Brontekst bekijken van Frederik III van et Hillig Rôoms Ryk

{{Dynastie|
| ploatje = [[Ofbeeldienge:Hans_Burgkmair_d._Ä._005.jpg|250px|Frederik III]]
| noame = Frederik III
| leevn = [[1415]] – [[1493]] 
| functie1= [[Ofbeeldienge:Banner of the Holy Roman Emperor without haloes (1400-1806).svg|35px|left]]  [[Lyste van Rooms-Duutsche keuniengn en keizers van et Hillig Rooms Ryk#Huus Habsburg (1438-1740)|Keizer van 't HRR]]
| periode1 =[[1452]]-[[1493]]<br />[[Rôoms-Duutsche keunienk]] :<br />[[1440]]-[[1493]]
| vôorganger1 = [[Albrecht II (HRR)|Albrecht II]]
| ipvolger1 = [[Maximiliaan I]]
| functie2 = [[Ofbeeldienge:Flag of Austria.svg|25px|left]] [[Huus Habsburg#Eirtshertoogn van Ôostnryk (1453-1918)|Eirtshertog van Ôostnryk]] 
| periode2 = 1463-1493
| vôorganger2 = Ladislaus Posthumus
| ipvolger2 = [[Maximiliaan I]]
| functie3 = [[File:Kaernten CoA.svg|25px|left]] Hertog van Stiermarkn en Karinthië
| periode3 = 1424-1493
| vôorganger3  = Ernst den Yzern
| ipvolger3  = [[Ferdinand I (HRR)|Ferdinand]]
| voader = Ernst den Yzern
| moeder = Cymburgis van Mazovië 
}}
'''Frederik III''' ([[Innsbruck]], [[21 september]] [[1415]] - Linz, [[19 ogustus]] [[1493]]), van 't [[Huus Habsburg]], was de voader van [[Maximiliaan I|Maximiliaan van Ôostnryk]].

Je was van 1424 hertog van Karinthië, van 1439 hertog van Ôostnryk, van 1453 eirtshertog van Ôostnryk, van 1440 [[Rôoms-Duutsche keunienk]] en van 1452 keizer van 't [[Hillig Rôoms Ryk]].

== Zyn leevn ==
Frederik was de zeune van Ernst, hertog van Stiermarkn en Karinthië. In 1424 stierf zyn voader, en zyn moeder vuuf joar loater. J'erfde Stiermarkn en Karintië an z'n neegn joar. 
 
Den twiddn februoari 1440 wierd ie verkoozn tout Rôoms-Duutsche keunienk, ipvolger van 
[[Albrecht II (HRR)|Albrecht II]].

In [[1452]] trouwde Frederik mè prinsesse Eleonora Helena van Portugal en da zelfste joar wierd ie in [[Rome (stad)|Rome]] deur paus Nicolaas V gekrôond tout keizer van 't Hillig Rôoms Ryk. Je was de latste keizer die in Rome gekrôond wierd. Achter hem liet ollêne nog zyn achterklêenzeune [[Keizer Karel V]] hem krôonn, moa ton in Bologna deur [[paus Clemens VII]].

Binst zyn stryd vo de macht ha Frederik vele rivoaln, surtout de [[Boheemn]], Turkn en [[Magyoarn|Hongoarn]]. Zyn  gevoarlikstn teegnstander was Mathias Corvinus, [[Lyste van keuniengn van Hongareye#Huus Hunyadi|keunienk van Hongareye]]. In 1481 viel 't Hongoars leger Neder-Ôostnryk binn en ze veroverdn [[Weenn]] in 1485. Met den dôod van Mathias in 1490 kwamt er 'n ende an de bezettienge van de stad en Frederik zyn zeune Maximiliaan veroverde de verloorn gebiedn were.

Achter da [[Karel de Stoutn]], den [[hertog van Bourgondië]], van juli 1474 tout juni [[1475]] 't stadje Neuss belegerd haad, begost Frederik met hem t'ounderhandeln. Binst die ounderhandelienge wierd den trouw van zyn zeune Maximiliaan mè Karel zyn  dochter [[Maria van Bourgondië]] gepland. Azo kost ie de bezittiengn van 't Huus Habsburg styf uutbreidn.

De latste tien joar van zyn leevn regeerdegt ie tegoare mè zyn zeune Maximiliaan.

In 1493, an zyn 77 joar, ist ie gestorvn in Linz, achter dat ie zyn lienkerbêen ha probeern t'amputeern. In 1513 wierd zyn stoffelik overschot bygezet in e proalgraf in de Sint-Stephanusdom in Weenn. 't Is êen van de belangrykste beeldhouwwerkn van de loate Middelêeuwn.

Zyn zeune Maximiliaan liet z'n biografie (Der Weiszkunig) schryvn. 

== Vrouwe en jounges ==
Frederik III trouwde met Eleonora van Portugal. Under jounges woarn:
* Christophorus (1455 - 1456)
* [[Maximiliaan I]] (1459 - 1519)
* Helena (1460 - 1461)
* Cunigonde (1465 - 1520)
* Johann (1466 - 1467)
{|style="float:left"
|[[Image:Pintoricchio 002a.jpg|thumb|left|150px|<center>Detail van 'Aeneas Piccolomini introduceert Eleonora van Portugal an Frederik III' deur Pinturicchio (1454-1513)]]
|}
{|style="float:left"
|[[Ofbeeldienge:Emperor Frederick III Arms.svg|thumb|100px|<center>Zyn woapn]]
|}
{|style="float:left"
|[[Ofbeeldienge:Monogramm Friedrichs des III..png|thumb|100px|<center>Zyn monogram]]
|}

{{Commonscat|Frederick III, Holy Roman Emperor|Frederik III (HRR)}}

[[Categorie:Habsburg]]
[[Categorie:Keizer van et Illig Rôoms Ryk]]