Huus Přemyslid

.

't Huus Přemyslid of de Přemysliden (Tsjechisch: Přemyslovci, Duuts: Premysliden, Pools: Przemyślidzi) was e Boheemsche (Tsjechische) dynastie die van ca. 870 tout 1306 regeerde, êest als hertoogn en loater als keuniengn in Boheemn, Moravië en stikkn van Hongareye, Silezië, Ôostnryk, en Pooln.

Den êestn hertog van Boheemn van de Přemysliden, Bořivoj I, liet de bekende burcht van Praag bouwn in 880.

Ounder Vratislaus I (Tsjechisch: Vratislav I), den hertog van 915 tout 921, wierd de Silezische stad Wrocław (Vratislavia) (Duuts: Breslau) gesticht, die noar hem vernoemd is. Je liet ook de Sint-Jorisbasilieke (Tsjechisch: Bazilika svatého Jiří) binn de burcht bouwn in 920.

Zyn zeune Wenceslaus (Václav) (den Hillign), den hertog van Boheemn van 921 tout 935, verplichtte de kerstenienge van 't land. De bekêerienge krêeg veele teegnstand en je brocht zyn hertogdom ounder beschermienge van Ôost-Francië, et loatere Duutsland. In 929 versloeg de Duutsche keunienk Hendrik de Veugeloare de Přemysliden en Boheemn kwam e lêen van de Duutsche krône, mo ze mochtn e grôote vorm van ounofhankelikheid houdn.

Wenceslaus is hillig verkloard deur de Rôoms-katholieke Kerke en j'is de beschermhillign van Boheemn en van Tsjechië. De Wenceslausplatse in Praag droagt zyn noame siddert 1848.

Hertog Oldřich (1012–1033, 1034), probeerde Moravië were te winn van de Pooln en in 1029 kost zyn zeune Bretislaus I (1034–1055) de Pooln verdryvn en kwam Moravië by Boheemn.

D'êeste keuniengn van Boheemn

D'hertoogn Vratislaus (of Vratislav) II en Vladislav II krêegn den titel van keunienk.

Portreit	Noame	Regeerperiode	Nota's
	Vratislaus (of Vratislav) II	1061–1092	Êeste keunienk van Boheemn van 1085 als Vratislaus (of Vratislav) I.
	Vladislav II	1140–1172	Twidde keunienk van Boheemn van 1158 als Vladislav I.

Den titel van keunienk kwam in 1198 ounder Přemysl Ottokar I erfelik. 't Wierd anveird deur de Rôomsche keunienk Filip van Swaabn, zeune van keizer Frederik Barbarossa, en 't wierd bevestigd in 1212 me de Goudn Bulle (zegel) van Sicilië.

Wenceslaus I (of Václav), (1230-1253), de zeune van Přemysl I. Otakar trouwde mè Cunigonde van 't Huus Hohenstaufn, e dochter van keunienk Filip van Swaabn.

Ounder under zeune Přemysl II. Otakar (of Ottocar II) (1253- 1278) beleefde Boheemn een hoogtepunt. In de twiddn helt van de 13e êeuwe woarn de Přemysliden êen van de machtigste dynastieën van Centroal-Europa. Ottocar II kost van Boheemn e grôot ryk moakn en uutbreidn tout an d'Adriatische Zêe, deur Karinthië, Krain en Stiermarken t'ervn en Ôostnryk en Silezië te veroovern.

Je probeerdeg ook de krôone van 't Hillig Rôoms Ryk te bemachtign, mo doadeure kwamt ie in conflict met et Huus Habsburg, ton nog nie zo bekend. 't Was uutendelik Rudolf van Habsburg die in Frankfurt ip 29 september 1273 verkoozn wierd tout Rôomsche keunienk.

Rudolf wilde nu Ôostnryk en Karinthië were winn en ip 26 ogustus 1278 vochtn ze de Slag van Marchfeld uut. 't Boheems leger geleid deur de Přemyslid Ottokar II, vocht teegn et Duuts leger geleid deur Rudolf van Habsburg in alliansje me keunienk Ladislaus IV van Hongareye. De Slag endigde met et verlies van Boheemn en Ottokar sneuvelde. De Habsburgers kostn Ôostnryk en Stiermarkn bemachtign. 't Hertogdom Ôostnryk blêef nog 640 joar ounder de Habsburgers.

Ottokar wierd ipgevolgd deur zyn zeune Wenceslaus II, die nog hertog van Kraków kwam (van 1291) en keunienk van Pooln (1300–1305). Moar achter zyn dôod begost Boheemn styf achteruut te goan. Zyn êenigste zeune Wenceslaus III kwam nog keunienk van Hongareye en Pooln, mo je wierd vermôord in 1306, woadeure da de Přemysliden uutstiervn.

Erfelikke keuniengn van Boheemn

Noame	Regeerperiode	Nota's
Přemysl I. Otakar of Ottocar I	1198-1230	Zeune van Vladislav II (keunienk Vladislav I)
Wenceslaus I of Václav I	1230-1253	Zeune van Přemysl I. Otakar
Přemysl II. Otakar of Ottocar II	1253-1278	Zeune van Wenceslaus I. Je was ook hertog van Ôostnryk, Stiermarkn, Karinthië en Krain, en markgroaf van Moravië.
Wenceslaus II	1278-1305	Zeune van Přemysl II Otakar. Ook keunienk van Pooln.
Wenceslaus III	1305-1306	Zeune van Wenceslaus II. Ook keunienk van Pooln en Hongareye. Je was de latste keunienk van de Přemysliden.

De Boheemsche trôone gieng noar et Huus Luxemburg en de Poolsche trôone gieng were no de Piastn.

Mo langs de vrouwelikke lyne wierd de dynastie wel vôortgezet. Elisabeth, dochter van Wenceslaus II en dus e zuster van Wenceslaus III, trouwde me groaf Jan de Blendn, zeune van keizer Hendrik VII van 't Huus Luxemburg. Under zeune Wenceslaus (Václav), loater Karel genoemd, was den êeste keunienk van Boheemn die ook keizer van 't Hillig Rôoms Ryk kwam als keizer Karel IV.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie House of Přemyslid van Wikimedia Commons.