Male
Male is een oud gehucht in de Belgische provinsje West-Vloandern en nu e wyk in de stad Brugge. 't Ligt tusschn Sysêle en Sinte-Kruus (Brugge), ip 't groendgebied van Sinte-Kruus.
Male was in de middelêeuwn een heerlikheid in 't zuydôostn van Brugge. De noame zou kunnen kommen van "mallum", e plekke ofgezet mè stêens woar da recht gesprookn wierd, of van 't Germoans "malhof", e lêger geleegn plekke. In 't gebied mè vele busschn stoend 't kastêel van Male, gebouwd in de twoalfste êeuwe. Loater kwam 't oender Filips van den Elzas e groafelik bestierlik center. In de dertienste êeuwe wierd 't kastêel ênigte kêers veroverd en geplunderd.
E belangryke figeure uyt de geschiedenisse van Male was Lodewyk van Male, die in 1346 groaf van Vloandern kwam. Loater wierdn verschillige stikken groend van 't kastêel weggeschoenkn an religieuze instellingn, moar ook an particuliern, woardeure dan verschillige hofsteedn oentstoendn. In de vêertienste êeuwe was den helft van 't groafelik domein al in particuliere handn en verdêeld in kleindere percêeln. Male krêeg in 1560 't statuut van baronie.
Binst 't ancien régime was Male e contribuant van 't Brugse Vrye en had bestierlike en rechterlike vryheid. 't Dorp had een eign stad- of scheepnhuys, e galge, schandpoale en gevang.
Achter de Fransche Revoluusje in 1789 schafte de Fransche overheid d' heerlikheedn Malen, Viven en Sysêle of, en vervieln de feodoale rechtn. Vanof 1795 wierd Sinte-Kruus e zelfstandige gemêente, waarvan da Male een oenderdêel kwam. In 1971 wierd Sinte-Kruus uytendelik by de stad Brugge gevoegd. In 1954 wierd 't kastêel een abdye.
Beziensweirdigheedn
[bewerkn | brontekst bewerken]De site van 't kastêel is beschermd ols monument, moar ook 't oude gehucht Male is beschermd ols dorpsgezicht.
-
Kastêel van Male (Sint-Trudoabdye) -
Oud scheepnhuys en schandpoale
