Waddnzêe

Van Wikipedia
Liggienge van de Waddnzêe by Denemarkn, Duutsland en Holland
De piere van Holwerd by de Waddnzêe in de provinsje Friesland
Liggienge van de Waddneilandn by Denemarkn, Duutsland en Holland locoatie Nôordzêe

De Waddnzêe (Nederlands: Waddenzee, Fries: Waadsee, Duuts: Wattenmeer, Deens: Vadehavet) is e binnzêe tusschn de Waddneilandn en de Nôordzêe an den êne kant, en an den andere kant 't vasteland van Holland, Duutsland en Denemarkn.

Geografie[bewerkn | brontekst bewerken]

't Gebied van de Waddnzêe strekt hem uut tusschn Den Helder in Holland en "Esbjerg" in Denemarkn. De Waddnzêe is 500 kilometer lank en hèt een brêedte van gemiddeld 20 kilometer. D' ippervlakte bedroagt oungevêer 10.000 km². De Waddnzêe grenst in 't nôordn van Holland an de provinsje Nôord-Holland, Friesland en Groningen, in Duutsland an 't district Aurich, Nedersaksn en Sleeswyk-Holstein (regio Ôost-Friesland), en in 't nôordôostn an 't schiereiland "Jutland" in Denemarkn (regio Zuud-Denemarkn).

Grôte hoavns an de Waddnzêe[bewerkn | brontekst bewerken]

Denemarkn: "Esbjerg" - Duutsland: "Bremerhoavn", "Emden" en "Cuxhoavn" - Holland: Den Helder, Delfzeyl en Harlingen.

Grôte kanoaln en riviern die in de Waddnzêe uutmoundn[bewerkn | brontekst bewerken]

E poar grôte kanoaln en riviern moundn uut in de Waddnzêe: Denemarkn: "Kongeå" - Duutsland: de Eems, de "Wezer", "Elbe" en de "Eider" - Holland: 't Eemskanoal, 't Van Harinxmakanoal en (via de sluuzn in den Ofsluutdyk) de Yssel.

Eilandn van de Waddnzêe[bewerkn | brontekst bewerken]

Eilandn met hunder officiële noame zyn:

  • Denemarkn (beweund)
  • Rømø
  • Mandø
  • Fanø
  • (ounbeweund)
  • Langli
  • Koresand

[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Duutsland (beweund)
  • Borkum,
  • Juist,
  • Norderney,
  • Baltrum,
  • Langeoog,
  • Spiekeroog,
  • Wangerooge,
  • Neuwerk,
  • Pellworm,
  • Nordstrand (tegenwoordig walvast)
  • Halligen (Hooge, Langeness, Oland, Gröde, Nordstrandischmoor, Hamburger Hallig)
  • Langeness,
  • Oland, Gröde
  • Nordstrandischmoor
  • Hamburger Hallig)
  • Amrum
  • Föhr
  • Sylt (door de Hindenburgdamm met de vaste wal verbonden)
  • (ounbeweund)
  • Lütje Hörn
  • Kachelotplate
  • Memmert
  • Minsener-Oldoog
  • Alte Mellum
  • Großer Knechtsand
  • Nigehörn
  • Scharhörn
  • Trischen
  • Onbewoonde Halligen (Habel, Süderoog, Südfall, Norderoog)

[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Holland (beweund)
  • Texel
  • Vlieland
  • Terschelling
  • Ameland
  • Schiermonnekôog
  • (ounbeweund)
  • Noorderhaaks of Razende Bol
  • Rottermeplaat
  • Rottumeroog

Trivia[bewerkn | brontekst bewerken]

  • De Waddnzêe is êen van de belangrykste plekkn vo zêehoundn.[1]
  • De Waddnzêe makt gêen verbiendienge mêe met de Zuuderzêe. Dat hèt te moakn met de komst van de 32 kilometer langn Ofsluutdyk in 't joar 1932. Teegnwôordig noemt die zêe Ysselmeer.
  • De riviere de "Hunze" moe were ounofgebrookn toet an de Waddnzêe stroomn. Dat is in e plan gepresenteerd (Hunzevisie 2030).[2]
  • E grôot dêel van d' Hollandsche Waddnzêe is beschermd nateurmonument en is deur den UNESCO angeweezn ols Biosfeerreservoat.[3]

Referensjes[bewerkn | brontekst bewerken]

  1. Populatie Geweune Zêehondn in de Hollandse Waddnzêe wageningenur.nl
  2. Riviere de Hunze moet wêer toet an de Waddnzêe stroomn waddenkoerier.nl
  3. Waddnzêe - UNESCO unesco.org
Wikimedia Commons
 
Zeeën in Europa
Vlagge van Europa

Barentszzêe | Cantabrische Zêe | Groenlandzêe | Ierse Zêe | Keltische Zêe | Middellandsche Zêe | Nôordzêe | Nôorsche Zêe‎ | Ôostzêe | Waddnzêe | Zwarte Zêe

Voormoalige zêe in Europa

Zuuderzêe