Musse

Musse
Een uusmusse
Taxonomische indêlienge
Ryk: Animalia (Bêestn) Stamme: Chordata (Chordabêestn) Klasse: Aves (Veugels) Orde: Passeriformes (Zangveugels) Familie: Passeridae (Mussn en snêeuwvinkn) Geslacht: Passer
Sorte
Passer domesticus Linnaeus, 1758

Een musse, of ôok mussche, of beter een uusmusse (Passer domesticus) es ne veugel da je vele teegnkomt in unen of.

Uutzicht

De veugel es woarschynlik by iederêen gekend: de mannekes ein nen wittn buuk, nen brune rugge me zwart-witte streepn, nen brune nekke en nen typische gryze kop. Van vôorn ounder zyne bek eit ie ôok nen zwarte plastrong. De vrouwkes zyn mêer egoal bruun-grys van boovn en beige-grys van oundern. De musse komt oungeveer 15 cm grôot, en weegt round de 30 gram.

Oloewel da de musse als zangveugel gezien weird, bringt ie nie vee mêer dan een 'tsjip' geluud vôort.

Verspreidienge

Mussn koomn overols vôorn in Europa, en zyn nie benauwd van dichte by de minsn te goan weunn.

Oloewel da de musse overol verspreid es, es der de latste joarn een merkboare achteruutgang van de mussepopuloatie. Doarom eit de musse een eripwoarderienge gekreegn, en zyn der specioale musse-telliengn

Eetn

Een musse eet olles: zoadjes, vruchtn, worms, en zelf ofvol.

Leevnswyze

De mussn poarn van april tot ogustus, en leggn 2 tot 3 kêers eiers van oungeveer 5 eiers per nest. De eiers zyn wit tot lichtgroen, me bruune spikkels. Achter 12 doagn koom ze uut. De êeste moand krygn ze eeten van de voader en de moeder, moar achter 16 doagn keun ze ol vliegn. Veel van de joungn goan dôod in udder êeste joar.

Bekende mussn

• Tsjilp de Mus: têeknfilmtje van 'n BRT

Ofbeeldiengn

• 
  E manneke in de zomer
• 
  E vrouwke
• 
  E blutsekakker van e poar doagn oud
• 
  Mussn zyn stout en plangtrekkers

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Passer domesticus van Wikimedia Commons.