Rudolf I (HRR)

Rudolf I of Rudolf van Habsburg, (Slot Limburg, Breisgau, 1 meie 1218 – Speyer, 15 juli 1291) was van 1239 groaf van Habsburg als Rudolf IV en van 1273 Rôoms-Duutsche keunienk als Rudolf I. Je was den êeste keunienk van 't Hillig Rôoms Ryk van 't Huus Habsburg.

Zyn rivoal Přemyslid Ottokar II, de keunienk van Boheemn van 't Huus Přemyslid, haad de krôone ook willn bemachtign, mo 't was uutendelik Rudolf die in Frankfurt ip 29 september 1273 verkoozn wierd. Zyn verkiezienge kwam achter e lang interregnum achter 'n dôod van keizer Frederik II van 't Huus Hohenstaufn in 1250.

Ôostnryk en Stiermarkn

Van os dat ie keunienk van Duutsland was, wilde Rudolf were orde scheppn in 't Ryk en Ôostnryk en Stiermarkn veroovern.

D'hertogdommn woarn al van in 1156 in bezit gewist van 't Huus Babenberg, moar in 1246 stierf de latstn Babenberger, Frederik II de Strydboarn, zounder jounges en da zorgde vor een ipvolgiengscrisis met e lang interregnum.

De gebiedn van zyn rivoal Přemyslid Ottokar II in 1272

De claimers woarn:

• Vladislaus van Moravia (1246–1247)
• Herman VI van Baden (1248–1250)
• Frederik I van Baden (1250–1268)
• Přemysl Ottokar II van Boheemn (1251–1278)

Ottokar II ha d'hertogdommn kunn bemachtign deur te trouwn mè Margaretha van Babenberg, d'oudste zuster van Frederik II de Strydboarn.

Ip 26 ogustus 1278 vocht et Duuts leger, geleid deur Rudolf in alliansje me keunienk Ladislaus IV van Hongareye teegn et Boheems leger, geleid deur Ottokar II in de Slag van Marchfeld. De Slag endigde met et verlies van Boheemn en Ottokar sneuvelde. Rudolf kost d'hertogdommn Ôostnryk en Stiermarkn veroovern en je gaf ze in 1282 an zyn twi zeuns Albrecht I en Rudolf II.

't Hertogdom Ôostnryk blêef nog 640 joar ounder de Habsburgers.

Vrouwn en jounges

Rudolf trouwde in 1251 mè Gertrude van Hohenburg en in 1284 met Isabelle, dochter van hertog Hugo IV van Bourgondië. Met heur had ie gin jounges. Zyn jounges mè Gertrude:

• Mathilde (1253-1304) trouwde met hertog Lodewyk II van Beiern. Keizer Lodewyk den Beier was under zeune.
• Albrecht I (1255-1308)
• Catharina (1256-1282)
• Agnes (ca. 1257-1322)
• Hedwig (1259-1285/1286)
• Clemence (1262-1293)
• Hartman (1263-1281)
• Rudolf II (1270-1290) Vo de reloasje tusschn de Habsburgers en de Přemysliden van Boheemn t'herstelln was Rudolf II in 1289 getrouwd met Agnes van Boheemn, de joungste dochter van Přemysl II Otakar en e zuster van Wenceslaus II, de keunienk van Boheemn. Zyn postuum geboorn zeune Jan van Swaabn, Jan Parricida genoemd, vemôordde zyn nounkel Albrecht I.
• Judith (1271-1297), trouwde in 1285 mè keunienk Wenceslaus II. Ze was de moeder van keunienk Wenceslaus III van Boheemn, Pooln en Hongareye, en van Elisabeth die trouwde mè Jan van Luxemburg, de Blendn.
• Samson
• Karel (1276-1276)

Rudolf is begroavn in de dom van Speyer.

Rudolf van Habsburg in de dom van Speyer (Speyer, Rheinland-Pfalz, Duutsland)

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Rudolf I of Habsburg van Wikimedia Commons.