Oud Sint-Jan
't Oud Sint-Jan van Brugge, an den overkant van d'Onze-Lieve-Vrouwekerke, is êen van de grotste domeinn in de binnstad.
’t Hospitoal wierd gesticht in de 12e eeuwe en is êen van d'oudste in Europa. In dien tyd lag ’t juste ip de grenze van de stad, dichte by de Mariapôorte van d’eeste stadsomwallienge die nu nie me bestoat.
’t Oudste dêel zyn de zieknzoaln van de 13e en 14e eeuwe by de kapelle. Binst de middeleeuwn loagn de ziekn by de kapelle want under zielzoaligeid was belangryker of geneezn.
De kapelle wordt nu gebruukt ols museum: Memling in Sint-Jan, woa dan d'r zes mêesterwerkn te zien zyn van Hans Memling w.o. ’t weireldberoemd reliekschryn van d’Illige Ursula en ook ’t grôot altoarstik: De Mystieke trouw van d'Illige Catharina, me de twi patroonillign van ’t hospitoal: Johannes den Doper en Johannes den Evangelist. ’t Hospitoalembleem is e lammetje en e gifbeker, de typische attribuutn van de twi illign.
'n Ander interessant ounderdêel van ’t hospitoal is d' Oude Apotheke (17e eeuwe). ’t Museum toogt de geschiedenisse van ’t gastuus en de zieknzorg van in den tyd.
Geschiedenisse
[bewerkn | brontekst bewerken]D’eeste hospitoaln in West-Europa kwoamn d’r in de vroege Middeleeuwn. ’n Hospitoal was gin echt zieknuus mor e gasthuus, 'n ipvanghuus woa dan d’oarme menschn en ziekn ounderdak, eetn en verzorginge kostn krygn. Ook pelgrims en reizigers woarn welkom. Ollêne menschn me besmettelikke ziektes mochtn nie binn.
Zo’n instellinge was verboundn met e klooster, want kloosterlingn mostn volgns de regel van Benedictus barmhertig en gastvry zyn. D’r was gin dokteur, mo wel e paster want ’t domein was e zelfstandige parochie.
De ziekn loagn in grôte zoaln neffest makoar en on d'r te vele woarn mostn ze de beddn dêeln. Ols remedie wierdn geneeskrachtige kruudn gebruukt.
In de 17e eeuwe kwamt er e bitje verbeteringe. Ze krêegn mêer andacht vor anatomie, observoasje en hygiëne. Ambachtelik gevormde chirurgyns of heelmêesters mêesterdn de ziekn. Z’ieldn doarby rekeninge me de stand van de sterrn en planeetn en bekêekn den almanak, woarip dan de geschikte doagn vo specifieke ingreepn stoundn.
De barbiers voerdn oaderloatingn uut (dé remedie teegn iedere ziekte), sneen ’t hoar en de boardn en trokkn tandn.
Chirurgyns en barbiers woarn verênigd in de Sint-Cosmas- en Damianusbroederschap.
’t Was mor achter de Fransche Revoluusje dan de gildn en broederschappn verdweenn.
Van 1835 organiseerdn ollêne nog d’universiteitn geneeskundestudies en begost de medische weetnschap voruut te goan.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Sint-Janshospitaal (Bruges) van Wikimedia Commons. |