Unie van Utrecht: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Ofbeeldienge:1579 Union of Utrecht nl.svg|thumb|right|300px|De [[Spoansche Nederlandn]] mè de [[Unie van Utrecht]] en de [[Unie van Atrecht]].]] |
[[Ofbeeldienge:1579 Union of Utrecht nl.svg|thumb|right|300px|De [[Spoansche Nederlandn]] mè de [[Unie van Utrecht]] en de [[Unie van Atrecht]].]] |
||
De '''Unie van Utrecht''' es e verdrag oundertekend up [[23 |
De '''Unie van Utrecht''' es e verdrag oundertekend up [[23 januoari]] [[1579]] in de stee [[Utrecht]] en verenigde enigste van de [[Zeventien Provinciën]], die toun nog ounder [[Spanje|Spoans]] besteur stoundn. De Unie van Utrecht wos nen belangrykn stap vo de stichtienge van de [[Republiek der Verenigde Provinciën]]. De Republiek wos nie direct internationoal erkend. Da gebeurde moar in [[1648]] mè d'oundertekeninge van et [[Verdrag van Münster]]. |
||
==Ofsproakn== |
==Ofsproakn== |
||
Regel 14: | Regel 14: | ||
==Deelnemers== |
==Deelnemers== |
||
De overeenkomste wos up [[23 januoari]] oundertekend deur |
De overeenkomste wos up [[23 januoari]] oundertekend deur [[groafschap Olland|Olland]], [[groafschap Zêeland|Zêeland]], [[eerlykeid Utrecht|Utrecht]] en [[eerlykeid Groningn|Groningn]]. Die protestantsche provincies reageerdn doamè up de [[Unie van Atrecht]] die e poar weekn idder deur en poar [[Zudelikke Nederlandn|zudelikke provincies]] (de meeste liggn nu in Noord-[[Vrankryk]] en [[Wallonië]]) ofgeslootn wos en woarin dan ze zynder under steun an de Spoanschn keunink dudelik makten. |
||
Up [[4 februoari]] oundertekende ook [[Gent]] et verdrag. In moarte sloot |
Up [[4 februoari]] oundertekende ook [[Gent]] et verdrag. In moarte sloot [[eerlykeid Friesland|Friesland]] em an, en e groot deel van [[ertogdom Gelre|Gelre]]. In de zomer volgdn toun [[Amersfoort]] (deel van Utrecht), [[Yper]], [[Antwerpn]], [[Breda]] en [[Brussel]]. In februoari [[1580]] ook [[Lier]], [[Brugge]] en et [[Brugsche Vrye]]. Nog loater, in april 1580, volgdn [[Groafschap Zutphen|Zutphen]] en [[eerlykeid Overyssel|Overyssel]]. |
||
Uutendelik slootn dizze provincies under an by et verdrag: |
Uutendelik slootn dizze provincies under an by et verdrag: |
Versie van 9 jan 2008 12:35
De Unie van Utrecht es e verdrag oundertekend up 23 januoari 1579 in de stee Utrecht en verenigde enigste van de Zeventien Provinciën, die toun nog ounder Spoans besteur stoundn. De Unie van Utrecht wos nen belangrykn stap vo de stichtienge van de Republiek der Verenigde Provinciën. De Republiek wos nie direct internationoal erkend. Da gebeurde moar in 1648 mè d'oundertekeninge van et Verdrag van Münster.
Ofsproakn
De deelnemende stoatn kwoamn o.a. overeen:
- na buutn toe goungn ze opereern lik één gewest; in 't binnland ieldn de gewestn under eigen privileges
- d'r kwam e gemeenschappelik leger
- oe één gewest angevolln wos, goan d'andere byspriengn vo 't elpn
- ofsproakn round de kostn vo de verdediginge van de grenssteejn
- vrye keuze van godsdienst
Die letste ofsproake gift an dat de unie em ofzet tegen de Unie van Atrecht die ollene zweirt by de katholieke godsdienste.
Deelnemers
De overeenkomste wos up 23 januoari oundertekend deur Olland, Zêeland, Utrecht en Groningn. Die protestantsche provincies reageerdn doamè up de Unie van Atrecht die e poar weekn idder deur en poar zudelikke provincies (de meeste liggn nu in Noord-Vrankryk en Wallonië) ofgeslootn wos en woarin dan ze zynder under steun an de Spoanschn keunink dudelik makten.
Up 4 februoari oundertekende ook Gent et verdrag. In moarte sloot Friesland em an, en e groot deel van Gelre. In de zomer volgdn toun Amersfoort (deel van Utrecht), Yper, Antwerpn, Breda en Brussel. In februoari 1580 ook Lier, Brugge en et Brugsche Vrye. Nog loater, in april 1580, volgdn Zutphen en Overyssel.
Uutendelik slootn dizze provincies under an by et verdrag:
- Groafschap Olland
- Groafschap Zêeland
- Eerlykeid Utrecht
- Eerlykeid Groningn
- Eerlykeid Friesland
- Ertogdom Gelre en Groafschap Zutphen
- Eerlykeid Overyssel (incl. Drente)
- Ertogdom Broabant
- Groafschap Vloandern
Omdat Vloandern en 'n èlt van Broabant bykan helegansn deur Spoansche troepn bezet woarn, trokkn ze zynder uut de unie were. De Verenigde Provincies bleevn achter de Unie van Utrecht et Spoansche besteur erkenn. De Unie zorgde voor e voddere polariseringe van de Nederlandsche provincies. In 1581 verkloardn ze under gezoamenlik ounofankelik mè de Plakkaat van Verlatinghe.
Externe koppelinge
- De tekst (dutchrevolt.leidenuniv.nl)
- Ofbeeldienge van et oorsprounkelik document Bronne: Nationoal Archief van Nederland