Ree
| Ree | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) E ree | |||||||||||||||
| Taxonomische indêlienge | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Sorte | |||||||||||||||
| Capreolus capreolus Linnaeus, 1758 |
Reeën (Capreolus capreolus) zyn klêne hertn die vôornkommn in verre hêel Europa, Turkeye en de Kaspische Zêe. 't Bestoat nog e twidde sôorte ree, de Siberische ree (Capreolus pygargus), die leevn tusschn de Oeral en de Stilln Oceoan an China. Nunder leefgebiedn lekkn an makoar an de Kaukasus, woa dat d'Europeesche sôorte de zudelikkn kant ekoloniseerd et en de Siberische sôorte de nôordelikkn kant.
Verspreidienge en leefgebied
[bewerkn | brontekst bewerken]
Reeën zyn verre overol in Europa te vindn toet an de grenzn van Rusland, buutn Ysland, 't nôorn van Scandinoavië, d'eilandn van de Middellandsche Zêe, de Peloponnesos en Ierland.
In de streekn an de Middellandsche Zêe leevn ze verre ollêne in bergachtige gebiedn, in de reste van Europa zyn ze eevn goed te vindn in lêegland en surtout busschn, mor oek in broekgebied en up stikkn. In West- en Middn-Europa leevn z'ol in stadsparkn en naasn ottostroadn.
't Is d'herte met de grotste bestand in Europa en 't is nog ossan an 't groein. In België woarn der verre ginne nemi achter 'n Twiddn Weireldôorloge, mo de populoasche et nem ersteld, oundermêer deur migroasche van Duutsland en 't Fransche. In West-Vloandern zyn de busschn round Poperienge en Heuvelland ideoal doavôorn.
Etymologie
[bewerkn | brontekst bewerken]'t Wôord ree is Germoans en zoudt kommn van *raikhon (Proto-Germoans, ree) en messchiens nog idder van *rei, die estriept of eplekt zoudt wulln zeggn (de joungsjes van reeën zyn eplekt).
Uutzicht
[bewerkn | brontekst bewerken]Reeën zyn redelik klêne hertn (toet 135 cm lank en toet 75 cm toet an nunder schoers) die oek lichte zyn (tusschn de 15 en de 30 kilo's). Voun te vergelykn, d'aar twêe sôortn hertn die in de Benelux leevn, damhertn (kunn 170 cm lank kommn, 110 cm oge en 100 kilo's weegn) en edelhertn (2 meiter 'n oof lank, 140 cm toet an de schoers en toet 250 kilo's zwoar) zyn midder en zwarder.
Ze zyn rôod-bruun-grysde van kleur, mo ze kunn oek mêer wit of zwort uutsloan. Ze kommn ossan doenkerder van kleur a 't de wienter begunt te noazn. Nunder neuze is zwort en nundern ounderkant is wit, juuste lik nunder gat. Z'en verre gin steirt, 'ndien komt mor e cantimeiter of 3 lank.
Ollêne de buks en e geweie, die wel nie zo grôot komt lik van de mêeste hertn, 't zyn twêe pinn met oltemets twêe toppn. Vôorn de wienter (achter 'n poartyd) volln z'of en groein ze were beistn de wienter. 't Zyn stoatussymbooln voun de buks, mo ze vichtn der oek mei.
Teetn en vôortplantienge
[bewerkn | brontekst bewerken]Z'eetn vanolles, mor ollemoale planterie, lik ges (surtout a't ves en nat is, ze goan nie lichte in e wêe gon eetn woa dan der koein of etwot aars ezeetn en), bottn, beiers en bloars.
Reeën poarn in september en de moern droagn e goe 10 moandn, dus de kovetjes zyn ebôorn in juni. Ze zyn bruun van kleur met doarup witte plekkn, woadeure dan ze nie simpel te viendn zyn in 't ges. Nunder moeder lat ze doa liggn en passirt nu en toune voun ze melk te geevn. De joungsjes geevn gin reuke of, a 't er menschn of bêestn reuke achter eloatn en, kykn de moeders oltemetn nemêe achter nunder jounk. Jounge reemoern kunn ol were in verwachtienge geroakn an ze 16 moandn oud zyn.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Capreolus capreolus van Wikimedia Commons. |