Nôordzêegeirnoare

Grysde geirnoare

Ryk:	Animalia (Bêestn)
Stamme:	Arthropoda (Geleedpôtigen)
Substamme:	Crustacea (Kriftachtign)
Klasse:	Malacostraca (Superieure kriftn)
Orde:	Decapoda (Tienpôotigen)
Infraorde:	Caridea (Geirnoars)
Familie:	Crangonidae (Zandgeirnoars)
Geslacht:	Crangon

Sôorte

Crangon crangon
Linnaeus, 1758

De Nôordzêegeirnoare of grysde geirnoare, ook gernoar(e) of ger(re)noaze (Crangon crangon), is e kriftachtign van de orde van de tienpôotigen en de gekendste sôorte van geirnoars in uze streke.

Uutzicht

Nôordzêegeirnoars zyn 5 tout 9 cm lank en ze zyn grysde deurschynend van kleur me bruune en zwarte vleksjes. Kenmerkend vo de sôorte is dat de langste antennes bykan even lank zyn of hêel hunder lyf.

Voedienge

E geirnoare is een alleseter die plantoardige voedienge it, moar ook prôoibêestn lik worms en sleksjes. Je goat 's nachts ip zoek achter eetn en je groaft hem overdag in zodat allêene zyn oogn en voelsprietn uutsteekn. E geirnoare kan van kleur verandern vor hem an te passn an den ounderground en j' is ton styf moeilik te zien.

Vôortplantienge

Lik vele sôortn, kunn geirnoars binst hunder leevn verandern van geslacht. Soms zie je wuuvetjes met e klomptje eiers ounder hunder buuk. Die eiers zyn oranje tout bruungrysde os ze gekokt zyn. De wuuvetjes leggn drie kêers per joar eiers. Z' houdn ze vaste tusschn hunder vôorste zwempôotn. Achter e moand kommn de larvn uut.

Leefgebied

De Nôordzêegeirnoare zie je vele in kustwoater met e zanderigen tout slibberigen ounderground, surtout in West-Europa en de Middellandsche Zêe.

Culinaire delicatesse

Nôordzêegeirnoars zyn gekend voor hunder goe smoake. Vele gerechtn ein grysde gepelde geirnoars lik ingrediënt (gelik tomate-crevette). Even gekend lik hunder smoake, is hunder ne prys. Mêer of 30 euro's vo ne kilo gepelde geirnoars is gin uutzounderienge. Ongepeld zyn ze goekôper - een grôot stik van de prys zit in 't (manueel) pelln - mêestol gedoan deur goekôopn arbeid in Marokko. Doar is 't er kritiek ip vo 't broeikaseffect - we vissn ze uut oes ne zee, voern ze noa Marokko en were, en eetn ze ton ip.