzounderienge. Ongepeld zyn ze goekôper - een grôot stik van de prys zit in 't (manueel) pelln - mêestol gedoan deur goekôopn arbeid in Marokko. Doar is 't er kritiek ip vo 't broeikaseffect - we vissn ze uut oes ne zee, voern ze noa Marokko en were, en eetn ze ton ip.