Albrecht van Oostnryk: verschil tussen versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Pastel (discuusjeblad | bydroagn)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
{{Dynastie|
{{Dynastie|
| ploatje = [[Ofbeeldienge:Rubens - arquiduquealbertoVII01.jpg|thumb|center|Aartsertog Albrecht van Oostnryk deur [[Peter Paul Rubens]]]]
| ploatje = [[File:Atelier van Frans Pourbus II (1569-1622) - Portret van aartshertog Albrecht - Noordbrabants Museum 's-Hertogenbosch 26-8-2016.JPG|thumb|center|<center>Albrecht van Ôostnryk <br />deur [[Frans Pourbus de Joungern]]]]
| noame = Albrecht van Oostnryk
| noame = Albrecht van Ôostnryk
| leevn = 1559-1621
| leevn = 1559-1621
| functie1 = [[Ofbeeldienge:Flag of the Low Countries.svg|20px|left]] Soeverein van de [[Spoansche Nederlandn]] tegoare met [[Aartshertoginne Isabella|Isabella]]<br />[[File:Brabant-Limburg Arms.svg|20px|left]] [[File:Arms of the Count of Luxembourg.svg|20px|right]] [[Hertog van Broabant#Hertoogn van Broabant, Lothier en Limburg|Hertog van Broabant, Lothier, Limburg]] en [[Huus Luxemburg#Hertogdom Luxemburg|Luxemburg]]. <br />[[File:Namur Arms.svg|20px|left]] [[Ofbeeldienge:Blason Comte-de-Flandre.svg|20px|left]] [[Ofbeeldienge:Blason province fr Artois.svg|20px|right]] Markgroaf van Noamn. <br /> [[Groaf van Vloandern]], [[Groafschap Artois#Huus Bourgondië|Artois]], [[Bourgondiërs#Huus Bourgondië (1347–1361)|Franche-Comté]], [[Groafschap Henegouwn#Huus Wittelsbach|Henegouwn]] [[File:Blason comte fr Nevers.svg|20px|left]][[File:Hainaut Modern Arms.svg|20px|right]]
| functie1 = Co-soeverein van de [[Spoansche Nederlandn]] met [[aartsertoginne Isabella]]
| periode1 = [[1598]] – 1621
| periode1 = [[1598]] – [[1621]]
| vôorganger1 = [[Filips II van Spanje|Filips II]]
| vôorganger1 = [[Filips II van Spanje|Filips II]]
| ipvolger1 = [[Filips IV van Spanje|Filips IV]]
| ipvolger1 = [[Filips IV van Spanje|Filips IV]]
| functie2 = [[Landvoogd van de Nederlandn|Landvoogd van de Spoansche Nederlandn]]
| functie2 =[[Ofbeeldienge:Flag of the Low Countries.svg|20px|left]] [[Landvoogdn van de Nederlandn#Spoansche Nederlandn|Landvoogd van de Nederlandn]]
| periode2 = 1596 – [[1598]]
| periode2 = [[1596]] – [[1598]]
| vôorganger2 = [[Pedro Henriquez de Acevedo]]
| vôorganger2 = [[Pedro Henriquez de Acevedo]]
| ipvolger2 = [[aartsertoginne Isabella]]
| ipvolger2 = [[Aartshertoginne Isabella|Isabella]]
|voader=[[Maximiliaan II]]
|voader=[[Maximiliaan II]]
|moeder=Maria van Spanje
|moeder=Maria van Spanje
}}
}}
Aartsertog '''Albrecht van Oostnryk''' VII (Wiener Neustadt, [[15 november]] [[1559]] - [[Brussel]], [[13 juli]] [[1621]]), was [[landvoogd van de Nederlandn|landvoogd van de Spoansche Nederlandn]] van 1596 tout [[1598]]. Ot ’n in [[1598]] trouwde met [[aartsertoginne Isabella]] krêegn ze de [[Lêge Landn]] cadeau van eur voader [[Filips II van Spanje|Filips II]].
'''Albrecht VII van Ôostnryk''' (Wiener Neustadt, [[15 november]] [[1559]] - [[Brussel]], [[13 juli]] [[1621]]), was [[Landvoogdn van de Nederlandn#Spoansche Nederlandn|landvoogd van de Spoansche Nederlandn]] van 1596 tout [[1598]]. Ost 'n in [[1598]] trouwde met [[Isabella van Spanje]] krêegn ze de [[Lêge Landn]] cadeau van heur voader [[Filips II van Spanje|Filips II]].


== Zyn leevn ==
== Zyn leevn ==
Albrecht was de vuufde zeune van keizer [[Maximiliaan II]] en Maria van Spanje, dochter van [[Karel V van et Illig Roomsche Ryk|Karel V]] en zuster van [[Filips II van Spanje|Filips II]]. Van zyn elf joar verblêeft ‘n an ‘t Spoans of, ounder toezicht van z’n nounkel Filips II. Filips wildeg' êest dat ’n an e kerkelikke carrière begost. In 1577, an z’n achttien joar, wierd ‘n kardinoal en je krêegt de ''Santa Croce in Gerusalemme'' ols titelkerke. Filips II aad em zo gauwe meugelik aartsbisschop van Toledo willn moakn, mo den aartsbisschop van dienst, Gaspar de Quiroga, leefdege vele langer of verwacht. Binst krêeg Albrecht ollene mo lêgere wydiengn. J’is noois bisschop of paster gewist, mo z’n clericoale jeugd beïnvloedege z’n maniere van leevn.
Albrecht was de vuufde zeune van keizer [[Maximiliaan II]] en Maria van Spanje, dochter van [[Keizer Karel V]] en zuster van [[Filips II van Spanje]]. Van zyn elf joar verblêeft 'n an 't Spoans hof, ounder toezicht van z'n nounkel Filips II. Filips wildeg' êest dat 'n an e kerkelikke carrière begost. In 1577, an z'n achttien joar, kwamt 'n kardinoal en je krêegt de ''Santa Croce in Gerusalemme'' als titelkerke. Filips II haad hem zo gauwe meugelik aartsbisschop van Toledo willn moakn, mo den aartsbisschop van dienst, Gaspar de Quiroga, leefde veel langer of verwacht. Binst krêeg Albrecht allêene mo lêegere wydiengn. J'is nôois bisschop of paster gewist, mo z'n clericoale jeugd he z'n maniere van leevn beïnvloed.


Achter d’annexoatie van Portugal, wierd Albrecht in 1583 den êestn ounderkeunink van 't keuninkryk en de gebiedn over zêe. Je was mee verantwoordelik vo d’organisoatie van de Spoanschn Armada in 1588 en in 1589 vocht ’n mee teegn den Iengelschn teegnanvol ip Lissabon.
Achter d'annexoasje van Portugal, wierd Albrecht in 1583 den êestn ounderkeunienk van 't keuninkryk en de gebiedn over zêe. Je was mee verantwoordelik vo d'organizoasje van de Spoanschn Armada in 1588 en in 1589 vocht 'n mee teegn den Iengelschn teegnanval ip Lissabon. In 1593 riep Filips II hem were no Madrid vor e politieke rolle.
In 1593 riep Filips II em were no Madrid vor e politieke rolle.


== [[Landvoogd van de Nederlandn|Landvoogd van de Spoansche Nederlandn]] ==
== [[Landvoogd van de Nederlandn|Landvoogd van de Spoansche Nederlandn]] ==
In 1595, achter den dôod van z’n oudere broere Ernest, die landvoogd was van de Spoansche Nederlandn, wierd Albrecht angeduud vor em ip te volgn. J’arriveerde den elfstn februoari 1596 in Brussel. Z’n êeste prioriteit was van de Spoansche militaire positie in de Lêge Landn t’erstelln, want sedert 1590 an ze nog nie anders gedoan of verliezn teegn [[Olland]], [[Iengeland]] en [[Frankryk]]. Je begost ol goed deur Calais en Ardres van de Fransche te verovern en Hulst van d’Ollanders. Mo z’n succes bleef nie deurn omda Spanje vo de derde ki bankroet was en Albrecht kost zyn troepn nie mi betoaln. In 1597 dêe Maurice van Nassau, Prins van Oranje d’êne veroverienge achter d’andere.
In 1595, achter den dôod van z'n oudere broere Ernest, die landvoogd was van de Spoansche Nederlandn, wierd Albrecht angeduud vor hem ip te volgn. J'arriveerde den elfstn februoari 1596 in Brussel. Z'n êeste prioriteit was van de Spoansche militaire poziesje in de Lêege Landn t'herstelln, want sedert 1590 han ze nog nie anders gedoan of verliezn teegn [[Republiek der Zeevn Verenigde Provinciën|Olland]], [[Iengeland]] en [[Vrankryk]]. Je begost al goed, deur Calais en Ardres van de Frãnsche te veroovern en Hulst van d'Ollanders. Mo z'n succes blêef nie deurn omda Spanje vo de derde ki bankroet was en Albrecht kost zyn troepn nie me betoaln. In 1597 dêe Maurits van Nassau, zeune van [[Willem van Oranje]], d'êene veroverienge achter d'andere.


== [[Albrecht en Isabella]] ==
== [[Albrecht en Isabella]] ==
Filips II zocht e vint vo z’n dochter Isabella. Je kôos Albrecht omdat ’n gin andere geschikte kandidoatn vound. Albrecht was e kozyn van Isabella en omdat ‘n kardinoal was most ‘n toestemmienge krygn van de paus. Filips II gaf under de [[Lêge Landn]] cadeau, mo de [[Noordelikke Nederlandn]] anveirdegen de Spoanschn keunink nie mi sedert [[1581]].
Filips II zocht e vint vo z'n dochter Isabella. Je kôos Albrecht omdat 'n gin andere geschikte kandidoatn vound. Albrecht was e kozyn van Isabella en omdat 'n kardinoal was most 'n toestemmienge krygn van de paus. Filips II gaf under de [[Lêge Landn]] cadeau, mo de [[Noordelikke Nederlandn]] anveirdn de Spoansche keunienk nie me sedert [[1581]].
Van 1598 tout 1621 regeerdn ze soeverein over de [[Spoansche Nederlandn]], mo d’r woarn wel ênigste voorwoardn:
Van 1598 tout 1621 regeerdn [[Albrecht en Isabella]] soeverein over de [[Spoansche Nederlandn]], mo d'r woarn wel êenigste voorwoardn:
* On ze gin jounges krêegn kêerdn de Nederlandn were no Spanje
* On ze gin jounges krêegn kêerdn de Nederlandn were no Spanje
* eventuele jounges mochtn ollêne trouwn met de goekeurienge van de keunink van Spanje
* eventuele jounges mochtn allêene trouwn met de goekeurienge van de keunienk van Spanje
* eventuele dochters mochtn ollêne mo trouwn me Spoansche prinsn
* eventuele dochters mochtn allêene mo trouwn me Spoansche prinsn


[[Albrecht en Isabella]] woarn styf enthousiast ountvangn deur de bevolkienge van de Zudelikke Nederlandn en vestigdn under in ’t Paleis ip de Koudnberg in Brussel. Z’aan ook e verbluuf in Mariemont en in Tervuurn, woa dan ze geirn gingn goan joagn.
[[Albrecht en Isabella]] woarn styf enthousiast ountvangn deur de bevolkienge van de Zudelikke Nederlandn en ze vestigdn under in 't Paleis ip de Koudnberg in Brussel. Z'haan ook e verbluuf in Mariemont en in Tervuurn, woa dan ze geirn giengn goan joagn.


Ze woarn zot van kunst en under ofschilder was [[Peter Paul Rubens]]. Ze goavn ôok ipdrachtn an kunstschilders lik [[Frans Pourbus de Joungern]], Otto van Veen, Jan Brueghel den Oudn en Denis van Alsloot.
Ze woarn zot van kunst en under hofschilder was [[Peter Paul Rubens]]. Ze goavn ook ipdrachtn an kunstschilders lik [[Frans Pourbus de Joungern]], Otto van Veen, Jan Brueghel den Oudn en Denis van Alsloot.


In 1605 lietn ze de basiliek in Scherpneuvel bouwn deur architect Cobergher.
In 1605 lietn ze de basilieke van [[Scherpnheuvel]] bouwn deur architect Wenceslas Cobergher.


== Dôod en ipvolgienge ==
== Dôod en ipvolgienge ==
Olgauwe begost iederêen in te zien dan ze noois gin jounges gingn krygn en in de winter van 1613-1614 krêeg Albrecht serieuze probleemn me z’n gezoundeid. In meie 1616 wierd er beslist da [[Filips III van Spanje|Filips III]] em zoudt ipvolgn. Mo Filips III stierf den êenendertigstn moarte 1621, nog vo dat Albrecht loater ‘t zelfste joar stierf. Dus gink d’ipvolgienge no z’n oudste zeune [[Filips IV van Spanje|Filips IV]].
Olgauwe begost iederêen in te zien dan ze noois gin jounges giengn krygn en in de wienter van 1613-1614 krêeg Albrecht serieuze probleemn me z'n gezoundheid. In meie 1616 wierd er beslist da [[Filips III van Spanje|Filips III]] hem mocht ipvolgn. Mo Filips III stierf ip 31 moarte 1621, nog vo dat Albrecht loater da zelfste joar stierf. Dus gieng d'ipvolgienge no z'n oudste zeune [[Filips IV van Spanje|Filips IV]].


Albrecht es begroavn gewist in de [[Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedroale (Brussel)|Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedroale]] van Brussel in moarte 1622.<ref>[http://www.cathedralestmichel.be/nl/cult_archi_fastes.php?lang=nl Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedroale] (toestand website up november 2008).</ref>
Albrecht is begroavn in de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedroale van Brussel in moarte 1622.

== Referesjn ==

<references />


[[Categorie:Landvoogd]]
[[Categorie:Landvoogd]]
[[Categorie:Nieuwn tyd]]
[[Categorie:Habsburg]]
[[Categorie:Habsburg]]
[[Categorie:Groaf van Vloandern]]
[[Categorie:Groaf van Bourgondië]]
[[Categorie:Hertog van Broabant]]
[[Categorie:Groaf van Artois]]

Versie van 4 feb 2019 21:49

Albrecht van Ôostnryk
1559-1621
Albrecht van Ôostnryk
deur Frans Pourbus de Joungern
Soeverein van de Spoansche Nederlandn tegoare met Isabella
Hertog van Broabant, Lothier, Limburg en Luxemburg.
Markgroaf van Noamn.
Groaf van Vloandern, Artois, Franche-Comté, Henegouwn
Periode15981621
VôorgangerFilips II
IpvolgerFilips IV
Landvoogd van de Nederlandn
Periode15961598
VôorgangerPedro Henriquez de Acevedo
IpvolgerIsabella
VoaderMaximiliaan II
MoederMaria van Spanje

Albrecht VII van Ôostnryk (Wiener Neustadt, 15 november 1559 - Brussel, 13 juli 1621), was landvoogd van de Spoansche Nederlandn van 1596 tout 1598. Ost 'n in 1598 trouwde met Isabella van Spanje krêegn ze de Lêge Landn cadeau van heur voader Filips II.

Zyn leevn

Albrecht was de vuufde zeune van keizer Maximiliaan II en Maria van Spanje, dochter van Keizer Karel V en zuster van Filips II van Spanje. Van zyn elf joar verblêeft 'n an 't Spoans hof, ounder toezicht van z'n nounkel Filips II. Filips wildeg' êest dat 'n an e kerkelikke carrière begost. In 1577, an z'n achttien joar, kwamt 'n kardinoal en je krêegt de Santa Croce in Gerusalemme als titelkerke. Filips II haad hem zo gauwe meugelik aartsbisschop van Toledo willn moakn, mo den aartsbisschop van dienst, Gaspar de Quiroga, leefde veel langer of verwacht. Binst krêeg Albrecht allêene mo lêegere wydiengn. J'is nôois bisschop of paster gewist, mo z'n clericoale jeugd he z'n maniere van leevn beïnvloed.

Achter d'annexoasje van Portugal, wierd Albrecht in 1583 den êestn ounderkeunienk van 't keuninkryk en de gebiedn over zêe. Je was mee verantwoordelik vo d'organizoasje van de Spoanschn Armada in 1588 en in 1589 vocht 'n mee teegn den Iengelschn teegnanval ip Lissabon. In 1593 riep Filips II hem were no Madrid vor e politieke rolle.

Landvoogd van de Spoansche Nederlandn

In 1595, achter den dôod van z'n oudere broere Ernest, die landvoogd was van de Spoansche Nederlandn, wierd Albrecht angeduud vor hem ip te volgn. J'arriveerde den elfstn februoari 1596 in Brussel. Z'n êeste prioriteit was van de Spoansche militaire poziesje in de Lêege Landn t'herstelln, want sedert 1590 han ze nog nie anders gedoan of verliezn teegn Olland, Iengeland en Vrankryk. Je begost al goed, deur Calais en Ardres van de Frãnsche te veroovern en Hulst van d'Ollanders. Mo z'n succes blêef nie deurn omda Spanje vo de derde ki bankroet was en Albrecht kost zyn troepn nie me betoaln. In 1597 dêe Maurits van Nassau, zeune van Willem van Oranje, d'êene veroverienge achter d'andere.

Albrecht en Isabella

Filips II zocht e vint vo z'n dochter Isabella. Je kôos Albrecht omdat 'n gin andere geschikte kandidoatn vound. Albrecht was e kozyn van Isabella en omdat 'n kardinoal was most 'n toestemmienge krygn van de paus. Filips II gaf under de Lêge Landn cadeau, mo de Noordelikke Nederlandn anveirdn de Spoansche keunienk nie me sedert 1581. Van 1598 tout 1621 regeerdn Albrecht en Isabella soeverein over de Spoansche Nederlandn, mo d'r woarn wel êenigste voorwoardn:

  • On ze gin jounges krêegn kêerdn de Nederlandn were no Spanje
  • eventuele jounges mochtn allêene trouwn met de goekeurienge van de keunienk van Spanje
  • eventuele dochters mochtn allêene mo trouwn me Spoansche prinsn

Albrecht en Isabella woarn styf enthousiast ountvangn deur de bevolkienge van de Zudelikke Nederlandn en ze vestigdn under in 't Paleis ip de Koudnberg in Brussel. Z'haan ook e verbluuf in Mariemont en in Tervuurn, woa dan ze geirn giengn goan joagn.

Ze woarn zot van kunst en under hofschilder was Peter Paul Rubens. Ze goavn ook ipdrachtn an kunstschilders lik Frans Pourbus de Joungern, Otto van Veen, Jan Brueghel den Oudn en Denis van Alsloot.

In 1605 lietn ze de basilieke van Scherpnheuvel bouwn deur architect Wenceslas Cobergher.

Dôod en ipvolgienge

Olgauwe begost iederêen in te zien dan ze noois gin jounges giengn krygn en in de wienter van 1613-1614 krêeg Albrecht serieuze probleemn me z'n gezoundheid. In meie 1616 wierd er beslist da Filips III hem mocht ipvolgn. Mo Filips III stierf ip 31 moarte 1621, nog vo dat Albrecht loater da zelfste joar stierf. Dus gieng d'ipvolgienge no z'n oudste zeune Filips IV.

Albrecht is begroavn in de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedroale van Brussel in moarte 1622.