Holoceen
Et Holoceen es et joungste geologisch tydvak uut de geschiedenisse van d'eirde.
Daterienge
[bewerkn | brontekst bewerken]Et Holoceen begunt by den letstn ystyd à peu près 10.000 joar geleen. 't Holoceen es dus (en deel van) en interglacioale periode, dat es en periode tusschn twee ystydn.
Typisch vo interglacioale periodes es da't klimoat upwarmt woardeure da de zeespegel overol omoge begunt te goan. Die globoale upwarmienge es dus ol 10.000 joar an den gank.
Geologische veranderiengn
[bewerkn | brontekst bewerken]
Sinsn et begun van et holoceen begoste ’t klimoat overol were up te warmn. Sinsndien es de zeespegel bluuvn omoge goan moar wel an verschillige vitessn. Tusschn 10.000 en 8.000 BP es de zee 30 mèter gesteegn, tusschn 8.000 en 5.000 BP 13 mèter (of 43 centimèter per eeuwe), en sinsndien 10 centimèter per eeuwe.
De stygienge van et zeewoater es nu nog osan an den gank. De letste decennia goat et rapper dan doavoorn. An die vitesse goat et zeewoater tegen 2100 ne heeln meter gesteegn zyn.
Et Holoceen es de dus periode woarin da de kust van Vloandern en Olland gevormd èt gewist lik of da me't wynder nu kenn: de Noordzee ountstound, de kuststroke mè eur duunn, de natte veengebiedn in Olland en et waddngebied in Noord-Olland.
Noamgevienge
[bewerkn | brontekst bewerken]Holoceen en Pleistoceen t'ope noemt ook wel et quartair moar de International Union for Quarternary Research (INQUA) èt die noame ofgeschaft. En deel van de geoloogn es doar niet mè d'akkoord en bluuft die noame nog gebruukn.
't Word Holoceen komt uut et Grieks: holos wilt zeggn "helegansn" en ceno wilt zeggn "nieuw". In oudere geologische indeliengn sproakn ze van et "Alluvium".