Cens
E cent is in vele landn 't hounderdste dêel van de muntêenheid. Ook den euro is ounderverdêeld in centjes.
België
[bewerkn | brontekst bewerken]In 1825, binst 't Hollands bewiend, is de (Fransche) frang ofgeschaft en vervangn deur den Hollandsche guldn. In 1832, achter de Belgischn ounofhankelikheid, is de Belgische frang officieel erkend.
Toet an de joarn 1930 wierd 't kopern geldstik van 1 centiem 'n holve cent genoemd en e stik van 2 centiemn 1 cent. De menschn rekendn in cens. Azo was 15 centiemn 7 cens en holf en 25 centiemn was 1 quartje of 12 cens en holf.
Volgens Fr. Duquet was 't er e verkloarienge vo die roare gewente. Achter 't vertrek van d' Hollanders in 1830 wildegen de Belgn geld van hunder eign en da was de frang. In 1833 han ze nog gin eign geldstikkn moa 't loagn in Brussel wel nog mêer of 50 miljoen Hollandsche stiksjes van 0,5 en 1 cent (1/100 van e guldn). De Belgn hen der ton nie beter ip gevoundn of van die Hollandsche geldstiksjes t' oversloan met e nieuwn ofdruk, 1 centiem ip de stikkn van 'n holvn Hollandsche cent en 2 centiemn ip de stiksjes van 1 cent. Moa met dat de Belgn 15 joar lank de cens gewend woarn hen ze die noame bluuvn gebruukn.
In 1860 kwoamn de geldstikkn van 5 en 10 centiemn in omloop. Ze wierdn ook 'n holve klute en e klute genoemd.
Uutdrukkiengn
[bewerkn | brontekst bewerken]- vuuf sens van soorten: ollesoôrten
- gin vuuf sens wèird: waardeloos
- je zit dichte bie (of: ip) z'n sensen: jis gierig of profiettug
- 'k woaren gin sens mè weird: 'k woaren nie goêd, (ziêk of moê of med u koater)
- gin cens mer en: