Leopold I van België
Leopold I (Leopold Georg Christian Friedrich) (Coburg, 16 december 1790 - Loakn, 10 december 1865), prins van Saksen-Coburg-Saalfeld (loater van Saksen-Coburg en Gotha), hertog van Saksen, was van 1831 toet 1865 den êeste keunienk van België.
Leopold was de derde zeune van hertog Franz van Saksen-Coburg-Saalfeld en Augusta van Reuss-Ebersdorf en Lobenstein.
In 1795, ot ie nog moa vuuf joar oud was, is 't ie deur Catharina II van Rusland benoemd toet kolonel in 't Keizerlik Regiment Izmailovski. Zeevn joar loater was 't ie generoal. Ot 't hertogdom Saksen-Coburg-Saalfeld in 1806 deur de troepn van Napoleong bezet wierd, vertrok 't ie noa Parys.
Eêstn trouw
[bewerkn | brontekst bewerken]De 2de meie van 1816 trouwde Leopold me krôonprinsesse Charlotte Augusta van Wales, d' ênigste dochter van de loatere keunienk George IV van Iengeland. Leopold krêeg de Britse nationaliteit en ze weundn in Claremont House by Windsor. De 5dn november 1817 brocht Charlotte e dôodgeboorn zeune ter weireld achter e zwoare bevallienge. Zy zelve stierf den dag derip. Leopold was in shock en je kwam de klap nôois me te boovn.
Keunienk van België
[bewerkn | brontekst bewerken]In 1830 kreêg Leopold de keure vo keunienk van Grieknland te kommn, moa je refuseerde. Achter de Belgische Revoluusje van 1830 wilde België e monarchie en ze zochtn dus e keunienk. Achter dan z' eêst gepeisd han an e poar andere kandidoatn hen ze 't in 1831 gevroagd an Leopold en j' het 't anveird. 't Was in Leopold zyn voôrdeêl dat ie de steun kreêg van Iengeland en dat ie Duuts, Iengels, Frans en e bitje Russisch klapte. Je klapte wel gin Nederlands, de toale van 't grotste deêl van zyn oenderdoann. 't Eênigste bezwoar was eigntlik dat ie protestants was. Doarom most ie garandeern dat ie zyn joenges katholiek zoud ipbriengn.
Leopold wilde wel eêst e duudelik grensverdrag met Holland. Doavoôrn hen ze 't 'Verdrag der XVIII artikelen' ipgesteld dat de grenze tusschn Holland en België werebrocht noa da van 1790. 't Verdrag wierd geteêkend deur de grôotmachtn Frankryk, Groot-Brittannië, Pruuschn en Rusland en achter e serieuse discuusje ook deur 't Belgisch Nationaal Congres. Holland refuseerde van te teêkenn. Achter 't teêkenn van 't traktoat kwam Leopold de 26ste juni 1831 den eêste keunienk van de Belgn.
Nie vele loater, de 2dn ogustus 1831, vieln Hollandsche troepn België binn. Acht joar lank was 't er boel en miserie, moar in 1839 is de Belgischn oenofhankelikheid oender zwoarn internationale druk officieel erkend deur Holland. Willem I, keunienk van Holland, was moar in 1839 akkoôrd me 't 'Verdrag der XXIV artikelen' achter e gebiêdsofstand van Hollands Limburg deur België in 't voôrdeêl van Holland.
Twiddn trouw
[bewerkn | brontekst bewerken]De 9stn ogustus 1832 trouwde Leopold vo de twidde keê in Compiègne, me prinsesse Louise-Marie van Orléans, dochter van keunienk Louis-Philippe I van Frankryk. Da was e zuuver politieke zet, vor Holland verre weg t' houdn.
Ze kreêgn vier joenges:
- Louis-Philippe (24 juli 1833 - 16 meie 1834)
- Leopold (II) (9 april 1835 - 17 december 1909)
- Philippe (24 moarte 1837 - 17 november 1905), voader van Albert I van België
- Charlotte (7 juni 1840 - 19 januoari 1927), trouwde de 27ste juli 1857 me keizer aartshertog Maximiliaan van Mexico en wierd keizerinne van Mexico.
Andere vrouwn
[bewerkn | brontekst bewerken]Leopold kwam goed overeên me zyn vrouwe, moa j' ha wel e poar maîtresses.
Twientig joar lank had ie e reloasje met Arcadie Claret. Met heur kreêg 't ie tweê zeuns: Georg (1849-1904) en Arthur (1852-1940). De keunienk gaf hunder de Coburgse titel van "Barong von Eppinghoven".
|
Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Leopold I of Belgium ip Wikimedia Commons. |