Oarelbeke

Van Wikipedia
Dit artikel es geschreevn in 't oarlbiks, en da zou best ozô bluuvn.

België Stad Oarlbeke

Liggienge binn het arroundissement Kortrik
in de provincie West-Vloandrn
Geografie
Gewest Vloandern
Provincie West-Vloandern
Arroundissement Kortryk
Liggienge {{{nb}}} NB {{{ol}}} OL
Coördinoatn 50°51′NB 3°18′OL
Ippervlak 29,14 km²
Inweuners (Bron: NIS)
Inweuners
– Vintn
– Vrouwn
Bevolkiengsdichtheid
27.886 (01/01/2018)
50,02%
49,98%
956,97 inw./km²
Leeftydsipbouw
0–17 joar
18–64 joar
65 joar en ouder
(01/01/2013)
19,01%
62,93%
18,06%
Buutnlanders 5,33% (01/01/2018)
Weirklôoseidsgroad 4,13% (01/10/2018)
Polletiek
Burgemêester Alain Top (sp.a)
Coaliesje sp.a-Groen, CD&V
Zetels
sp.a-Groen
CD&V
Open VLD
NVA
Vlaams Belang
29 (2018-'24)
11
7
5
4
2
Dêelgemêentn me postcode
Postcode Dêelgemêente
8530
8531
8531
Oarelbeke
Boavekove
Ulste
And're info
Zonenummer 056
Poliesjezone {{{polz}}}
Webadres www.harelbeke.be

Oarlbeke (officieel Nederlands: Harelbeke) es 'n stad en gemêente in de provincie West-Vloandern in België, beken lyk "Oarlbeke, de vurige stede". Der weunn appeprih 27.000 minsn.

Olgemêen[bewerkn | brontekst bewerken]

Olverwege peseerde êeuwe wos ter èt in Oarlbeke een grôte concentroatie van arbeiders en mètsneirs, surtoe in de wykn 't ôoste en 't Eilan. 'n êerlik moa ruw voakske, woa dan d'omliggende gemêentn ip nere kykn. tès et doamee dant'r èt vele klappn van "Oarlbeke, guntre woa dan de messetrèkkers weunn".

T'was ton ôok êen van de rwu gemêentn in de streke woa dat de sossn, mee Marc Bourry, an de mach woarn. Ol de socialistische bewegiengn woarn de moteur veu 'n bloeiend cultureel leven: meziek- en têkenacademie Peter Benoit, harmonie Vooruit en fotoclub Germinal als mêest bekende.

In Oarlbeke eej wok nog 't gehucht Stoasegem en de parochies Sint Salvator (centrum), Sint Rita en 't Eiland. Oarlbeke es gefusioneerd me twêe dêelgemêenten: Ulste en Boavekove.

Oarlbeke ee vrji vele van zyn ziele verloorn oanze een grôot dêel van 't centrum ofgebrookn een vwor Oarlbeke radikoal in twêeen te snyen deur de grwute Gentske boane. Moa nu trachtn ze er were t'verkêer dervan te krygn en er een smoal boantje van te moakn.

Der es èt 'n stoatie in Oarlbeke.

Bekende inweuners[bewerkn | brontekst bewerken]

  • Oarlbeke es ounder andre bekèn van de tôondichter Peter Benoit. Da vertoalde et zich loatre in êen van de mêest bloeiende meziekakademies van Vloandern en de harmonie Vooruit die en internationale reputoatie oat.
  • De bekensten industrieel is Pierre Lanneau die zyne noame è loatn verandern noa Lano. Ie luktige d'erin een schôon tapytfabriekske Lano Carpets te doen marcheern en om n'endeke burgemêester en CVP volksvertegenwoordiger te koomn.

Bezienswoardigeedn[bewerkn | brontekst bewerken]

Kykt noa Bouwkundig erfgoed in Hoarelbeke

Nie verre van 't stadeus, eejt ouderlik eusje van Peter Benoit (zyn geboorte-eusje) en zin museum. Nog een bitje vwodre keundjet 'Pupe- en toebaksmuseum' vin'n. In Oarelbeke eej vaneigens wôk de Goavers, een kunstmoatig meer angelei ten tyde van den anleg van d'otoostrade (nu E17, overtyd E3). Oarelbeke eej gie de start en n'arrivee van de E3 Prys Vloandern, een velokoerse. Wok de moeite voe ne kji noa toe te goan ès 't jeugdeus de Salamander.

In 't center stoat de neoclassicistische Sint-Salvatorskerke, gezèt tussn 1769 en 1775.

Sint-Salvatorskerke

Toale[bewerkn | brontekst bewerken]

Het dialect van Oarelbeke ès typies en gemakklik 't erkenn. 't Mêest ipvoallnde è de dubbele ountkennienge lik in 't Afrikoans, bevôorbeeld: "Ge moe nie sloan nie". En de lange klanken moej nog e bitje rekken.

Andre typiese utdrukkienge voo t'Oarlbiks te testn zyn : "zeg, pakte kljeinen, minne vèn moe vechtn" of "In oarlbe'e een ze gin moeite nie voe en poar ba'en bier in ulder leise te kappn. Ulder kla'e goat'er nie skêef van stoan."

  1. ze klappen bie olle woorn mee de sk in plekke van sch vb. school skole
  2. de k weir mjistol nie uitgesproken
  3. veel woorn int mjirvoud weirn met ts vb otoots, veloots, fantats, cocats, pistoleets, platoots.
  4. de t en de de weirn niet gezei olachtrn 'n woord vb ne vin, de pos, brwu.
  5. de g weir h uitgesproken de h wier niet uitgesproken
  6. veel woorn mee de w vb. worn, lwupn, grwutr, rwukwule, skwune,
  7. de verkljinnwoordn je in plekke van ke vb. manje, kanje, anje, poelje, smoelje
  8. bie de ontkennige gebruiktj olsan de ne vb ke n'ee kik hin gooste,
  9. de je weir veel gbruukt in woor'n vb jin, tonjil, kestjil, ljirn, mworsjile, kljine, de zji, mjir, ljilek
  10. de 2de a weir e vb. gezètte, cefee, kastjil, meniern

Interne koppelienge[bewerkn | brontekst bewerken]

Externe koppelienge[bewerkn | brontekst bewerken]

Wikimedia Commons
 
Provinsje West-Vloandern
Vlagge van de provinsje West-Vloandern

Anzegem | Ardôoie | Beirnem | Blanknberge | Brèinienge | Brugge | D'n Oane | Damme | De Panne | Deirlyk | Dentergem | Diksmude | Euvelland | Gistel | Ichtegem | Iengelmunstr | Jabbeke | Knokke-Heist | Koksyde | Kookloare | Kortemark | Kortryk | Kuurne | Langemark-Poelkapelle | Legem | Lendlee | Lichtervelde | Lo-Rênienge | Mêenn | Mêesn | Middelkerke | Môoslee | Mullebeke | Nieuwpôort | Oalveringem | Oarelbeke | Oavelgem | Oedeburg | Oetulst | Ooglee | Ôostkamp | Ôostrôzebeke | Ostende | Pittem | Poperienge | Roeseloare | Ruuslee | Spiere-Elkyng | Stoan | Tielt | Toeroet | Veurne | Vletern | Wervik | Wevelgem | Wielsbeke | Wiengne | Woaregem | Yper | Yzegem | Zillegem | Zunnebeke | Zuunkerke | Zwevegem


België | Provinsjes