Roesschaert

Roesschaert was een kwelgêest die ’t gemunt ad ip de Blanknbergenoars en surtout ip de visschers. De Blanknbergsche sage vertôont vele gelykenisse met de Antwerpsche Lange Wapper die in de Schelde verblêef, ounder verschillnde gedoantes verschêen en die ’t gêestig vound van menschn te kwelln en zelfs loate wandeloars te wurgn.

Vroeger addn al de Blanknbergsche visschers een lapnoame en da was de schuld van Roesschaert.

Sage

In de joarn 1700 en zovele stound ôostwoarts in ’t middn van de de Blanknbergsche duunn een klêen vervalln uzetje dêels in out en dêels in stêen, me blaffeteurn die nôois oopngiengn. Niemand durfdege ’s nachts langs dat uzetje passeern en zelfs binst den dag maktegen ze een kruus vo d’r langs te goan. In dat uzetje weundege d’r een toverekse, een lêlyk, oud, vuul wuuf, die d’r ’t grotste plezier in vound van menschn te betovern. Die schrik blêef deurn tout ip zekern dag, ip de twiddn dag van de sprokkelmoand (februoari) 1791, een geweldige storm losbrak. De boarn van de zêe woarn zo grôot da ze te zien woarn tout in Uutkerke. De schoa an de klêne visschersuzetjes was enorm en ook ’t uzetje van d’ekse was hêlegans verwoest en ze lag ounder ’t puun begroavn. Vaneigns was iederêen blye en ze zoungn en danstn tout loate in de nacht. Den volgndn dag giengn ze kykn en ip de plekke woa dat uzetje stound liept er een oundje me belletjes round z’n nekke. ’t Wierd alsan moa grotter en grotter en ’t riep: roes, roes, roes. En azo krêeg ’t de noame “Roesschaert”. En iederêen was overtuugd dat d’ekse eur veranderd ad in een bêeste.

Ploageryen

Van ton of vertôonde Roesschaert em ounder verschillnde gedoantes middn de Blanknbergsche bevolkienge en surtout ounder de visschers. Den ound veranderde e ki in een katte, ton in een ezel, een kind, een vuuloop, een wandelnde tunne… en dikwyls ook in een visscher. Vandoar dat ’n deur niemand te verkenn was. D’r was moar êen twadde: je kost de noame “God“ nie uutspreekn. In plekke van “in Godsnoame” zeit’n alsan “in potsnoame”. ’t Woaren surtout de visschers die gepest wierdn deur Roesschaert en doarom addn ze een emelste schrik van em os ze giengn voarn. Tout dat er een vint beweirde dat ’n een ende koste stelln an de kracht van Roesschaert deur em ounschoadelik te moakn. De Blanknbergsche bevolkienge was zyn beschermer styf dankboar. Vo van de kwelgêest bevryd te geroakn was ’t absoluut nôodzoakelik van noame te verandern. Da gebeurde binst een eigenoardige “doopplechtigeid”. Den oudstn visscher makte den dopelienk hêlegans zwart en gôot een kloefe me zêewoater in z’n oanzichte binst dat ’n doopverzn ipzei:

Ik doop u,

En Roesschaert,

Dien leelijkaerd,

Keere zich om,

Romme, dom, dom

Uw naem is….. (de lapnoame)

’t Gebruuk blêef bestoan, moa loater wierd Roesschaert nie me vermeld:

Den olmen dol

De versche dol

Den edelbut

Den advokaet

Waer ’t waeter in gaet

Uw naem is…..

Loater is da gebruuk nateurlik verdweenn moa de lapnoamn zyn nog deuregegeevn van voader ip zeune.

Lapnoamn

Jozef De Bruyne: Jef van Potsen
P. De Bruyne: Pee Majutte
Pieter De Bruyne: Kaps
Florimond De Bruyne: ’t Ratje
Theophiel De Bruyne : Den Platten
Augustin De Bruyne: Wullevint
Jozef Regoudt: Jef van Freys
Frans Gadeyne: Den Akster
Pieter Ponjaert: Pietje Meneirtje
Frans Bisschop: ’t Krabbertje
Jan Bisschop: Kiekeneuze
Cornelis Bisschop: Schitje
Cornelis Bisschop: Neesje de Meiwe
Louis Bisschop: Louis de Meiwe
Jozef Van Heetvelde: (voader): Seven Jupeird
Jozef Van Heetvelde: (zeune): Kwik
August Van Heetvelde: Gusten Kwik
Florimond Van Heetvelde: De Beintjes
Van Heetvelde (voader van Louis): Djanne’s
August Wittevrongel: Gusten Puupe
Pieter Wittevrongel: Pier de Greipe
Jozef Wittevrongel: Jef Puupe
Alfred Wittevrongel: Mash (of Moesh)
Jozef Wittevrongel (broere van Mash): Notten Tsjiko
Gustaaf Wittevrongel: Tsjiko (of De Witte Tsjiko)
Frans Wittevrongel: Samas
Florentijn Meyers: Floren Meyers
Gustaaf Meyers: Den Bleider
Alois Jurewitz: Alois van Zeikes
Emiel De Bode: Mieltje Van Schachts
Louis Popelier: Louitje Kasje
Louis Popelier: Kilootje
Jan Popelier: Jan Poep
Jozef Popelier: Roste Jef
Paul Van Gansberghe: Pol Keuras
Constant Wittevrongel: Constant Bette
Arthur Janssoone: Tuur Goedgevlogen
Louis Willems: Den Hoane
Louis Van Nieuwenhuyse: Hansje Parladoesje
Louis Van Wulpen: La-Père-de-la-Mer
Louis De Meulenaere: Schuufel
Joseph De Meulenaere: Djik
Arthur Janssoone: 't Veusje
Augustin Popelier: Tabbel
Charles Popelier: Bees
Louis Popelier: Dikke Louis
Jan Popelier: Jan Dies
Jan Popelier: Kadet
Ernest Popelier: Basjes (of De Witing)
Cornelis Popelier (broere van Augustin): Schele Tabbel
Emiel Popelier (broere van Augustin): Miel van de Wittens
Jules Popelier: Scheete
Charles Popelier: Zeupe
Pieter Popelier (zeune van Kilootje) : Schele Pierre
Pieter Popelier: Kinnetje
August Popelier: De Griesden
Louis Azaert: Loden Kamel
Louis Azaert: Mathieu
Cornelis Azaert (broere van Loden) : Neesje Kamel
Louis Azaert: ’t Zeikertje
Aimé Gezelle: Aimé van Martjes
Frans Gezelle: Toosje But
Charles Gezelle: Noordhinder
Albert Gezelle: Halve Klute
Urbain Monballyu: Nobel
Cornelis Huys: Korno
? Huys: Pion
Florimond De Coninck: Den Beir (of Menekke)
Bernard De Coninck: Bertje van Toaters
Pieter De Coninck: Pietje Faite (of Pietje Face)
Florimond Arents : Schele Mussche
Thomas Van Wulpen : Schele Tone

Bronne

Blankenberge. Een rijk verleden, een schone toekomst. Elie Bilé

Externe koppelienge

Blankenberghsche sage (1912)