Naar inhoud springen

Kortryks

Van Wikipedia
(deureverweezn van Kortriks)

Deze pagina is, aangezien deze ook bedoeld is voor niet-West-Vlamingen, uitzonderlijk in het Nederlands geschreven.

Dit is een aanzet om de spelling van het Kortrijks (of algemener Zuid-Oost West-Vlaams) vast te leggen met nadruk op de relatie/verschillen met het Standaard Vlaams (SV).

Kortrijks (West-Vlams: Kortryks) wordt gesproken in de grote regio rond Kortrijk, dus in de gemeenten Kortrijk, Kuurne, Wevelgem, Lendelee, Oarelbeke. Als je regiospecifieke pagina's schrijft, duid je dit bovenaan aan met de template {{plat|Kortriks}}. Voor het wel heel speciale oud centraal-Kortryks is er een sectie in Kortryk.

Het Kortrijks spreidt zich verder uit tot in Moorslede, Izegem en Tielt waar de overgang naar het Iepers en Brugs begint hoorbaar te worden. Ten Oosten van Kortryk en Oarelbeke, namelijk in Zwevegem en Deerlijk is er een heel scherpe klank verschuiving die eindigt in het wel heel specifieke Waregems. Verder zitten wij in het weer andere Oost-Vlaams.

Dit is slechts een eerste onvolledig voorstel: aanvullingen zijn welkom, discussies voer je best op de discussiepagina.

Waar mogelijk, volg het SV.

Specifieke regels

[bewerkn | brontekst bewerken]

In Zuid West-Vlaanderen worden korte ie-klanken i uitgesproken:

ZOWV: Mijn overleg => min overleg, volglijst=> volglyste, mensen => minsn

De ui/ij wordt uitgesproken als een korte eu (ö):

ZOWV: Min weuf bleuft nie beuten moar in eur euzeke; ze goat de computer gebreuk'n met de meuze 

De AN-sch wordt quasi algemeen uitgesproken als sk. Dit is het meest opvallende en hoorbare verschil met de andere West-Vlaamse regio's.

ZOWV: verskil, geskiedenisse, skole
ZOWV: Die skôone gastn droagn lêlyke skoen.	(Die knappe gasten dragen lelijke schoenen.)
ZOWV: Ge moe gie nie teegn myn skeenn skippn!	(Jij hoeft niet tegen mijn scheenbenen te schoppen!)

de AN-oo wordt als "wo(a)" (oeë) uitgesproken. We hebben hier de keuze uit twee alternatieven:

  • het SV compromis volgen
  • schrijven als wo(a)
ZOWV: ôok, grôot, vôo
ZOWV: De môordenoare es uutendelik ter dôod verôordêeld.
ZOWV: wok, grwot, vwo	(ook, groot, voor)
ZOWV: De mwordeneire es uuteindelik ter dwood verwoordièld.

Om de nadruk te leggen op de i-klank in de AN-ee, kunnnen we kiezen voor he alternatief iè

ZOWV: gerièd (gereed), wiè (weide), zièver (zever), mièr (meer), ièlegansn (helemaal) 
ZOWV: Den ièste kiè est vriè de moeite.

Andere regels? vul maar aan

[bewerkn | brontekst bewerken]


AN: woorden eindigend op -d, nd, st

" 'K Goa me min'n oe en min'n oen noa de pos " ( Ik ga met mijn hoed en mijn hond naar de post )

" woarei " (waarheid) " an " (hand) " lan " (land in de betekenis van veld of akker, maar ook wordt vaak "Ollan" (Holland) of "Iengelan" (Engeland) gezegd