Beaufortschoale

Van Wikipedia
Wiendkracht 12 up zêe

De Beaufortschoale is een empiriesche maniere vô wiendsnelheid te beschryvn, en is voarol gebasèrd up d' omstandigheedn up zêe ounder verschillende wiendsnelheedn.

Geschiedenisse[bewerkn | brontekst bewerken]

De schoale was in 1805 deur Sir Francis Beaufort, een Ierschgeboorn admiroal, ingevoerd. Zyn ôorsprounkelike schoale was mêer gebasèrd up de kracht die de wiend up de zilln van een bôot uutoefende. Toet da Beaufort zyn schoale invoerdigde was ter moa winnig standardisoasje in de maniere woarup dan verschillende kapitings de wiend beschreevn: den êne mens zyn "zochtn bries" kost een anderen zyn "styvn bries" zyn. Beaufort dêelde zyn schoale up in dertien wiendsterktn, woavan dan d' êeste vuve (0-4) beschryven hoe dat een zilbôot goat met ol zyn zilln up, de volgende vuve (5-9) hoeveel zil dat een bôot moe voern voar een bepoalde wiendkracht, en de latste drie (10-12) hoe dat een bôot een zwoare storm of een orkoan moe probeern t' overleevn.

Vanof 1838 was een beschryvienge van de wiendkracht volgens de Beaufortschoale verplichtend in 't logboek van ieder bôot van den Iengelse Navy, en vanof de joarn 1850 wierd het ook in de burgervoart toegepast. In 1906, met de groei van 't antol stoombôotn wierd de schoale angepast voa d' omstandigheedn up zêe in plekke van de toestand van de zilln te beschryvn.

In 1946 wierd de Beaufortschoale uutgebrêed met wiendkracht 13 toet 17, vô de beschryvienge van tropische stormn, en wierd de schoale een wiendsnelheidschoale die gebasèrd is up d' ôorsprounkelike wiendkrachtschoale met gebruuk van de volgende empirische formule :

v = 0.836 B3/2 m/s

woarda v de wiendsnelheid is 10 meters boovn 't woater en B is 't nummer van de Beaufortschoale

De moderne schoale[bewerkn | brontekst bewerken]

Beaufortnummer Beschryvienge Wiendsnelheid (km/h) Golfhoogte (m) Omstandigheedn up zêe Omstandigheedn up land Foto up zêe
0 Wiendstille < 1 0 Plat gelik een spegel. Kalm. Rook stygt vertikoal.
1 Flauw en stille 1.1 – 5.5 0 – 0.2 Klêne golftjies Wiendrichtienge zichboar van den rook
2 Flauwe bries 5.6 – 11 0.2 – 0.5 Klêne, korte golvn Wiend voelboar up jen oanzicht, bloarn ritseln
3 Lichte koelte 12 – 19 0.5 – 1 Klêne golvn mè schuumkoptjies Bloarn en twygstjies beweegn gedeurig
4 Moatige koelte 20 – 28 1 – 2 Langere golvn, mêer schuumkoppn Stof en papier wordn gebloazn
5 Frisschn bries 29 – 38 2 – 3 Moatige golvn, veel schuumkoppn, upwoaiend schuum Klêne boomn beginn'n te beweegn
6 Styvn bries 39 – 49 3 – 4 Grôte golvn, veel upwoaiend schuum Probleemn mè paraplu's en hoedn
7 Harte wiend 50 – 61 4 – 5.5 Hogere golvn, schuumstreepn Hêle boomn beweegn, 't wor moeilik van teegn de wiend te goan
8 Stormachtig 62 – 74 5.5 – 7.5 Redelik hoge golvn, schuumstreepn Twygn brêekn van de boomn, wiend rukt an d' otto's
9 Storm 75 – 88 7 – 10 Hoge golvn, brekers, schuumvlaagn Takkn breekn of, tydelike verkêerstêkens bloazn omverre, schoa an tentn
10 Zwoare storm 89 – 102 9 – 12.5 Vrê hoge golvn, met oversloande brekers, de zêe is wit van 't schuum Boomn woain omverre, schoa an daakn en gebouwn
11 Vrê zwoare storm 103 – 117 11.5 – 16 Uutzounderlik hoge golvn, zichboarheid moeilik Zwoare schoa an bussn en gebouwn
12 Orkoan ≥ 118 ≥ 14 Lucht vul mè verwoaid woater, zêe hêelteganstn wit, gin zichtboarheid Olgemêne verwoestienge