Hadewych
Hadewych (°Antwerpn?) wos e mystica en dichteresse uut de 13e eeuwe.
Leven
[bewerkn | brontekst bewerken]Hadewych leefde in de vulle 13e eeuwe in et hertogdom Broabant. Zy wos zy zounder twyfel e styf begoafde vrouwe. Ze sprak zy Latyn en Frans en koste den Bybel en de tekstn van de Kerkvoaders leezn. Da getuugt van e ryke, verzekers oadellikke ofkomste. Up loatere leeftyd stound ze zy an 't oofd van e verenigienge van olleenstoande religieuze vrouwn die nie in e klooster of abdy en wundn.
Hadewych wos e voorbeeld vo loatere mystici. In de 14e eeuwe schreef nen theoloog uut d'omgevienge van Jan van Ruusbroec over een heylich glorioes wijf, heet Hadewich. Zy wos ook d'eerste in de Lege Landn die mystieke tekstn schreef in de volkstoale, et Diets.
Werk
[bewerkn | brontekst bewerken]Visioenn
[bewerkn | brontekst bewerken]In de 14 Visioenn beschryft ze zy eur groot verlangn vo verenigd te geroakn met God. Ze beschryft de tocht die de ziele moe moakn vo gelykig te kommn met Christus en God. De symboliek van de visioenn doe straf peizn an de Oopnboarienge van Johannes uut et Nieuw Testament.
- Daarna quam Hi selve te mi, ende nam mi altemale in sine arme ende dwanc mi ane Hem; ende alle die lede die ic hadde gevoelden der siere in alle hare genoegen na miere herten begerten na miere menscheit. Doen werdic genoeget van buten in allen vollen sade. (...), maar saan in corter uren verlosic dien schonen man van buten in siene in vormen, ende ic sachen (...) al smelten in een, sodat icken buten mi niet en conste bekinnen noch vernemen, ende binnen mi niet bescheden. Mi was op die ure ochte wi een waren sonder differencie.
- Dit was al (...) in siene ende in gevoelne van buten, also lief met lieve ontfaan mach in aller voller genoechten van siene ende van hoorne, van vervaarne deen inden anderen. Hierna bleef ic in enen vervaarne in mijn Lief, dat ic al versmalt in Hem, ende mi mijns selves niet en bleef; (...)
Strofische gedichtn
[bewerkn | brontekst bewerken]De 45 strofische gedichtn trekkn up middeleeuwsche minneliedern moar goan by Hadewych over eur persoonlik smachtend zoekn na De Minne, dat es God of Christus.
Brievn
[bewerkn | brontekst bewerken]D'r zyn 31 brievn woa da de noame Hadewych van Antwerpen up stoat. 't Es nu zekers da d'r gin een direct van eurzelve nie mee tusschn en zit, 't zyn ollemoale loatere bewerkiengn die verzekers wel gebaseerd goan gewist en up originele brievn van eur. In die brievn gift Hadewych eur upvoattienge were over et goddelik liefdeleevn. De brievn zyn surtout theologisch en goan byvoorbeeld over d'overeenkomste tusschn de rede en de minne (liefde).
Eur ideoal stoat et best van ol beschreevn in brief XXV: De Minne es al.
Da vertoal je best van ol deur De liefde tot God es olles.
Varia
[bewerkn | brontekst bewerken]Den bekendn tekst die begunt met Alle dinghe sijn mi te inghe, ic ben soo wijt es ook mystiek, moar es nie van Hadewych ofkomstig.[1]
Referensjn
[bewerkn | brontekst bewerken]- ↑ Stemmen op schrift. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur, vanaf het begin tot 1300 door Frits van Oostrom, 2006, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam.