Schelpe
Een schelpe is ‘t uutwendig skelet van een schelpbêeste. E grôte groep wêekbêestn (a-peu-près 124 000 sôortn) droagt ‘n schelpe. Die kalkachtige substantie wordt deur de bêeste zelve gevormd deur ’n kliere en dient vo bescherminge.
Schelpdroagers leevn in de zêe, in zoet woater en ip ’t land. Schelpn bestoan soms uut één gehêel en soms uut twêe kleppn. De mêeste schelpn en een loagsje peirelmoer an de binnkant.
An de kust spoeln d’r styf vele sôortn schelpn an lik:
- messcheedn en zwoardscheedn met e lange en smalle vorm.
- grôte strandschelpe: grysgeel mè lichtgekleurde striepn.
- witte boormussel, die gangn groaft.
- kokkel: gekendst en mêest gezien an de Nôordzêe: wit regelmoatig geribbeld en tout 5 cm grôot.
- nunnetje: familie van de platschelpn : wit, geel, roze of rôod gekleurd en tout 3 cm grôot.
- zoagsjes: bruunachtig geel, gekerfde ounderrand.
- mussel: in ’t zuudn van Europa rauw g’eetn.
- geweune wenteltrap: zeeslekke, 4 cm, vuulwit tout bruunachtig rôod.
- tolhoren: kegelvormige schelpe, schône kleurn en peirelmoerige glans van binn.
- penhoren: slekke: rôodachtig, geelbruun.
- kreukeltjes
- wullok
- olifantstandje: tout 5 cm lank.
- muiltjes: rozige schelpkes met ne buidel
Malacologie en conchologie
[bewerkn | brontekst bewerken],_Acervo_do_Museu_do_Colono_(Santa_Leopoldina).jpg)
De weetnschap die al de aspectn van wêekbêestn bestudeert, wordt malacologie genoemd. Een tak van de malacologie die em allêne moa met de schelpe bezig oudt, wordt conchologie genoemd.
Deur dat er zovele sôortn bestoan in vorm en kleur wordn schelpn styf vele verzoameld. Ze wordn ook gebruukt als groundstoffe vo peirelmoer en vo de verwerkinge tout oungebluste kalk en grit (voedinge vo kiekns).