Unie van Utrecht: verschil tussen versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Foroa (discuusjeblad | bydroagn)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
[[Ofbeeldienge:1579 Union of Utrecht nl.svg|thumb|right|300px|De [[Spoansche Nederlandn]] mè de [[Unie van Utrecht]] en de [[Unie van Atrecht]].]]
[[Ofbeeldienge:1579 Union of Utrecht nl.svg|thumb|right|De [[Spoansche Nederlandn]] mè de [[Unie van Utrecht]] en de [[Unie van Atrecht]].]]


De '''Unie van Utrecht''' es e verdrag oundertekend up [[23 januoari]] [[1579]] in de stee [[Utrecht]] en verenigde enigste van de [[Zeventien Provinciën]], die toun nog ounder [[Spanje|Spoans]] besteur stoundn. De Unie van Utrecht wos nen belangrykn stap vo de stichtienge van de [[Republiek der Verenigde Provinciën]]. De Republiek wos nie direct internationoal erkend. Da gebeurde moar in [[1648]] mè d'oundertekeninge van et [[Verdrag van Münster]].
De '''Unie van Utrecht''' es e verdrag oundertekend up [[23 januoari]] [[1579]] in de stee [[Utrecht]] en verenigde enigste van de [[Zeventien Provinciën]], die toun nog ounder [[Spanje|Spoans]] besteur stoundn. De Unie van Utrecht wos nen belangrykn stap vo de stichtienge van de [[Republiek der Verenigde Provinciën]]. De Republiek wos nie direct internationoal erkend. Da gebeurde moar in [[1648]] mè d'oundertekenienge van et [[Verdrag van Münster]].


==Ofsproakn==
==Ofsproakn==
Regel 8: Regel 8:
*d'r kwam e gemeenschappelik leger
*d'r kwam e gemeenschappelik leger
*oe één gewest angevolln wos, goan d'andere byspriengn vo 't elpn
*oe één gewest angevolln wos, goan d'andere byspriengn vo 't elpn
*ofsproakn round de kostn vo de verdediginge van de grenssteejn
*ofsproakn round de kostn vo de verdedigienge van de grenssteejn
*vrye keuze van godsdienst
*vrye keuze van godsdienst


Regel 14: Regel 14:


==Deelnemers==
==Deelnemers==
De overeenkomste wos up [[23 januoari]] oundertekend deur [[groafschap Olland|Olland]], [[groafschap Zêeland|Zêeland]], [[eerlykeid Utrecht|Utrecht]] en [[eerlykeid Groningn|Groningn]]. Die protestantsche provincies reageerdn doamè up de [[Unie van Atrecht]] die e poar weekn idder deur en poar [[Zudelikke Nederlandn|zudelikke provincies]] (de meeste liggn nu in Noord-[[Vrankryk]] en [[Wallonië]]) ofgeslootn wos en woarin dan ze zynder under steun an de Spoanschn keunink dudelik makten.
De overeenkomste wos up [[23 januoari]] oundertekend deur [[groafschap Olland|Olland]], [[groafschap Zêeland|Zêeland]], [[eerlykeid Utrecht|Utrecht]] en [[eerlykeid Groningn|Groningn]]. Die protestantsche provincies reageerdn doamè up de [[Unie van Atrecht]] die e poar weekn idder deur en poar [[Zudelikke Nederlandn|zudelikke provincies]] (de meeste liggn nu in Noord-[[Vrankryk]] en [[Wallonië]]) ofgeslootn wos en woarin dan ze zynder under steun an de Spoanschn keunienk dudelik makten.


Up [[4 februoari]] oundertekende ook [[Gent]] et verdrag. In moarte sloot [[eerlykeid Friesland|Friesland]] em an, en e groot deel van [[ertogdom Gelre|Gelre]]. In de zomer volgdn toun [[Amersfoort]] (deel van Utrecht), [[Yper]], [[Antwerpn]], [[Breda]] en [[Brussel]]. In februoari [[1580]] ook [[Lier]], [[Brugge]] en et [[Brugsche Vrye]]. Nog loater, in april 1580, volgdn [[Groafschap Zutphen|Zutphen]] en [[eerlykeid Overyssel|Overyssel]].
Up [[4 februoari]] oundertekende ook [[Gent]] et verdrag. In moarte sloot [[eerlykeid Friesland|Friesland]] em an, en e groot deel van [[ertogdom Gelre|Gelre]]. In de zomer volgdn toun [[Amersfoort]] (deel van Utrecht), [[Yper]], [[Antwerpn]], [[Breda]] en [[Brussel]]. In februoari [[1580]] ook [[Lier]], [[Brugge]] en et [[Brugsche Vrye]]. Nog loater, in april 1580, volgdn [[Groafschap Zutphen|Zutphen]] en [[eerlykeid Overyssel|Overyssel]].
Regel 29: Regel 29:
# [[Groafschap Vloandern]]
# [[Groafschap Vloandern]]


Omdat Vloandern en 'n èlt van Broabant bykan helegansn deur Spoansche troepn bezet woarn, trokkn ze zynder uut de unie were. De Verenigde Provincies bleevn achter de Unie van Utrecht nog osan et Spoansche besteur erkenn. De Unie zorgde voor e voddere polariseringe van de Nederlandsche provincies. In [[1581]] verkloardn ze under gezoamenlik ounofankelik mè de [[Plakkaat van Verlatinghe]].
Omdat Vloandern en 'n èlt van Broabant bykan helegansn deur Spoansche troepn bezet woarn, trokkn ze zynder uut de unie were. De Verenigde Provincies bleevn achter de Unie van Utrecht nog osan et Spoansche besteur erkenn. De Unie zorgde voor e voddere polariserienge van de Nederlandsche provincies. In [[1581]] verkloardn ze under gezoamenlik ounofankelik mè de [[Plakkaat van Verlatinghe]].


==Externe koppelinge==
==Externe koppelienge==
*[http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/bronnen/1579%2001%2020%20ned.htm De tekst (dutchrevolt.leidenuniv.nl)]
*[http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/bronnen/1579%2001%2020%20ned.htm De tekst (dutchrevolt.leidenuniv.nl)]
*[http://www.nationaalarchief.nl/content/jaartal/1500-1600/1579UnievanUtrecht.asp?ComponentID=3578&SourcePageID=3806 Ofbeeldienge van et oorsprounkelik document] Bronne: Nationoal Archief van Nederland
*[http://www.nationaalarchief.nl/content/jaartal/1500-1600/1579UnievanUtrecht.asp?ComponentID=3578&SourcePageID=3806 Ofbeeldienge van et oorsprounkelik document] Bronne: Nationoal Archief van Nederland

Versie van 15 jan 2008 09:11

De Spoansche Nederlandn mè de Unie van Utrecht en de Unie van Atrecht.

De Unie van Utrecht es e verdrag oundertekend up 23 januoari 1579 in de stee Utrecht en verenigde enigste van de Zeventien Provinciën, die toun nog ounder Spoans besteur stoundn. De Unie van Utrecht wos nen belangrykn stap vo de stichtienge van de Republiek der Verenigde Provinciën. De Republiek wos nie direct internationoal erkend. Da gebeurde moar in 1648 mè d'oundertekenienge van et Verdrag van Münster.

Ofsproakn

De deelnemende stoatn kwoamn o.a. overeen:

  • na buutn toe goungn ze opereern lik één gewest; in 't binnland ieldn de gewestn under eigen privileges
  • d'r kwam e gemeenschappelik leger
  • oe één gewest angevolln wos, goan d'andere byspriengn vo 't elpn
  • ofsproakn round de kostn vo de verdedigienge van de grenssteejn
  • vrye keuze van godsdienst

Die letste ofsproake gift an dat de unie em ofzet tegen de Unie van Atrecht die ollene zweirt by de katholieke godsdienste.

Deelnemers

De overeenkomste wos up 23 januoari oundertekend deur Olland, Zêeland, Utrecht en Groningn. Die protestantsche provincies reageerdn doamè up de Unie van Atrecht die e poar weekn idder deur en poar zudelikke provincies (de meeste liggn nu in Noord-Vrankryk en Wallonië) ofgeslootn wos en woarin dan ze zynder under steun an de Spoanschn keunienk dudelik makten.

Up 4 februoari oundertekende ook Gent et verdrag. In moarte sloot Friesland em an, en e groot deel van Gelre. In de zomer volgdn toun Amersfoort (deel van Utrecht), Yper, Antwerpn, Breda en Brussel. In februoari 1580 ook Lier, Brugge en et Brugsche Vrye. Nog loater, in april 1580, volgdn Zutphen en Overyssel.

Uutendelik slootn dizze provincies under an by et verdrag:

  1. Groafschap Olland
  2. Groafschap Zêeland
  3. Eerlykeid Utrecht
  4. Eerlykeid Groningn
  5. Eerlykeid Friesland
  6. Ertogdom Gelre en Groafschap Zutphen
  7. Eerlykeid Overyssel (incl. Drente)
  8. Ertogdom Broabant
  9. Groafschap Vloandern

Omdat Vloandern en 'n èlt van Broabant bykan helegansn deur Spoansche troepn bezet woarn, trokkn ze zynder uut de unie were. De Verenigde Provincies bleevn achter de Unie van Utrecht nog osan et Spoansche besteur erkenn. De Unie zorgde voor e voddere polariserienge van de Nederlandsche provincies. In 1581 verkloardn ze under gezoamenlik ounofankelik mè de Plakkaat van Verlatinghe.

Externe koppelienge