Brontekst bekijken van Troopiesche en subtroopiesche natte loofbusschn

{{streektoale|Noordelik West-Vlams}}
[[Ofbeeldienge:800px-tropical wet forests.png|thumb|250px|Liggienge van de troopiesche en subtroopiesche natte loofbusschn.]]
[[Ofbeeldienge:Lifezones Pengo, TSMF.svg|thumb|250px|Troopiesche en subtroopiesche natte loofbusschn lik of da ze getoogd zyn ip de klassiefiekoasje "Leefgebiedn vôgnst Holdridge".]]
'''Troopiesche en subtroopiesche natte loofbusschn''' zyn e [[bioom]] lik of dat 't beschreevn is deur de [[Weirld Nateur-Stichtienge]] <ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20151001014335/http://www.worldwildlife.org/biomes/tropical-and-subtropical-moist-broadleaf-forests Tropiesche en subtropiesche natte loofbusschn : lyste mê ekostreekn (WWF)]</ref>
<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20100223092815/http://www.panda.org/about_our_earth/ecoregions/about/habitat_types/selecting_terrestrial_ecoregions/habitat01.cfm Tropiesche en subtropiesche natte loofbusschn : lyste mê êeneedn van de ''Global 200'' (WWF)]</ref>.

Andre troopiesche en subtroopiesche bebuste streekn, woa datr mindre reegn volt, êrbergn de [[troopiesche en subtroopiesche drooge loofbusschn]] en de troopiesche en subtroopiesche noaldbusschn. Ook bestoandr, buutn de Troopn, gemoatigde reegnbusschn en warmgemoatige reegnbusschn in sommigte streekn dichte by de zêekustn.

== Bepoalienge ==
't Bioom bevat verschillnde sôortn bus :
*'''Lêegland-eevnoars-altydgroene reegnbusschn''', algemêen gekend lik '''troopiesche reegnbusschn''', zyn busschn die styf veele reegn krygn (troopiesh reegnbusklimoat mê mêer of 2 000&nbsp;mm reegnvol ip e joar) hêel 't joar deure. Die busschn kommn vôorn in e band roend den [[eevnoare]], mê de grotste stikkn in 't Amazôone-bêkkn in [[Zuud-Amerika]], 't Kongoo-bêkn in sentroal [[Afrika]], en dêel van de Maleischn Arsjiepil. 
[[Ofbeeldienge:Fluss Dja Somalomo.JPG|250px|thumb|Reegnbusschn lanst e rieviere, Kameroen.]]
[[Ofbeeldienge:Subtropical semi-evergreen seasonal forest in Northern Thailand.JPG|thumb|250px|Sezoenbus in ''Doi Inthanon National Park'', Nôord-[[Thailand]], ip 't ende van 't droog sezoen.]]
* '''Troopiesche joargetydebusschn''': ook gekend lik '''nat bladvollig''', '''monsoen''' of '''bykans-altydgroen (gemiengeld) sezoens''' busschn ên e monsoenklimoat of  nat savanneklimoat (lik in de klimoatklasiefiekoasje van Köppen): ze krygn 'n ooge reegnvol in totoal mêt e natte warme zoomre en (dikkers) e koeldr droog sezoen. Sommigte boomn in die busschn loatn 'n antal of al undre bloarn volln in de droge wientre. Die busschn zyn te vienn in dêeln van Zuud-Amerika, in Middn-Amerika en roend de [[Karajiebn]], in 't kustegebied van West-Afrika, dêeln van 't Indiesch subkontinent, en deur hêel Indochina.
* '''Montoane reegnbusschn''', zyn te vienn in gebergtn mê koeldre kliemoat. De deze die mêt undre oogteliggienge ooge genoeg zyn vo reeglmoatig in lêege wolkn te zittn, zyn gekend lik "wolke-busshn".
* '''Oovrstroomde busschn''', woaroendre zôetwoatre-moerasbusschn en turf-moerasbusschn.

== Vôorkommn ==
Troopiesche en subtroopiesche loofbusschn bestoandr ip veele platsn in verschillnde [[Ekozôone|ekozôonn]], woaroendre dêeln van :
* 't ''[[Afrotropis]]'' (eevnoarsgebied Afrika)
* 't ''[[Orientalis]]'' (dêeln van 't Indiesch subkontinent en [[Zuudôost-Azië|Zuudôost-Oazje]])
* 't ''[[Neotropis]]'' (nôordlik [[Zuud-Amerika]] en [[Middn-Amerika]])
* d' Austroaloaziesche ekozôone (ôostlik [[Indonesië|Indoneezje]], Niew Gwinea, nôordlik en ôostlik [[Australië|Austroalje]])
* de Pasiefieke ekozôone (de troopiesche eilandn van de [[Stillen Oceoan]])

Oengevêer den êft van de troopiesche natte loofbusschn liggn in de Zuud-Amerikoansche landn [[Brazilië|Brazielje]] en Peru. Reegnbusschn bedekkn nu mindre of 6% van de weirldippervlakte. Weetschapprs peinzn da mêer of den êft van oal de plantn- en bêestesôortn leevn in de troopiesche natte loofbusschn.

==Eksterne koppliengn==
* {{en}} [http://www.nature.org/rainforests/explore/facts.html Facts about the world's tropical rainforests] from ''The Nature Conservancy''
* {{en}} [http://www.panda.org/about_wwf/where_we_work/ecoregions/about/habitat_types/selecting_terrestrial_ecoregions/habitat01.cfm Worldwide Fund for Nature]
* {{en}} [http://rainforests.mongabay.com/0103.htm Types of rainforests]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20120723145219/http://www.spiegel.de/img/0,1020,737991,00.jpg NASA picture of the afforestation of the earth in the year 2002]
* {{en}} [http://www.bbc.co.uk/nature/habitats/Tropical_and_subtropical_moist_broadleaf_forests BBC video clips and details of the species found here]
{{Commonscat|Tropical and subtropical moist broadleaf forests}}

==Verwyziengn==
<references>

[[Categorie:Bus]]