Madonna mè kanunnik Joris van der Paele

Madonna mè kanunnik Joris van der Paele (Jan van Eyck)

Den illigen Sint-Joris en Kanunnik van der Paele, detail

De Madonna mè kanunnik Joris van der Paele is e schilderye van Jan van Eyck uut de schole van de Vlamsche Primitievn.

't Werk hangt in ‘t Groeningemuseum in Brugge.

Joris van der Paele, kanunnik van de Sint-Donaaskerke van Brugge, liet ’t schilderye moakn vo de kerke. 't Werk zou dichte by of boovn 't altoar g'hangn hen.

Round 1425, an zyn vuufenviftig joar, het 'n hem ols ryke kanunnik ip ruste gevestigd in Brugge (verzekers zyn geboortestad).

Je gaf grôte sommn geld uut an de kerke vo messn vor hem ip te droagn.

’t Werk

Van der Paele het e wit kôorhemde an en je zit me zyn gebeednboek lik dat ‘n e liturgische vierienge byweunt, moar ip de platse van ’t altoar zit Maria me Jezus. Lienks en reks stoan d’r twi hillign: bisschop Donatianus van Reims, de patrôon van de kerke en Joris, de beschermhillign van de kanunnik.

Donatianus droagt e processiekruus, e relikwiekruus van de kerke, en e woagnwiel me brandnde keirsn, zyn attribuutn.

Joris stelt de kanunnik vôorn an Jezus en Maria, binst dat ’n zyn helm ofdoet. Jezus houdt ‘n Indische peruche vaste, omdan z’in dien tyd peisdn dat e peruche ‘Ave’ kost zeggn.

D’r zit nog vele mêer symboliek in ’t schilderye. Donatianus droagt e blauwe kôorkappe, Maria e rooie mantel, de kanunnik e wit kôorhemde en Joris e goudn harnas, de heraldische kleurn van Brugge.

De gewoadn zyn magnifiek gemakt. De woapnuutrustienge blienkt en weerkatst zelfs olles van buutn ’t schilderye en in ’t schild da Joris ip zyn rik droagt ku je de weerkatsienge zien van e groeptje menschn, me van vôorn verzekers van Eyck zelve.

De zesenzestigjoarign kanunnik stoat er vrêe realistisch ip. Je ziet er nie styf gezound uut. Jan van Eyck schilderdeg’ hem met e gezwolln slagoader ip zyn sloape, hoarverlies by zyn ôre, e dikke oorlelle en gezwolln handn. Dokteurs kunn de diagnose stelln van zyn kwoaln: temporale artritis. De maniere woarip da van Eyck de symptoomn gezien en weregegeevn het is perfect.

Volgns e Latynsche inscriptie vanounder an de lyste wierd ’t werk voltooid in 1436.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Madonna with Canon van der Paele van Wikimedia Commons.