Parsec
De parsec (mêervoud: parsecs, ofkortienge: pc) is een ofstandsmoate die gebruukt wordt in d' astronomie. De name parsec kom van de wôordn Parallax en Boogseconde.
Definiesje
[bewerkn | brontekst bewerken]De parsec is den ofstand dat een mens van d' Eirde in de ruumte moe goan vo de gemiddeldn ofstand tusschn de Zunne en d'Eirde ounder een hoek van êen boogseconde te zien.
Deur de bewegienge van d' Eirde round de Zunne oscillèrt een sterre gelik dat je gezien wordt van d' Eirde over een ofstand van 2 parsecs ot de sterre lôodrecht up 't omwenteliengsvlak van d' Eirde round de Zunne stoat.
Weirde van de parsec
[bewerkn | brontekst bewerken]De gemiddeldn ofstand van d' Eirde toet an de Zunne is 1 astronomischn êenheid (AE) of 149.597.870.691 meters. Dien ofstand wordt ounder een hoe van êen boogseconde gezien van een ofstand van êen parsec of 3,085 677 580 666 31 × 1016 m. Dat is 't zelste gelik 3,26 lichtjoar of 206.264,8062 AE.
Gebruuk van de parsec
[bewerkn | brontekst bewerken]Vo historische en praktische redens gebruukn astronoomn dikwils de parsec in plekke van 't lichtjoar vor astronomische ofstandn an te duudn. De parsec is ook, in tegenstellienge toet 't lichtjoar, een toegeloatn nie-SI êenheid.
Grôtere ofstandn
[bewerkn | brontekst bewerken]Vo grôtere ofstandn wordn de kiloparsec, megaparsec en gigaparsec gebruukt:
- 1 kiloparsec = 1000 parsec
- 1 megaparsec = 106 parsec
- 1 gigaparsec = 109 parsec
Grôtere êenheedn zyn in d' astronomie nie nôdig. Met een leeftyd van omtrent 14 miljard joar is de woanimboare grôotte van 't heelal 14 Gigalichtjoar, of omtrent 4 Gigaparsec.