Edvard Grieg
_by_Elliot_and_Fry_-_02.jpg)
Edvard Hagerup Grieg (Bergn, 15 juni 1843 - Bergn, 4 september 1907) was e Noorsche compositeur en pianist uyt de romantiek. Deur werkn lyk zyn Pianoconcert in a-mineur, de Lyrische stikn vo piano, de Peer Gynt-suites en zyn liëdern, wordt ie anziën lyk de belangrykste Noorsche componist.
Grieg stamde uyt e Schotsche familie die eigntlyk Greig noemde. Zyn overgrotvader Alexander Greig, e marchang uyt Aberdeen, vestigde hem in 1746 in Bergn. Je veranderde zyn noame in Grieg, volgns de Schotsche uytsproake van de ei-klank. Zyn zeune John en zyn kleenzeune Alexander, voader van Edvard Grieg, woarn alle tweie consul in Bergn van 't Verenigd Keunynkryk van Groot-Brittannië en Ierland.
Edvard wierd geboorn in e muzikoale familie. An zyn 6 joar kreegt ie lesse van zyn moëder in piano en muziektheorië. An zyn 10 joar kwamt ie vo 't eest in contact mè volksmuziek, wa dat e grootn invloëd zoed hèn ip zyn loatere leevn.
In 1858 gieng Grieg an 't Conservatorium van Leipzig studeern. In de lente van 1860 overleefdet ie twèe gevoarlyke loengziektes, pleuritis en tuberculose. De reste van zyn leevn bleeft ie sukkeln mè zyn gezoendheid.
In 1867 trouwde Grieg mè zyn nichte Nina Hagerup, e begoafde zangeresse en pianiste. In 1869 stierf hunder enig kind, Alexandra, één joar oed.
In december 1869 kreeg Grieg e briëf uyt Rome van Franz Liszt, die vele bewoenderynge toogde vo zyn Vioolsonate op. 7. 't Gevolg was dat de Noorsche regerynge hem e beurze toekende vo noa Rome te reizn en Liszt te bezoekn.
Tusschn 1865 en 1866 kwam Grieg vele in contact met de toneelschryver Henrik Ibsen en je composeerde liëdern vor ip zyn tekstn. In 1874 schreef Grieg Peer Gynt, vor e drama van Ibsen. In 1888 en 1891 bewerkte Grieg de toneelmuziek toet twèe orkestsuites, die deel uytmoakn van zyn bekendste werkn.
In 1885 verhuysde Grieg mè zyn vrouwe noa Bergn vo zyn zwakke gezoendheid. Je stierf de 4e september 1907 an zyn 65 joar.
Belangrykste werkn
[bewerkn | brontekst bewerken]- Pianoconcert in a-mineur, op. 16
- Suite No. 1 uyt Peer Gynt, op. 46
- Morgenstemning i ørkenen (Nuchtendstemmynge)
- Åses død (Åses dood)
- Anitras dans
- I Dovregubbens hall (In d' halle van de Bergkeunynk)
- Suite No. 2 uyt Peer Gynt, op. 55
- Ingrids klage (Ingrids klacht)
- Arabisk dans (Arabische dans)
- Peer Gynts hjemfart (Peer Gynts thuyskomst)
- Solveigs sang (Solveigs lied)
- Sonate vo piano in e-mineur, op. 7
- Sonate vo viole No. 1 in F-majeur, op. 8
- Concertouverture I Høst (In den herfst)
- Sonate vo viole No. 2 in G-majeur, op. 13
- Orkeststikn uyt Sigurd Jorsalfar, op. 56
- Ballade in g-mineur, op. 24
- Strykkwartet No. 1 in g-mineur
- Twèe elegische melodiën, vor orkest, op. 34
- Noorsche dansn, op. 35
- Holberg Suite, op. 40 Fra Holbergs tid
- 66 Lyriske stykker (lyrische stikn) vo piano
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Edvard Grieg van Wikimedia Commons. |