Slyps
- Dit artikel es geschreevn in 't Môoslees, en da zou best ozô bluuvn.
Slyps (Nederlands: Slypskapelle) is een prochje bin Môoslee med oengeveer duusd inweuners.
Geskiednisse
[bewerkn | brontekst bewerken]Slyps zoe gesticht zyn deur "hêreboer'n" van Cadzand. Ziedr'an de noame "Heren van Slyp". In 1377 wos 't er in Zêeland n grôot'overstrôminge. Under "hêerlykheid" wos hêlegans oendergelôpen. Die familje ad ôok groend in Môoslee en doarup zoe'n ze "Slyp's hêerlykheid" gesticht èn. In dien tyd wos 't de gewente da de hêren under noame goaven an under lêen. Den eigenlykke stichtre zoe Willem Slyp gewist zyn. Loatre krêeg hêel 't gehucht dezelfste noame.
D'hêren van Slyps stichten ôok ol rap n kapelle en de Prôosdie van Slyps. In die kapelle loag'n d'er toet in 1874 drie hêren van Slyps begroaven, woaroender Willem Slyp (dôod in Sluus (Sluis) in 1400).
Up 't ende van de joaren 1500 goat de hêerlykheid van Slyps ovre noa Philip Vanderpoorte of Delaporte die toen ôok hêre wos van Môoslee. ('t Es wel nie duudlik oe dat ie Slyps in and'n gekregen èt). Owverwege de 17e êeuw zyn de hêren van Carnin boas in Slyps en Môoslee. En dat deurt toet an de Franske revoluusje die ol de hêerlijkheden ofskaft.
In n stik van 1647 es 't er sproake van 3 meul'ns in Slyps. En in êen van 1788 van n brouweryje. Toet up 't ende van de 18e êeuw moet er ôok n kastêel gestoan èn. (Vo ntwie die Slyps kent: owverwege den èrdeweug tussen de Slypsmolenweg en d'Hovingstroate).
In 1721 krygt Slyps n stik van n relykwie van d'Illige Aplonioa (Apolonia). Sichtent toen kwoam'n de mins'n noa Slyps vo te leezn oe ze zêer adn an under tand'n. ('t Concert van 't muziek van Slyps es nog altyd de zundag roend de fêestdag van Aplonioa, de 9en februoarje)
In 1797 sluutn de Franske de kapelle en verkôpen ze. n Dêel van d'inweuners kôpen tegoare de kapelle in d'ope da t er gauwe were messe kan gedoan zyn.
Ol 't land goat toen noa d'hêren van Stoan en loatre gienk 't grotste dêel noa de kastêelhêren van Deisel.
In 1802 komt er n Concordoat tussen de paus en de Franske, woadeure dat de godsdienst were toegeloaten es.
In 1842 zyn d'er bykan 1900 inweuners in Slyps. Da stoat te lezen in nen brief die geskreevn es noa den biskop vo te vroagen vo n zelfstandige prochje te kom.
In den Êeste Weireldoorloge es 't er in Slyps ôok veel skoa. De pastrieje es bykan hêlegans vernield, de kapelle stoend nog rechte moa tdak wos hêel deurskootn en ol 't hout wos uut ghoald vo stoovhout.
In septembre 1927 krygt Slyps de noame prochje in de plekke van prôosdie. In d'akte (getêkend deur biskop Waffelaert van Brugge) stoat ôok wuk dat de grenzen zyn van Slypskapelle. De patrôonillige van Slyps es vanof toen 't Illig Trezeke van 't Kindeke Jezus.
In 1928 weun d'er 1050 minsen en paster Opsommer overtuugt de Slypsnoars dat er n nieuwe kerke moe kom. In 1930 breken ze d'oude kapelle of en begunt de bouw van n nieuwe kerke, die ol in 1931 ingezegend es.
In de Twidde Weireldoorloge es Slyps goe gespoard gebleevn. 't Krêeg zelfs de bienoame "oenbezet gebied". (Paster Labis zei dat Trezeke Slyps beskermde).
Wyk'n van Slyps
[bewerkn | brontekst bewerken]Strobome, 't Neerhoekske, den Bloemhoek, de Slypshoek, de Spriet en de Woaterdam.
Vo de klêne anikdote:
- Sommige verkêerspyln dernoartoe zeg'n verkêerdeluk "Slijpskapelle" in de plekke van "Slypskapelle".
- Up de mart van Môoslee stoat er n standbild van Poater Lievens met n geknielden Indiër vôren. D'oede Slypsnoars zegg'n dat da Slyps es die up zyn knien moe zittn vo Môoslee vo ntwodde gedoan te krygn ...,,,,