Naar inhoud springen

Turkeye

Van Wikipedia
(deureverweezn van Turkije)
  Türkiye Cumhuriyeti
Republiek Turkeye

Officiële toale Turks
Hoofdstad Ankara
Stoatsvorm Republiek
Stoatshoofd President:
Recep Tayyip Erdoğan
Êerste minister
Ippervlak 783.562 km²
Inweuners

Bevolkiengsdichtheid

79.814.871 (2017)
102 inw./km²
Munte Turkse lira
Tydzone UTC+2
(zomertyd: UTC+3)
Landcode TR, TUR
Telefongcode (+90)
Internet-TLD .tr
Nationale fêestdag 29 oktober

Turkeye (Nederlands: Turkije, Turks: Türkiye), es 'n republiek land da vo 't grotste dêel in Oazië ligt. E klêen dêel round de grotste stad Istanbul ligt in Europa. De ôofdstad van Turkeye es Ankara. 't Weunn in 't hêle 71 meljoen menschn.

Turkeye ligt voun 't grotste dêel in Azië, up e schiereiland die Anatolië noemt, tusschn de Zworte en de Middellandsche Zêe. 't Europees gedêelte ligt teegn Grieknland en Bulgareye. De twêe stikkn zyn van makoar eschid deur de Dardanelln, de Zêe van Marmara en de Bosporus. Istanbul, de grotste stee van 't land, ligt up olletwêe de stikkn. De landn die teegn Turkeye liggn, zyn Grieknland en Bulgareye up 't Europees gedêelte en Armenië, Georgië, Azerbeidjan, Irak, Iran en Syrië. Koerdistan, die gin officieel land is, ligt voun e grôot dêel up 't groundgebied van Turkeye.

Geschiedenisse

[bewerkn | brontekst bewerken]
  • Çatalhöyük
  • Griekn
  • WO I
  • Mustafa Kemal: de groundlegger van 't moderne Turkeye. Deur nem is Turkeye e stoat ekommn woa da polletiek en godsdienst van makoars eschêen zyn. Zyn bynoame is Atatürk (voader van de Turkn).
  • ...
  • Ankara: d'oofdstee en me ze 4 meljoen inweuners de twidde stee van Turkeye. 't Is Atatürk die byn de uprichtienge van de republiek Ankara ekoozn et, Istanbul wos up da moment bezet deur de geällieerdn en dus nie echt e stik van 't groundgebied.
  • Istanbul: in 'n tyde ouk Constantinopel en Byzantium enoemd, 't is oek de belangrykste stee. Ze noemn Istanbul de pôorte nor Azië omdan der zowel Ôostersche of Westersche invloedn zyn. In Istanbul weunn der tusschn de 10 en 15 meljoen menschn.
  • Izmir: 3 meljoen inweuners

D'ênigste officiële toale is Turks (e lid van de Altaïsche toalfamilie), die in verschillige vormn eklapt is deur 90 percent van de menschn in Turkeye. Doabuutn en is er mor êen grôte toale nemi: 't Koerdisch (e lid van de Indo-Europeesche toalfamilie), die deur oungeveer 18 percent van de menschn, surtout in 't ôostn van 't land. 't Zyn nog e masse aar toaln, mo dedie zyn deur nie ol te vele menschn gebruukt.

Teetn en drienkn

[bewerkn | brontekst bewerken]

De bekendste gerechtn van Turkeye zyn de diengn daj ol ier in pitakootn viendt (dürüm, döner en kebab bevôorbeeld). Turkn zevve gebruukn 't wôord pita wel nôois.

Oloewel da Turkeye styf bekend is voun ze kaffie (kahve), drienkn ze in Turkeye zevve vele mêer thee (çay). Doamei daj doar oek indeliks vele "theetuunn" (çaybahçe) teegn komt. 't Bekendste dessert is baklava.

Turkeye is êen van de weinige landn woa dat er e platselikkn drank is die ku concurreern me Coca Cola: Colatürk. 't Bekendste bier is Efes, daj oek ier en doar in België ku viendn (oundermêer in Brussel). Wyn is er oek e masse verbouwd.

Beziensweirdigeedn

[bewerkn | brontekst bewerken]
Pamukkale in 1987, 'n dag van vadoage meugn der gin menschn nemi by.
  • Istanbul (oundermêer Dolmabahçe, Topkapıpaleis, moskeejn (Ayasofya en nog e masse aar) en de Galatatorre)
  • Efeze (Turks: Efes) en hêel de westkust, woa dan der indeliks vele Grieksche ruïnn te viendn zyn. Oloewel dan der bykan gin Griekn nemi weunn an de westkust, angt er nog ossan e indeliks Grieksche sfere, oundermêer deur de gebouwn en de muziek.
  • Pammukale: tope met Hierapolis up de weirelderfgoedlyste van 'n UNESCO, 't ountstoan doa terrassn deur d' ofzettienge van kook.
  • Gallipolis (Turks: Gelibolu): loopgroavn uut 'n Êestn Weireldôorloge, woa dan de Turkn ounder leidienge van Atatürk de ANZAC's (geällieerdn uut Australië en Nieuw-Zêeland kloptn).
  • ...

Buutn de beziensweirdigeedn die ierboovn stoan, is Turkeye surtout ekend voun ze warm were en ze goedkope vakansn. Plekkn lik Antalya en Bodrum zyn indeliks populair.

Sport & spel

[bewerkn | brontekst bewerken]
  • Foetbol: de Turkn zyn zot van foetbol, surtout Galatasaray, Fenerbahçe en Beşiktaş (olledrie uut Istanbul, Galatasaray ligt in 't Europees gedêelte). Bekende foetbolliestn zyn oundermêer Hakan Şükür, Nihat Kahveci, Tungay Şanlı, Önder Turaci (vroeger by Standard) en Serhat Akin (Anderlecht).
  • Backgammon (Turks: Tavla): bordspel die deur e masse menschn espeeld is, up café, mor oek geweune buutn up stroate.
  • Okey: e spel die surtout espeeld is in e çaybahce, 't trekt e bitje up Rummikub.
  • Ottosport: sedert êentige joarn is er e rally voun 't weireldkampioenschap en e Grôte Prys Formule 1.
Wikimedia Commons
{{{ofb_links}}} Landn in Azië {{{ofb_rechts}}} {{{ofb_groot}}}

AfghanistanArmeniëAzerbeidzjanBahreynBangladeshBhutanBruneiCambodjaChinaCyprusEgypteFilipynnGeorgiëIndiëIndonesiëIrakIranIsraëlJapanJemenJordaniëKazachstanKirgiziëKoeweitLaosLibanonMaldievnMaleisiëMongooljeMyanmarNepalNôord-KoreaOezbekistanOmanÔost-TimorPakistanPalestinaQatarRuslandSaoedi-ArabiëSingaporeSri LankaSyriëTadzjikistanTaiwanThailandTurkeyeTurkmenistanVerênigde Arabische EmiroatnVietnamZuud-Korea

{{{ofb_links}}} Landn in Europa {{{ofb_rechts}}} {{{ofb_groot}}}

AlbaniëAndorraArmeniëAzerbeidzjanBelgiëBosnië-HerzegovinaBulgareyeCyprusDenemarknDuutslandEstlandFinlandGeorgiëGrieknlandHollandHongareyeIerlandItoaliëKazachstanKosovoKroatiëLetlandLiechtnsteinLitouwnLuxemburgMaltaMoldoaviëMonacoMontenegroNoord-MacedoniëNôorweegnOekraïneÔostnrykPoolnPortugalRoemeniëRuslandSan MarinoServiëSlovakeyeSloveniëSpanjeTsjechiëTurkeyeVaticoanstadVerênigd KeunienkrykVrankrykWit-RuslandYslandZweednZwitserland