Krottegem

Krottegem is e wyk an d’ôostkant van de West-Vlamsche stad Roeseloare. De stoatie ligt tusschn ’t centrum van de stad en de wyk.

In Krottegem ligt ‘t dienstncentrum Ten Elsberge, ‘t stedelik sportstadiong met atletiekpiste, parochioal centrum De Kiem, de Brouwery Rodenbach en de populaire voetbolclub Club Roeseloare.

De bibliotheke De Vriendschap an d’Onze-Lieve-Vrouwemarkt zou met tyd vervangn wordn deur de nieuwe Stedelike Academie vo Schône Kunstn (S.A.S.K.).

Geschiedenisse

In de 17ste êeuwe noemdege ’t gebied Klêen Spanje. Os ‘t grotste dêel van ’t groundgebied van Roeseloare in 1678 by Frankryk kwam blêef ’t ôostelik dêel by Spanje. Dat ee nie zo lange gedeurd moa toch zyn d’r noamn bluuvn bestoan lik de Spanjestroate, de Spanjemeuln, de Spanjeschole…

In 1847 is de spôorweg (Brugge-Kortryk) angeleid tusschn ‘t ôostelik stadsgedêelte en d’eigentlike stad. De spôorweg wos een ideoale transportweg en d’r kwam vele industrie in d'omgevienge. Met de tring kost er gemakkelik stêenkôol angevoerd wordn vo de stôomketels en d’r wos industriewoater uut de beekn dichte by. In 1863 tout 1872 is ’t kanoal noa de Leie gegroavn. Vanof 1860 veranderde Over-Stoatie (lik da Krottegem ôok genoemd wordt) definitief van e landelik in e stedelik gebied.

Deur de spôorweg gerakte Spanje wel geïsoleerd van de stad. Gelukkig wost er ‘t Spanjeschooltje, ipgericht in 1834, woa dat joungns van oarme menschn groatis noa schole kostn goan.

Ip ‘t ende van de 19ste êeuwe wierd de noame Krottegem mêer en mêer vo Spanje of Over-Stoatie gebruukt. D’r zyn verschillige verkloariengn vo die noame. De term zou kunn verwyzn noa de jute-industrie in dien tijd (krootn = vlasofvol). Moa de noame verwyst verzekers noar e spotbenoamienge vo de parochie die in de lokoale volksmound ols veroarmoed en dus krottig wierd anzien. De rykere burgerye weunde surtout in de binnenstad.

‘t Woord wordt vo ‘t êest vermeld in 1864 in ‘t Brugs weekblad ’t jaar 30 van Guido Gezelle en ‘t wordt gebruukt deur e geldschieter die de kerke ip d' O.L.Vrouweparochie mee ielp financiern en oundertêkende me Krottenier. In loatere joargangn van ’t jaar 30 wordt er e Baron de St.-Georges de Krottegem vermeld (=brouwer Rodenbach-Mergaert).

Ip 4 september 1873 krêeg Krottegem achter e petitie zyn eigen parochie, de O.L.Vrouweparochie.

In de Belle-Epoque-periode rakte de wyk mêer en mêer bebouwd want d’r kwoamn e hêel dêel stroatn by surtout me noamn uut den industrie, lik de Gieterijstroate, Spinnersstroate, Nijverheidsstroate, Fabrieksstroate…Moa d’r wos ôok e dêel van de wyk die landelik gebied bleef met een oarme bevolkienge.

Met den Eestn Weireldoorloge is Krottegem styf zwoar getroffn. D’r woarn nog moa 461 uzen die beweunboar woarn vo 2000 menschn. Doarom wierdn d’r tydelik barakkn gezet. In da joar is de weunwyk Batavia ipgericht. ‘t Wos d’êeste tuunweunwyk in België. Die wykn wierdn de begynhoovn van ‘t proletarioat genoemd. In dien tyd is ôok ‘t Mandelkwartier gebouwd deur de bouwmoatschappy De Mandel.

Ook d’economische crisis in de joarn ’30 en de Twiddn Weireldoorloge woarn moeilike periodes moa toch ist er ossan e socioal-cultureel leevn gewist me vele volksspelen en kerremessn.