Hendrik van Veldeke
Hendrik van Veldeke is e schryver die verzeker round 1150 (ol is er ouk ezeid da 't ol in 1128 zou zyn) ebôorn is in Veldeke (nie verre van Asselt, nu ollêne nog ekend van e woatermeuln (Velkermeuln)) en achter 1184 dôod egoan is, zekereid bestoat er wel nie over dienn doatum. 't Is 'n êestn schryver uut 't Nederlands toalgebied die by noame ekend is. En is zowel byn de Nederlandsche of de Duutsche literature ereeknd (die e bitje nermaal is omda Veldeke up de grenze van 't Nederlands en 't Duuts lei). Oloewel dat 'n in zyn eign Limburgs dialect schrêef (en in 't Middelduuts), kust 'n ouk goed Frans en Latyn.
Oloewel dat 'n in 't Nederlands toalgebied ebôorn is, wos zyn invloed vele grodder in Duutsland of in de Nederlandn. Ollêne in 't werk van Jacob Van Maerlant is 'n invloed van van Veldeke echt dudelik.
Romangs
[bewerkn | brontekst bewerken]- Sient-Servoaslegende: 1170, 2 dêeln, de leevnsbeschryvienge van Sient-Servoas van Moastricht en de woundern van achter dat 'n dôod wos.
- Eneas: 1187 of 1189, ebaseerd up e Franschn romang over 'n eld Aeneas uut 'n Aeneis van Vergilius. 't Is 'n êestn oofschn romang in e Germoansche toale. Achter da ze manuscript etjoept wos in Kleef, e 't neegn joar edeurd vôorn dat 'n 't were krêeg en kuste vors doen.
Lyriek
[bewerkn | brontekst bewerken]'t Zyn ouk e stik of 30 minneliedern over ebleevn. Ze bekendste begunt met Het is goede nieuwe mare (in 't Nederlands). Mêestol toogt 'n 't verschil tusschn oe schône da 't leevn is en oe slicht dat 'n mens woarover da 't goat nem voelt.
E vôorbeeld
[bewerkn | brontekst bewerken]- Ez sint guotiu niuwe maere,
- daz die vogel offenbaere
- singent, dâ man bluomen siht.
- zén zîten in dem jâre
- stüende wol, daz man vrô waere,
- leider des enbin ich niht:
- Mîn tumbez herze mich verriet,
- daz muoz unsanfte unde swaere
- tragen daz leit, das mir beschiht.
( 't I goed nieuws dan de veugels lude ziengn woa da j' bloemn ziet. In 'n tyd van 't joar da me nu zyn, zou me blyde moetn zyn, mo spytig enoeg en zy 'ke dadde nie: me dom erte e myn verroadn en moe nu, triestig en moelik, 't zêer eirdn da 'ke nu voeln)
Veldeke nu
[bewerkn | brontekst bewerken]In Asselt en Moastricht stoat er e stanbeeld van van Veldeke, 't bestoan ouk e masse (literaire) verênigiengn die ze noame droagn.
