Basket

Dat artikel es geschreevn in 't Nôordelik West-Vlams.

Basket of basketbol is een ploegsport die uutgevoundn is in 1891 deur James Naismith, een Canadeesche sportleroare in Springfield College, Massachusetts in de USA. In basket speel je me twêe ploegn van vuuf spelers ip e basketveld. De bedoelinge is van zoveel meugelik puntn te scoren teegn mekoar deur een balle te smytn deur een yzeren rink met een nette. Basket wordt deur vintn en vrouwn gespeeld.

Basketveld

't Basketveld bestoat uut e rechtoekig pling met an weerskantn een korve, de basket genoemd. In den NBA (National Basketball Association) in de USA, is 't veld 94 feet lank en 50 feet brêed. Een FIBA-veld (Fédération Internationale de Basketball) is 28x15 m. De basket angt ip 3,048 m. 't Veld et twêe zy-en achterlynen, een middellyne, een vryworplyne (4 m van de achterlyne) en een driepuntlyne (5,8 m van de achterlyne). De baseline is de achterlyne ounder iedere basket. Verder ist er nog de middelcirkel woa dat 't spel begunt met den ipworp en de "bucket", een gebied round de basket. De bucket is an de achterlyne 6 m brêed en versmalt noa de vryworplyne toe. De korve et een diameter van 0,45 m en zit vaste an een bord (backboard) van 1,80 m brêed en 1,05 m oge.

't Spel

Anvallend wordt basket gespeeld deur te dribbeln of deur de balle te passn noar een medespeler. Dribbeln is loopn binst dat de balle ip de ground botst. Binn 'n bepoalde tyd moet er een doelpoginge oundernoomn wordn. Een geweun shot levert 2 puntn ip, een shot van achter de 3-puntlyne 3 puntn en een vryworp (achter een foute) 1 punt. De pas die een speler gift an een scorende speler is een assist. De spelers en allemolle een verschillige positie ip 't speelveld. Een match wordt verdêeld in 4 quarters, 4 kêers 10 minuutn (in den NBA 12). De ploeg die 't mêest puntn gescoord et wint. By gelykspel wordt de match beslist in êen of mêerdere verlengingn.

Verdedigend wordt er geprobeerd 't anvallend team 't scoren te belettn of de balle zelve te bemachtigen. Fysiek contact wordt bestraft met een persôonlike foute, ounsportief gedrag deur een technische foute. Een speler wordt uutgeslootn ost 'n 5 foutn begoan et. De match wordt in goeie boann geleid deur 2 of 3 arbiters.

De vuuf posities

Point guard

De point guard (de "êen") is mêestal de klêenste speler ip 't veld. Iederen anval begunt by de point guard. Doarom moet 'n tactisch en technish begoafd zyn, goed kunn dribbeln en passn. Goeie assists geevn is belangryker vor em of zelve te scoren.

Shooting guard

De shooting guard (de "twêe") is atletisch en dikwils de beste shotter van de ploeg. J' is over 't algemêen grotter of de point guard.

Small forward

De small forward (de "drie") is atletisch en scoort zowel ip afstand of ounder de basket. Je lokt ook foutn uut zodat 'n ook vele puntn scoort an de vryworplyne.

Power forward

De power forward (de "viere") is êen van de langste spelers en stevig gebouwd. Je speelt mè zyn rik noa de korve. Z'n specialiteit is rebounds pakkn en scoren ounder de basket.

Center

De center (de "vuve") is dikwils de langste speler ip 't pling. J'is ook zwoar en et vele macht. Z'n job is van te scoren ounder de basket en vo de teegnstander 't scoren te belettn. Den ipworp is ook dikwils vor em.

Basketterminologie

De beste basketploegn speeln in Amerika. Doadeure komt et ook da de baskettoale by uutstek 't Ingels is.

Dribbeln: loopn binst da je de balle lat botsn ip de ground.
Second dribble: dribbeln, de balle vaste pakkn en nog e kêe dribbeln. Dat is nie toegeloatn.
Marcher (Frans), traveling (Ingels) of loopfoute: te vele stappn zettn zounder te dribbeln.
Turnover of balverlies: wannêer dat den anvaller de balle verliest.
Rebound: de balle trachtn te bemachtign achter een mislukt shot. Anvallnde rebound deur den anvaller, verdedigende rebound deur de verdediger.
Steal: de bolle wordt ounderschept uut een dribbel of by ‘t passn.

Shots

Dunk of slam dunk: de speler springt styf oge, en smyt de bolle noa beneen, rechte deur de ryngel.
Jump shot: springn en ip ‘t ogste punt shottn
Lay-up: de speler dribbelt noa de ryngel, en smyt de bolle via 't bord noa binn.
Fade-away: de speler smyt de bolle noa 't net om te scoorn, moa springt tegelykertyd e bitje noar achter om et vo de teegnstander moeiliker te moakn om z'n shot te blokkeern.
Alley oop: e spectaculair shot woavôorn da je (mêestol) mè twêe moe zyn: êen speler smyt de bolle in de richtinge van 't net, en e moat pakt de bolle in de lucht over en scoort 't punt (mêestol met een dunk).
Airball: slecht shot woadeure dat de bolle bord noch rink rakt.
Fast break: zo rap meugelik loopn en scoren vodat de teegnstander de verdediginge kan organiseern.

Basket in België

Basket internationaal

De National Basketball Association of NBA is een Amerikoansche basketcompetitie met de beste spelers ter weireld.
De Women's National Basketball Association of WNBA is den NBA vo vrouwn.
ULEB Cup

Basketters

West-Vloandern

België

Buutnland

Externe koppeliengn

Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Basket ip Wikimedia Commons.